Bibliothèque virtuelle
duMont Saint-Michel

Cote Avranches BM, 49
Cote(s) ancienne(s) P 5 (f. 1r) ; 3.0.32 (contreplat) ; 191 (contreplat) ; n. 67 (garde n°2 verso)
Datation XII e siècle (Omont 1889, Nortier 1966, Chatillon 1967) ; fin XII e siècle (Delisle 1872)
Langue(s) latin
Description matérielle brève
Nature : Manuscrit homogène
État : Manuscrit complet
Foliotation : [2]-120-[1] ff.
Dimensions : 288 × 200 mm (f. 10)
Support : parchemin
Éléments de décoration : éléments de décoration
Illustrations : -
Notation musicale : -
Incipit repère […] demons||trauit s(ed) erat similitudo p(er)eg(ri)na ad excellente(m) et d(omi)nante(m) maiestate(m) […] (f. 2r)
Explicit repère […] de s(an)c(t)is formationib(us) dicta dico deficientia diligenti manifesta[tione […]] (f. 119v)
Nom du manuscrit Incipit expositio Magistri Hugonis super angelicam hierarchiam Sancti Dionysii Ariopagitae, de differentia mundane theologiae atque divinae et demonstrationibus earum (contreplat) ; Expositio Magist(ri) Hugonis in hierarciam S(anc)ti Dionysii (f. 1r sur un morceau de parchemin)
Nom du manuscrit Omont 1889 Expositio magistri Ugonis [de Sancto Victore] super angelicam Ierarchiam sancti Dionisii Ariopagite, de differencie mundane theologie atque divine, et de demonstracionibus earum

Description matérielle détaillée

Couverture

Origine : reliure mauriste

Technique : « Reliure veau noir » (Omont 1889)

Décor : Triple filet formant un double encadrement formant un rectangle dont les angles sont reliés aux quatre coins.

Gardes : deux gardes volantes au début et une garde volante à la fin du manuscrit, datant du XVII e siècle et portant un filigrane (chapeau de cardinal).

Foliotation – pagination

120 ff. (Omont 1889)

Dimensions

Petit in-folio (Delisle 1872) ; 288 × 200 mm (Omont 1889)

Support

Parchemin

État

Bon état

Organisation du volume

Cahiers : ???

Organisation de la page

    Piqûres

  • oui

    Réglure

  • réglé en noir (Delisle 1872)

    Lignes d’écriture

  • 31
  • écrit à longues lignes (Delisle 1872)

    Colonnes

  • 1

    Justification

  • 215 × 145 mm (f. 10r)

Écriture

minuscule caroline

Notation musicale

Non

Décoration

Illustrations : non

Texte : Lettrines bleues et rouges J (f. 1r) ; J (f. 5r) ; P (f. 6r) ; P (18v) ; A (f; 57r) ; A (f. 100v) ; Q (f. 109v) ; H (f. 110r) ; etc ; et présence, au début de chaque paragraphe, d’une majuscule de taille moyenne au regard des lettrines, bleue, rouge ou verte.

Héraldique

-

Marques de possession

-

Historique (production et conservation)

Origine : Mont Saint-Michel, 3 e quart du XII e siècle (v. 1154-1175).

Destinée : -

Numérisation en ligne sur la BVMM : Avranches BM, 49

Bibliographie

Catalogues

Delisle L. (1872), Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques des départements, publié sous les auspices du ministre de l’instruction publique , t. IV Arras – Avranches – Boulogne, Paris, Imprimerie nationale, 1872, p. 451.

Omont H. (1889), Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques de France, t. X, Paris, E. Plon – Nourrit, p. 24.

IRHT, Répertoire des manuscrits reproduits et recensés, Medium

Éditions

Migne J.-P., Patrologiae latinae cursus completus, t. 195, col. 923-1154

Études

Chatillon J. (1967), « Notes sur quelques manuscrits dionysiens, érigéniens et victorins de l’abbaye du Mont Saint-Michel », in Millénaire monastique du Mont-Saint-Michel, t. 2, Vie montoise et rayonnement intellectuel, R. Foreville (dir.), Paris, P. Lethielleux (Bibliothèque d’histoire et d’archéologie chrétiennes), p. 318-319.

Bourgeois-Lechartier M. (1967), « A la recherche du scriptorium de l’abbaye du Mont Saint-Michel », in Millénaire monastique du Mont-Saint-Michel, t. 2, Vie montoise et rayonnement intellectuel, R. Foreville (dir.), Paris, P. Lethielleux (Bibliothèque d’histoire et d’archéologie chrétiennes), p. 174.

Nortier G. (1966), Les bibliothèques médiévales des abbayes bénédictines de Normandie, Caen, Caron et Cie, p. 158.

Scriptorium, 24, 1970, p. 148, n° 11.

Ff. 1r-120r

Division Ff. 1r-120r
Numérisations
Description matérielle
Texte complet
Titre donné par le manuscrit Expositio super Hierarchiam Dionisii Ariopagitae
Identification Hugo de Sancto Victore 🔎 Expositio super Hierarchiam caelestem Dionisiii

Transcription du texte

Transcription du texte

Intitulé de début :

INCIPIT EXPOSITIO MAGIST(R)I VGONIS SVP(ER) angelicam ierarchia(m) s(ancti) dionisii ariopagitae de differencia mundane theologie atq(ue) diuine et demonstracionibus earum. (f. 1r)

Incipit :

IVDEI SIGNA querunt et greci sapiencia(m) Fuit eni(m) queda(m) sapientia que sapiencia uidebat(ur) […] (f. 1r ; prologue)

Explicit :

[…] suscepi in quo sapientia transcendit, sanctitas condescendit. (f. 120r)

Intitulé de fin :

HIC FINIT EXPOSICIO MAGISTRI UGONIS SUP(ER) ANG(E)LICAM IHERARCHIA(M) (sic) S(AN)C(T)I DIONISII ARIOPAGITE. (f. 120r)

Formule conclusive : -

Annotation(s) : Quelques annotations en marge.

Glose(s) : -

Zone des notes

Notes sur l’identification

PL, t. 175, col. 923-1154.

Le ms 49 présente différemment le prologue de ce commentaire. Alors que le ms. 48 présentait un prologue avec les précisions Incipit prologus…(fol. 1) et Explicit prologus (fol. 3), le ms. 49 considère comme prologue, sans en donner les indications d’incipit ni d’explicit, tout ce qui concerne l’introduction d’Hugues de Saint-Victor (fol. 1-6) avant le commentaire proprement dit. Cette introduction comprend les cinq chapitres suivants : 1) De differencia mundane theologice atque diuine et de demonstratione earum […] ad demonstrationem sui. 2) Que sit materia ierarchiarum et disposicio earum […] et regentis omnia dei. 3) De tribus iherarchiis[…] et obscura clarescat. 4) Q uare iherarchia assumpsit tractandam dionisius postquam fidem christianam […] a nobis agnoscatur, ab illis ignoratur. 5) Quid sit iherarchia et dispositionis illius ratio et exordium […] a visilibus sumptis theologice demonstrantur.

Note sur la description matérielle

Texte : Initiales de couleur (rouge, bleu et vert).

Illustrations : non

Autres informations codicologiques : Le f. 120v comporte seulement quelques notes.

Mémento

Bibliographie

Éditions

Migne J.-P. (éd.) (1879), Patrologiae cursus completus. Series latina, Paris, Garnier et J.-P. Migne, t. 175, col. 923-1154.

Études

n. r.

Accès controlés

Sources philosophiques et théologiques

Commentaires