Cote | Avranches BM, 93 |
---|---|
Cote(s) ancienne(s) | n° 52 (contreplat, verso de la garde de papier ; f. 1r) ; 4.0.26 (contreplat) ; A 3 (f. 1r, sur parchemin collé ); n. 107 (f. 3r) ; sur le dos : ms 93 et 2956. |
Datation | XII e siècle (Delisle 1872 ; Omont 1889, Nortier 1966) |
Langue(s) |
|
Description matérielle brève | |
Nature : | Manuscrit homogène |
État : | Manuscrit complet |
Foliotation : | [1]-121-[1] ff. |
Dimensions : | 242 × 165 mm (f. 10) |
Support : | parchemin |
Éléments de décoration : | éléments de décoration |
Illustrations : | - |
Notation musicale : | - |
Incipit repère | […] magis temeriaru(m) repp(er)iri potest. Dicit legatione functos quosdam […] (f. 4r) |
Explicit repère | […] Quid t(ib)i n(un)c s(e)ns(us) q(u)ia cordis Q(u)idue coloris […] (f. 120v) |
Nom du manuscrit | Augustini opera (contreplat) ; S. Aug. contra Parmenianum Damantium, item de nuptiis et concupiscentia (f. 1r sur un morceau de parchemin collé) ; table des matières sur f. 2r par deux mains différentes : la première main est médiévale : Aug(ustini) (con)tra Parmenian(um) libri III. Aug(ustini) (con)tra Aimantium ( sic) lib(er) I. Aug(ustini) de nuptiis (et) (con)cupiscentia libri II. La seconde main est mauriste : Hic habentur S(ancti) Augustini libre tres contra Parmenianum. Lib(er) 1 contra Adimantium. Libri 2 de nuptiis et concupiscentia. Initio et in fine codicis habentur versus dicti Aurea capra . |
Nom du manuscrit Omont 1889 | S. Augustini opuscula |
Origine : ???
Technique : « Reliure veau noir » (Omont 1889)
Décor : ???
Gardes : -
121 f. (Omont 1889), dont 1 f. non numéroté sur lequel est inscrit : ut lup(us) ut leo lex a(n)tiqua fuit
In-quarto (Delisle 1872) ; 242 × 165 mm (Omont 1889)
Parchemin et [1] + [1] gardes en papier
Bon
Cahiers : ???
-
-
Illustrations : -
Texte : « majuscules simples, de couleur variée » (Delisle 1872) ; majuscules ornées en rouge et vers ou alternativement rouge et vert (3r, 12v, 50r, 81v)
-
Ex monasterio S(anc)ti Michaelis in periculo Maris (garde ; XVII e siècle)
Ex monasterio S(anc)ti Michaelis in periculo Maris (f. 1r ; XVII e siècle)
Ex monasterio S(anc)ti Michaelis in periculo Maris (f. 3r ; XVII e siècle)
Origine : -
Destinée : -
Numérisation en ligne sur la BVMM : Avranches BM, 93
Delisle L. (1872), Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques des départements, vol. 4, Arras, Avranches, Boulogne, Paris, Imprimerie nationale, p. 471.
Nortier G. (1966), Les bibliothèques médiévales des abbayes bénédictines de Normandie, Caen, Caron et Cie, p.143 n. 53, p. 144 n. 55, p. 159.
Omont H. (1889), Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques de France, t. X, Paris, E. Plon – Nourrit, p. 42.
IRHT, Répertoire des manuscrits reproduits et recensés, Medium
Foreville R. (dir.) (1967), Millénaire monastique du Mont-Saint-Michel, t. 2, Vie montoise et rayonnement intellectuel, Paris, P. Lethielleux (Bibliothèque d’histoire et d’archéologie chrétiennes), p. 174.
Division | Ff. 1v-2r et 120v-121v | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Aurea capra | |
Identification | Simones Aurea Capra Aurea Capra [Ilias] |
Intitulé de début :
Incipit aurea capra (f. 1v)
Incipit :
D\\iuiciis ortu sp(eci)e uirtute triumphis / Rex p(ri)am(us) clara clarus in urbe fuit […] (f. 1v)
Explicit :
|…] Lavinia fruitur cu(m) t(ro)ius herox / flet iuturna ven(us) gaudet amata p(er)it (f. 121v)
Intitulé de fin :
Exp(lici)t aurea capra (f. 121v)
Formule conclusive : -
Annotation(s) : invitation à consulter la fin du manuscrit pour trouver la suite du texte : req(u)ire in fine libri q(u)i restant (fin du f. 2r, marge de pied).
