Cote | Avranches BM, 241 | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cote(s) ancienne(s) | 163 (contreplat) ; n o moderne 2579 (contreplat) ; 4.0.20 (contreplat) ; n. 62 (f. 1r) ; K 5 (f. 2r) ; V 1 (f. 67r sur « de la musique ») | ||||||||||||||||
Datation | XII e siècle (Delisle 1872 ; Omont 1889); milieu ou 1 re moitié XII e siècle (IRHT, Medium, Initiale) | ||||||||||||||||
Langue(s) |
|
||||||||||||||||
Description matérielle brève |
|
||||||||||||||||
Incipit repère | […] si forte n(on) cedat d(e)o uires rebelles perdere ; Tandem fatiscat cecitas […] (f. 3r) | ||||||||||||||||
Explicit repère | […] cui(us) op(er)atio n(on) ad (a)et(er)nitate(m) p(er)tinet s(ed) ad corruptione(m) q(ua)ntu(m) […] (f. 153v) | ||||||||||||||||
Nom du manuscrit | Prudentii carmina (contreplat) ; | ||||||||||||||||
Nom du manuscrit Omont 1889 | Prudentii carmina, Vitae Sanctorum, etc. |
Origine : reliure mauriste, restaurée en 2009-2010 à la BnF.
Technique : couvrure veau brun.
Décor : 4 nerfs ; triple filet sur les plats (supérieur et inférieur) ; fleurons et titre en doré sur le dos de la reliure.
Gardes : 1 garde papier au début du manuscrit et une à la fin ; celle de la fin du manuscrit est filigranée (chapeau de cardinal).
[1]-154[=156]-[2]-[1] ff.
Folioté en 1884
154 ff. (Omont 1889)
260 × 190 mm (Omont 1889) ; in-quarto (Delisle 1872)
Parchemin
Manuscrit complet
Cahiers : 1 2-1, 2 8, 3 8 (ii), 4 8 (iii), 5 8 (iiii), 6 8 (v), 7 8 (vi), 8 8 (vii), 9 12-3, 10 2, 11 8, 12 8 (ii), 13 8, 14 8, 15 8, 16 8, 17 8, 18 6, 19 8, 20 8, 21 8, 22 4-2, 1 4-2
3 unités codicologiques + des fragments
n. c.
-
Texte :
-
Ex monasterio S(anc)ti michaelis In periculo maris (garde du début).
Ex monasterio S(anc)ti michaelis In periculo maris (f. 1r).
Une table des matières de l’époque mauriste se trouve sur la page de garde du début qui décrit l’ensemble des œuvres contenu dans le volume actuel.
Annotations (f. 154v)
Aue maria gr(ati)a
anno d(omi)ni m(illesimo) ccc xx quinto die
aue maria gratia plena d(omi)no
a son ami Rob(ert) guernet Joh(annes) Sebelllon salust et bone amor
Origine : f. 154v :
Anno domini mill(esi)mo tricentesimo vicesimo septimo, die d(omini)c(a) prima post festum noue sollempnitatis eucharistie, scripta fuit ista litt(er)a in scamno quo legitur in refectorio.
Destinée : -
Numérisation en ligne sur la BVMM : Avranches BM, 241.
Delisle L. (1872), Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques des départements, vol. 4, Arras, Avranches, Boulogne, Paris, Imprimerie nationale, p. 550-552.
Omont H. (1889), Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques de France, t. X, Paris, E. Plon – Nourrit, p. 117-119.
IRHT, Répertoire des manuscrits reproduits et recensés, Medium.
IRHT, Catalogue de manuscrits enluminés, Initiale
Nortier G. (1966), Les bibliothèques médiévales des abbayes bénédictines de Normandie, Caen, Caron et Cie, p. 162.
Pohl B. (2014) « Abbas qui et scriptor? The Handwriting of Robert of Torigni and His Scribal Activity as Abbot of Mont-Saint-Michel (1154–1186) » Traditio, 69, pp 45-86.
Division | Ff. 1-65bis | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cote(s) ancienne(s) | K 5 (f. 2r) | ||||||||||||||||
Datation | 1 re moitié ou milieu XII e siècle | ||||||||||||||||
Langue(s) |
|
||||||||||||||||
Description matérielle brève |
|
||||||||||||||||
Incipit repère | […] si forte n(on) cedat d(e)o uires rebelles perdere ; Tandem fatiscat cecitas […] (f. 3r) | ||||||||||||||||
Explicit repère | […] Cessisse stomaco seruent bella horrida […] (f. 64v) |
1/65bis
259 × 190 mm (f. 10)
Parchemin
Manuscrit complet
Cahiers : 1 2-1, 2 8, 3 8 (ii), 4 8 (iii), 5 8 (iiii), 6 8 (v), 7 8 (vi), 8 8 (vii), 9 12-3
n. c.
Texte : Initiales et intitulés de couleur rouge. Au f. 25, initiale rouge filigranée de vert.
Delisle L. (1872), Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques des départements, vol. 4, Arras, Avranches, Boulogne, Paris, Imprimerie nationale, p. 550-552.
Omont H. (1889), Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques de France, t. X, Paris, E. Plon – Nourrit, p. 117-119.
IRHT, Répertoire des manuscrits reproduits et recensés, Medium
Nortier G. (1966), Les bibliothèques médiévales des abbayes bénédictines de Normandie, Caen, Caron et Cie, p. 162.
Pohl B. (2014) « Abbas qui et scriptor? The Handwriting of Robert of Torigni and His Scribal Activity as Abbot of Mont-Saint-Michel (1154–1186) » Traditio, 69, pp 45-86.
Division | Ff. 2r-38v | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Libri Cathemerinon apotheoses marthigenia sychomachia contra Simmachum | |
Identification | Prudentius Clemens, Aurelius 🔎 Contre Symmaque |
Intitulé de début :
AVRELII PRVDENTII CLEMENTIS VIRI CONSVLARIS LIBRI NVMERO VIIII CATHEMERINON apotheoses marthigenia sychomachia contra SIMMACHVM. ITE(M) CONT(RA) si(m)machv(m) p(er) iste s(anc)ta no(n) tituli historiarum (f. 2r)
Incipit :
PER quinquennia iam decem Ni fallor fuimus septimus insuper annum cardo rotat du(m) fru<i>m(ur) sole uolubili […] (f. 2r)
Explicit :
Quem q(ue) ducem bellis seq(ui)t(ur) pietate seq(ua)t(ur). (f. 38v)
Intitulé de fin : -
Formule conclusive : -
Annotation(s) : quelques notes marginales
Glose(s) : -
Proemium de Prudence sur ses œuvres (Carmina, Proemeium) (f. 2r) ; Contra Symmachum : liber 1 (ff. 2r-30r) ; liber 2 (ff. 30r-38v)
Cunningham (éd.) 1966, 182-250 ; PL, t. 59, col. 767-775 (Proomeium) et t. 60, col. 111-276 (Contra Symmachum).
Texte : Initiales et intitulés de couleur rouge.
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Cunningham M. P. (1966), Aurelii Prudentii Clementis carmina, Turnhout (CCSL ; 126), hier S. XVII–XVIII, p. 182-250
Migne J.-P. (éd.) (1847), Aurelii Prudentii carmina, Paris, Garnier et J.-P. Migne (Patrologiae cursus completus. Series latina, t. 59, col. 767-775 et t. 60, col. 276).
Thomson H. J. (éd.) (1949), Prudentius, Praefatio, Londres – Cambridge (Massachusetts), Heinemann – Harvard University Press.
Thomson H. J. (éd.), Prudentius Contra Symmachum, Londres – Cambridge (Massachusetts), Heinemann – Harvard University Press.
n. r.
Littérature
Littérature de circonstance
Poésie
Sources philosophiques et théologiques
Division | Ff. 38v-57r | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Passio sancti Romani martyris | |
Identification | Prudentius Clemens, Aurelius 🔎 Le livre des couronnes X, 1 - XIII, 106 |
Intitulé de début :
PASSIO SANCTI ROMANI MARTIRIS (f. 38v)
Incipit :
Romane Ch(rist)i fortis assertor d(e)i eli(n)guis oris organu(m) fautor moue […] (f. 38v)
Explicit :
Instruit hic ho(m)i(n)es illi(n)c pia dona dat pat(ro)n(us). (f. 57r)
Intitulé de fin : -
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
Prud. perist. I, 1 - XIV, 106.
CPL 1443
Les hymnes du Peristephanon apparaissent ainsi successivement dans le manuscrit : X, I, II, III, V, IV, XIV, VI (incomplet, il manque les trois derniers vers), VII, IX, VIII, XI, XII, XIII. Ainsi le Liber Peristephanon apparaît au complet (seuls manquent trois vers à l’hymne VI).