Glose(s) : -
Le texte de ce poème existe en version longue et en version courte, tronquée ou non. Le ms 93 contient la version courte non tronquée. La version longue comprend 497 distiques reprenant l’histoire de la chute de Troie et l’ Enéide de Virgile.
Texte : Initiales rubriquées.
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Leyser P. (1721), Historia poetarum et poematum medii aevi, Magdebourg, Halle, p. 398 sq.
Migne J.-P., Patrologiae cursus completus. Series latina, t. 171, col. 1447-1453 (réimpression du texte publié par P. Leyser, en supplément des œuvres d’Hildebert du Mans)
Merzdorf T. (1875), Versus de excidio Trojae, Leipzig, Teubner.
Boutemy A. (1946), « La geste d’Enée », MA, 52, p. 243-256.
Boutemy A. (1947), « Quatre poèmes nouveaux de Simon Chèvre d’Or », RMAL, 3, p. 141-152.
Boutemy A. (1946-1947), « La version parisienne du poème de Simon Chèvre d’Or sur la guerre de Troie (Ms. lat. 8430) », Scriptorium, 1, p. 267-288.
Parrot M. (1975), The Ylias of Simon Capra Aurea, Toronto, University of Toronto.
Peyrard S., L’Ilias de Simon Chèvre d’or, Étude critique et commentaire, École nationale des chartes, (manuscrit)
n. r.
Division | Ff. 3r-50r | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Sententia Beati Augustini doctoris hyponiensis episcopi ex libro retractationum in libros contra epistolam parmeniani | |
Identification | Augustinus 🔎 Contra epistolam Parmeniani donatistae |
Intitulé de début :
Sententia Beati Augustini doctoris hyponiensis episcopi ex libro retractationum in libros contra epistolam parmeniani (f. 3r)
Incipit :
In trib(us) libris contra ep(isto)lam parmeniani donatistarum cartaginiensis ep(iscop)i successorisq(ue) donati […] (f. 3r)
Explicit :
[…] si nolunt corrigi salte(m) non audeant gloriari (f. 50r)
Intitulé de fin :
Explicit liber tertius beati augustini catholici ep(iscop)i contra ep(isto)lam parmeniani donatiste (f. 50r)
Formule conclusive : -
Annotation(s) : Rares annotations marginales
Glose(s) : -
Aug. retract. 2, 17 || Aug. c. Parm. 3, 6, 29.
PL, t. 43, col. 33-108.
Texte : Initiales de rouge et vert ; lettrine ornée : M (f. 3r).
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : Table des matières : f. 2v.
Migne J.-P. (éd.) (1879), Patrologiae cursus completus. Series latina, Paris, Garnier et J.-P. Migne, t. 43, col. 33-108.
Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum, Contra epistulam Parmeniani, M. Petschenig (éd.), Vienne, Tempsky, 1908, t. 51, p. 19-141.
Corpus christianorum. Series latina, Contra epistulam Parmeniani, A. Mutzenbecher (éd.), Turnhout, Brepols, 1984, t. 57.
n. r.
Sources philosophiques et théologiques
Commentaires
Division | Ff. 50r-51r | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Sententia ex libro retractationum Beati Augusti ep(iscop)i | |
Identification | Augustinus 🔎 Sententia ex libro retractationum |
Intitulé de début :
Sententia ex libro retractationum Beati Augusti ep(iscop)i (f. 50r)
Incipit :
EODEM TEMPORE VENERVNT in manus meas quedam disputationes (f. 50r)
Explicit :
[…] facile fit opus pietatis etia(m) q(uo)d difficile atq(ue) impossibile fuit. Hic liber sic incipit : De eo q(uo)d scriptum e(st), In p(ri)ncipio fecit D(eu)s coelum et terram (f. 51r).
Intitulé de fin : -
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
PL, t. 32, col. 618-620.
Texte : lettrine ornée à l’encre avec décor en vert : E (f. 50r.)
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.), Patrologiae cursus completus. Series latina, t. 32, col. 618-620.
Mutzenbecher A. (éd.), Corpus christianorum. Series latina, t. 57, 1984.
n. r.