PL, t. 60, col. 277-590.
Texte : initiales de couleur rouge.
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.) (1847), Aurelii Prudentii Prudentius, Paris, Garnier et J.-P. Migne (Patrologiae cursus completus. Series latina, 60), col. 277-590.
Bergman J. (éd.) (1926), Aurelii Prudentii Clementis carmina, Vienne-Leipzig, Hoelder-Pichler-Tempsky (CSEL 61), p. 291-431.
Cunningham M.P. (éd.) (1966), Prudentius Carmina, Turnhout, Brepols (CC SL 126), p. 251-389.
n. r.
Littérature
Littérature de circonstance
Poésie
Sources hagiographiques
Division | Ff. 57r-58v | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | De Adam et Eue | |
Identification | Prudentius Clemens, Aurelius 🔎 Dittochéon |
Intitulé de début :
DE ADAM ET EVA (f. 57r)
Incipit :
Eua columba fuit t(un)c candida nig(r)a dei(n)de facta per anguinu(m) male[…] ( (f. 57r)
Explicit :
[…] Et septe(m) potuit signacula pande solus. (f. 58v)
Intitulé de fin : -
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
Prud. tituli : le texte est complet.
CPL 1444
PL, t. 60 col. 89-112.
Texte : Initiales de couleur rouge.
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.) (1847), Aurelii Prudentii Prudentius, Paris, Garnier et J.-P. Migne (Patrologiae cursus completus. Series latina, 60), col. 89-112.
Cunningham M.P. (éd.) (1966), Prudentius Carmina, Turnhout, Brepols (CC SL 126), p. 390-400.
n. r.
Littérature
Littérature de circonstance
Poésie
Sources philosophiques et théologiques
Division | F. 58v | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | De opusculis suis Prudentius | |
Identification | Prudentius Clemens, Aurelius 🔎 Peristephanon (praefatio) |
Intitulé de début :
de opusc(u)lis suis prudenti(us) (f. 58v)
Incipit :
PIVS fidelis innocens pudic(us) dona conscientie Q(u)ib(us) beata mens habundat int(us) alt(er) (et) peccuniam […] (f. 58v)
Explicit :
[…] Iuuabit ore p(er)sonasse (christu)m q(uo) regn(an)te uiuimus. (f. 58v)
Intitulé de fin : -
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
Prud. peristephanon, praef.
CPL 1445
PL, t. 60 col. 591-594.
Texte : Intitulé de couleur rouge.
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Aurelii Prudentii Clementis V. C. Opera omnia ex editione Parmensi cum notis et interpretatione in usum Delphini variis lectionibus notis variorumrecensu editionum et codicum et indice locupletissimo accurate recensita, volumen primum , Londres, A. J. Valpy, 1824.
Migne J.-P. (éd.) (1847), Aurelii Prudentii Prudentius, Paris, Garnier et J.-P. Migne (Patrologiae cursus completus. Series latina, 60), col. 591-594.
Cunningham M.P. (éd.) (1966), Prudentius Carmina, Turnhout, Brepols (CC SL 126), p. 401-402.
Bergman J. (éd.) (1926), Aurelii Prudentii Clementis carmina, Vienne-Leipzig, Hoelder-Pichler-Tempsky (CSEL 61), p. 401-402, 448-449.
n. r.
Littérature
Littérature de circonstance
Poésie
Sources philosophiques et théologiques
Division | Ff. 59r-65r | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | s. t. | |
Identification | Prudentius Clemens, Aurelius 🔎 Psychomachie (209-915) |
Intitulé de début : -
Incipit :
[…] diuitias pep(er)it lecos (et) g(r)ami(n)e colles inp(er)io calcare dedit n(un)c aduena […] (f. 59r)
Explicit :
[…] et(er)num solio diues sapientia regnat. (f. 65r)
Intitulé de fin : -
Formule conclusive :
Annotation(s) : « Psychomachia seu principus […] » (main mauriste, Anselme Le Michel ? ; f. 59r)
Glose(s) : -
Prud. psych. 209-915 (fin).
CPL 1441
PL, t. 60, col. 39-90.
Texte : Initiales de couleur rouge.
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : lettres d’attente en marge et blanc. Les folios 65v et 65bisr-v sont blancs.
Migne J.-P. (éd.) (1847), Aurelii Prudentii Prudentius, Paris, Garnier et J.-P. Migne (Patrologiae cursus completus. Series latina, 60), col. 39-90.
Thomson H.J. (éd.) (1949), Psychomachia Prudentius , London – Cambridge (Massachusetts), Heinemann – Harvard University Press.
Cunningham M.P. (éd.) (1966), Prudentius Carmina, Turnhout, Brepols (CC SL 126), p. 149-181.
Bergman J. (éd.) (1926), Aurelii Prudentii Clementis carmina, Vienne-Leipzig, Hoelder-Pichler-Tempsky (CSEL 61), p. 149-181, 167-211.
n. r.
Littérature
Poésie
Division | Ff. 65ter-82 | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cote(s) ancienne(s) | V 1 (f. 2r) | ||||||||||||||
Datation | 1 re moitié ou milieu XII e siècle | ||||||||||||||
Langue(s) |
|
||||||||||||||
Description matérielle brève |
|
||||||||||||||
Incipit repère | […p(er)cipi]ens castę uitę repudiauit non modo uirile conubium quin etiam […] (f. 68r) | ||||||||||||||
Explicit repère | […] cordis susciperæ non uana nec sup(er)flua uide […] (f. 82r) |
65ter/82
258 × 181 mm (f. 80)
Parchemin
Manuscrit complet
Cahiers : 10 2, 11 8, 12 8 (ii)
Texte : Premier intitulé de couleur rouge. Grande initiale ornée P en noir, avec hybride zoomorphe (lion aile à queue végétale) dans la panse (f. 67r) ; autres initiales ornées figurant des hybrides zoomorphes (74v, 78v).
Une table des matières (f. 66v)
Origine : -
Destinée : B. Pohl a montré dans un article que le manuscrit porte la main de Robert de Torigni (une partie de la liste du contenu f. 66v) (Pohl 2014, 72 et n. 94, 82).
Delisle L. (1872), Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques des départements, vol. 4, Arras, Avranches, Boulogne, Paris, Imprimerie nationale, p. 550-552.
Omont H. (1889), Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques de France, t. X, Paris, E. Plon – Nourrit, p. 117-119.
IRHT, Répertoire des manuscrits reproduits et recensés, Medium.
Nortier G. (1966), Les bibliothèques médiévales des abbayes bénédictines de Normandie, Caen, Caron et Cie, p. 162.
Pohl B. (2014) « Abbas qui et scriptor? The Handwriting of Robert of Torigni and His Scribal Activity as Abbot of Mont-Saint-Michel (1154–1186) » Traditio, 69, pp 45-86.
Division | Ff. 67v-74r | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Martyrium beati Petrii apostoli | |
Identification | Anonymus Martyrium beati Pauli apostoli |
Intitulé de début :
INCIPIT MARTYRIVM BEATISSIMI PETRI AP(OSTO)LI A LINO EP(ISCOP)O DE GRECO IN LATINV(M) TRANSMVTATVM ET ECCLESIIS ORIENTALIBVS DESTINATVM (f. 67r)
Incipit :
POST MVLTIMODA (ET) multifaria uiae uitaeq(ue) salutaris documenta (et) eximia atq(ue) celeberrima miraculorum ostenta […] (f. 67r)
Explicit :
[…] confortati s(ae)pe uisionis beati petri ap(osto)li gl(or)ificantes d(eu)m patrem om(n)ipotentem (et) d(omi)n(u)m ih(esu)m (Christu)m cum sp(irit)us s(an)c(t)o cute(m) gl(ori)a uirtus (et) adoratio in s(e)c(u)la s(e)c(u)lorum amen (f. 74r)
Intitulé de fin : -
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
BHL 6655 : Petrus apostolus, Passio adscripta Lino ep.
Texte : initiales ornées.
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
n. r.
n. r.
Sources hagiographiques
Vies
Division | Ff. 74r-78v | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | s. t. | |
Identification | Anonymus Passio Antimi |
Intitulé de début : -
Incipit :
O FRATER EGREGIE COENOBII PATER co(m)pulisti me ut antimi martiris caduca calcantis mundi […] (f. 74r)
Explicit :
[…] bono (et) s(an)c(t)o op(er)e p(er)rex(it) ad d(omi)n(u)m cui est honor (et) gl(ori)a in s(ae)c(u)la s(ae)c(u)loru(m) amen. (f. 78v)
Intitulé de fin : -
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
BHL 0565 : Anthimus presb., Sisinnius diac., Pinianus et Lucina, et soc. mm., Prologus.