Sources philosophiques et théologiques
Commentaires
Division | Ff. 51r-81r | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Liber beati Augustini episcopi contra Adimantium discipulum Manichei | |
Identification | Augustinus 🔎 Contra Adimantium discipulum Manichaei |
Intitulé de début :
Aurelii augustini doctoris, contra adimantium liber incipit. (f. 51r)
Incipit :
De eo quod scriptum est in principio fecit d(eu)s caelum (et) te(rr)am […] (f. 51r)
Explicit :
[…] tanta est p(er)nicies animor(um) qui cu(m) uincere hominem uolunt ab errore uincuntur. (f. 81r)
Intitulé de fin :
Explicit liber beati Augustini ep(iscop)i contra Adimantium discip(u)l(u)m Manichei. (f. 81r)
Formule conclusive : –
Annotation(s) : Très rares annotations.
Glose(s) : -
Aug. retract. 1, 22 || Aug. c. Adim. 28.
PL, t. 42, col. 129-172.
Texte : initiales de couleur rouge et vert.
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.), Patrologiae cursus completus. Series latina, Paris, Garnier et J.-P. Migne, t. 42, col. 129-172.
Corpus scriptorum ecclesiasticorum laqtinorum, Zycha J. (éd.), Contra Adimantum, t. 25, 1891, p. 115-190.
Jolivet R. et Jourjon M. (éd.), Augustin, Contra Adamantum, Paris, Desclée de Brouwer, 1961.
n. r.
Sources philosophiques et théologiques
Commentaires
Division | F. 81v | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Sententia ex libro retractationum beati augustini episcopi | |
Identification | Augustinus 🔎 Rectractationes (2, 53) |
Intitulé de début :
Sententia ex libro retractationum beati augustini episcopi. (f. 81v)
Incipit :
SCRIPSI DVOS libros ad illustrem uirum comite(m) ualerium cum audissem pelagianos […] (f. 81v)
Explicit :
[…] alio libro ad eadem ipsa respondi Hui(us) op(er)is prim(us) liber incipit heretici noui fili ualeri. Secundus aute(m) sic inter militie tue curas (f. 81v). (f. 81v)
Intitulé de fin : -
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
PL, t. 32, col. 651.
Texte : initiale de couleur rouge et vert : S (f. 81v)
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.), Patrologiae cursus completus. Series latina, t. 32, col. 651.
Mutzenbecher A. (éd.), Corpus christianorum. Series latina, t. 57, 1984.
n. r.
Sources philosophiques et théologiques
Commentaires
Division | Ff. 81v-120r | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Aurelii augustini episcopi doctoris egregii ad ualerium comitem de nuptiis et concupiscentia libri | |
Identification | Augustinus 🔎 De nuptiis et concupiscentia |
Intitulé de début :
Aurelii augustini ep(iscop)i doctoris egregii ad ualerium comitem de nuptiis (et) concupiscentia lib(er) prim(us) incipit (f. 81v)
Incipit :
HERETICI noui dilectissime fili ualeri qui medicina(m) chr(ist)i q(u)a peccata sanant(ur) […] (f. 81v)
Explicit :
[…] peccata originalia pr(o)pter que ih(esu)s, id est saluator possit esse et ipsorum (f. 120r)
Intitulé de fin :
Explicit liber s(e)c(un)d(u)s beati augustini ep(iscop)i de nuptiis et concupiscentia. (f. 120r)
Formule conclusive : -
Annotation(s) : très rares annotations marginales
Glose(s) : -
Aug. retract. 2, 53 || Aug. nupt. et concup. 2, 35, 60.
PL, t. 44, col. 413-474.
Texte : initiales de couleur rouge et vert ; initiales ornées : H (f. 81v) ; I (f. 96r) qui marque le début du livre II.
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : le texte est suivi d’un f. blanc non numéroté
Migne J.-P. (éd.), Patrologiae cursus completus. Series latina, Paris, Garnier et J.-P. Migne, t. 44, col. 413-474.
Corpus scriptorum ecclesaisticorum latinorum,, Vrba C.F. et Zycha J. (éd.), De nuptiis et concupiscentia, t. 42, Vienne, Tempsky, 1902, p. 211-319
Thonnard F.J. (éd.), Augustin, De nuptiis et concupiscentia, Paris, Desclée de Brouwer, 1974.
n. r.
Sources philosophiques et théologiques
Commentaires