Texte : initiale ornée
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
n. r.
n. r.
Sources hagiographiques
Vies
Division | Ff. 78v-81r | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | s. t. | |
Identification | Anonymus Passio sancti Victoris |
Intitulé de début : -
Incipit :
CVM PERSECVTIO Chr(ist)ianoru(m) ab antonino imp(er)atore mota fuiss(et) (et) sebastian(us) […] (f. 78v)
Explicit :
[…] Om(n)ia eni(m) sic dixerat euenerunt atq(ue) ex hoc plurimi credider(e)t d(omi)no n(ost)ro (ihes)u (christ)o cui est gl(ori)a in s(e)c(u)la s(e)c(u)lror(um). Amen. (f. 81r)
Intitulé de fin : -
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
BHL 8560 : Victor et Corona mm. in Aegypto (al. in Syria), Passio.
Texte : lettre ornée
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
n. r.
n. r.
Sources hagiographiques
Vies
Division | Ff. 81r-82v | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | s. t. | |
Identification | Anonymus Passio sancti Peregrini |
Intitulé de début : -
Incipit :
[T]EMPORE ILLO cum se pestifera barbaroru(m) rabies longe lateq(ue) p(ro)fudiss(et) […] (f. 81r)
Explicit :
[…] Si ea que ame p(rae)dicant u(ost)ri duricia cordis susciper(et) non uana nec sup(er)flua uide […] (f. 81r)
Intitulé de fin : -
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
BHL 6623 ou 6623b : Peregrinus ep. Autisiodorensis m., Vita
Texte : -
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : - il manque les cahiers suivants.
n. r.
n. r.
Sources hagiographiques
Vies
Division | Ff. 83r-128v | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Datation | 1 re moitié ou milieu XII e siècle | ||||||||||||||
Langue(s) |
|
||||||||||||||
Description matérielle brève |
|
||||||||||||||
Incipit repère | […] in arcam iussit ascendere ; Qui dum decadente diuinio corru(m) dimississet […] (f. 84r) | ||||||||||||||
Explicit repère | […] faciet illos discumb(er)e cu(m) eos in et(er)na beatitudine […] (f. 127v) |
83/128
260 × 185 mm (f. 100)
Parchemin
Manuscrit complet
Cahiers : 13 8-17 8, 18 6
Texte : intitulé de couleur rouge et vert ; initiales ornées, de couleur, rouge, verte et bleue : ff. 83r, 90r (avec hybride zoomorphe ailé), 92r (hybride anthropomorphe), 94v (hybride zoomorphe), 96r (hybride zoomorphe), 98 (avec tête animale), 101v (2 hybrides zoomorphes et une tête animale), 104r, 108v, 112v, 116v (avec tête animale dont sort de la gueule 2 hybrides zoomorphes figurant un M), 117v, 119v, 120v, 121v (avec trois têtes), 122v (avec hybride zoomorphe ailé), 123v, 126v, 128r.
Delisle L. (1872), Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques des départements, vol. 4, Arras, Avranches, Boulogne, Paris, Imprimerie nationale, p. 550-552.
Omont H. (1889), Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques de France, t. X, Paris, E. Plon – Nourrit, p. 117-119.
IRHT, Répertoire des manuscrits reproduits et recensés, Medium
IRHT, Catalogue de manuscrits enluminés, Initiale
Nortier G. (1966), Les bibliothèques médiévales des abbayes bénédictines de Normandie, Caen, Caron et Cie, p. 162.
Pohl B. (2014) « Abbas qui et scriptor? The Handwriting of Robert of Torigni and His Scribal Activity as Abbot of Mont-Saint-Michel (1154–1186) » Traditio, 69, pp 45-86.
Division | Ff. 83r-90r | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Liber sancti Ambrosii Mediolanensis de misteriis | |
Identification | Ambrosius Mediolanensis 🔎 Des mystères |
Intitulé de début :
Incipit lib(er) s(an)c(t)i ambrosii mediolanensis de misteriis (f. 83r)
Incipit :
DE MORALIB(US) COTIDIAN(VM) S(ER)MONE(M) habuimus cum uel patriarcharum gesta uel prouerbiorum legerentur precepta […] (f. 83r)
Explicit :
[…] Non est utiq(ue) dubitandum quod sup(er)uemens in fontem uel sup(er) eos qui baptismum consequittur ueritatem regenerationis coop(er)et(ur). (f. 90r)
Intitulé de fin :
Explicit liber de mist(er)iis. (f. 90r)
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
Ambr. myst. 1, 1 - 9, 59.
CPL 155
CSEL, 73 (O. Faller, 1955), p. 89-116
PL, t. 16, col. 389-409.
Texte : intitulés de couleur rouge ; lettrine ornée, de couleur rouge, verte et bleue : D (f. 83r).
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.) (1845), S. Ambrosii Opera omnia, t. 2/1, Paris, Garnier et J.-P. Migne (Patrologiae cursus completus. Series latina 16), col. 389-409.
Faller O. (éd.), 1955, Ambrosius, Explanatio symboli, De sacramentis, De mysteriis, De paentientia, De excessu fratris, De obitu Valentiniani, De obitu Theodosii , Vienne, Holder-Fichler-Tempsky (CSEL 73), p. 89-116.
n. r.
Sources philosophiques et théologiques
Commentaires
Division | Ff. 90r-104r | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Liber sancti Ambrosii de sacramentis | |
Identification | Ambrosius Mediolanensis 🔎 Des sacrements |
Intitulé de début :
Incipit p(ri)mus liber s(an)c(t)i ambrosii de sacramentis (f. 90r)
Incipit :
DE SACRAMENTIS que accepistis sermone(m) adorior quor(um) ratione(m) non oportuit ante p(re)mitti […] (f. 90r)
Explicit :
[…] n(ost)r(u)m ih(esu)m (Christu)m cui est gl(ori)a (et) honor laus p(er)petuitas a s(ae)c(u)lis (et) in s(ae)c(u)la s(ae)c(u)lorum amen. (f. 104r)
Intitulé de fin :
Explicit liber vi de sacram(en)tis. (f. 104r)
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
Ps Ambr. vel Ambr. sacr. 1, 1, 1 - 6, 5, 26.
lib 1 (ff. 90r-92r) ; lib 2 (ff. 92r-94v) ; lib. 3 (f. 94v-96r) ; lib. 4 (ff. 96r-98v) ; lib. 5 (ff. 98v-101r) ; lib. 6 (ff. 101r-104r).
PL, t. 16 col. 417-462.
Texte : initiales ornées de couleur rouge, bleue et verte : D (f. 90r), I (f. 92r), H (f. 94v), I (f. 96r), H (f. 98v) et S (f. 101v) ; intitulés en rouge.
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.) (1845), S. Ambrosii Opera omnia, t. 2/1, Paris, Garnier et J.-P. Migne (Patrologiae cursus completus. Series latina 16), col. 417-462.
Faller O. (éd.), 1955, Ambrosius, Explanatio symboli, De sacramentis, De mysteriis, De paentientia, De excessu fratris, De obitu Valentiniani, De obitu Theodosii , Vienne, Holder-Fichler-Tempsky (CSEL 73), p. 89-116.
n. r.
Sources philosophiques et théologiques
Commentaires
Division | Ff. 104r-108v | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Libellus sancti Ambrosii qui vocatur pastoralis | |
Identification | Gerbertus Remensis 🔎 De dignitate sacerdotali |
Intitulé de début :
Incip(it) libellus s(an)c(t)i ambrosii q(ui) uocat(ur) pastoralis (f. 104r)
Incipit :
SI QVIS FRATRES ORACVLVM REMINISCATVR QVO FRVGE famulorum deseruata sibi peccunia […] (f. 104r)
Explicit :
[…] una mecum tribuas s(e)culorum regna que s(an)c(t)is in regna s(e)c(u)lor(um) dare p(ri)misisti. Amen (f. 108v)
Intitulé de fin :
Explicit liber pastoralis. (f. 108v)
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
PL, 139, col. 169-178.
PL 17, col. 567-580
CPL, n° 171a
Sermo de informatione episcoporum (selon Olleris 1867)
Cette œuvre a été autrefois(notamment au Moyen Âge) attribuée à Ambroise. Il existe en fait deux versions de ce texte. L’une datant peut-être du IV e s., l'autre, qui présente des variantes différentes, est attribuée à Gerbert d’Aurillac sur la foi d'un manuscrit conservé à Limoges. Il n’existe pas d'édition séparée des deux versions.
Texte : Intitulés de couleur rouge ; initiale ornée de rouge vert et bleu : S (f. 104r).
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.) (1853), Silvestri II pontificis Romani… Opera omnia, Paris, Garnier et J.-P. Migne (Patrologiae cursus completus. Series latina, 139), col. 169-178.
Olleris A. (éd.) (1867), Œuvres de Gerbert, Clermont-Ferrand - Paris, Thibaud-Dumoulin, p. 269-278, Gallica
n. r.
Division | Ff. 108v-112v | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Epistola Cipriani martiris ad Cecilium de sacramento | |
Identification | Cyprianus 🔎 Correspondance (63, 1 - 63, 19) |
Intitulé de début :
Incipit epis(to)la cipriani martiris ad ceciliu(m) de sacramento d(omi)nici calicis (f. 108v)
Incipit :
CIPRIANVS CECILIO FRATRI SALVTEM. Quamq(ua)m sciam f(rate)r k(arissi)me ep(iscop)os plurimos eccl(es)iis dominicis […] (f. 108v)
Explicit :
[…] nos tenere quod monuit obseruare quod docuit facere quod fecit. OPTO TE FRATER K(ARISSI)ME SE(M)P(ER) BENE VALE (f. 112v)
Intitulé de fin :
Explicit ep(isto)la Cecilli Cip(ri)ani ad Cecilium amicu(m) suu(m). (f. 112v)
Formule conclusive : -
Annotation(s) : « hic non est uersus cum […] uideatur adaptam(us) » (f. 112v)
Glose(s) : -
Cypr. epist. 63, 1 - 63, 19
CPL 50
PL, t. 4, col. 373-388.
Texte : intitulés de couleur rouge ; initiale ornée de couleur rouge, bleue et verte : C (f. 108v).
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.) (1844), S. Cypriani Opera omnia, Paris, Garnier et J.-P. Migne, (Patrologiae cursus completus. Series latina, 4), col. 373-388.
Dierckx G.F. (éd.) (1996), Cyprianus. Epistularium. Epistulae 58-81, Turnhout, Brepols (Corpus christianorum series latina 3C)
n. r.
Correspondances
Lettres
Division | Ff. 112v-116v | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Expositio sancti Augustini Psalmi XXXIII | |
Identification | Augustinus 🔎 Exposés sur les Psaumes (33, 1, 1 - 33, 1, 11) |
Intitulé de début :
Expositio s(an)c(t)i augustini ep(iscop)i intitulo Psalmi xxx iii in q(uo) mirabilit(er) de corp(or)e (et) sanguine d(omi)ni disputat (f. 112v)
Incipit :
PSALMVS iste nichil quidem obscurum (et) quod expositore indigeat uidet(ur) habere in textu suo […] (f. 112v)
Explicit :
[…] intellexit ut arbitror s(an)c(t)itas titulum Psalmi XXX mi III cii. (f. 116v)
Intitulé de fin : -
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
Aug. in psalm. 33, 1, 1 - 33, 1, 11.
PL, t. 36 col. 300-307.
CPL 283
Ce commentaire sur le Psaume XXXIII est incomplet, il finit sermon I, § 11, ligne 13.
Texte : intitulés de couleur rouge.
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.) (1841), S. Aurelii Augustini Opera omnia, t. 4/1, Paris, Garnier et J.-P. Migne (Patrologiae cursus completus. Series latina, 36), col. 300-307.
Dekkers E., Fraipont J. (éd.) (1956), Augustinus Hipponensis, Enarrationes in Psalmos I-L , Turnhout, Brepols (Corpus christianorum series latina, 38
n. r.
Sources philosophiques et théologiques
Commentaires
Division | Ff. 116v-128r | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | s. t. | |
Identification | Anonymus De sacramento dedicationis |
Intitulé de début : -
Incipit :
MOREM QVEM S(AN)C(T)A ECCL(ES)IA TENET IN SOLLMEMPNI DOMUS DOMINICE CONSECRATIONIS non esse cui(us)cumq(ue) dignitatis […] (f. 116v)
Explicit :
[…] et cunctis fidelib(us) defunctis req(ui)em sempiternam p(er) […] (f. 128r)
Intitulé de fin : -
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
Texte : initiales de couleur rouge ; initiales ornées : M (f. 116v), S (f. 117v), H (f. 119v), P (f. 120v), P (f. 121v), C (f. 122v), P (f. 123v), I (f. 124) et H (f. 126v).
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : Le folio 128v est blanc.
n. r.
n. r.
Livres liturgiques
Cote(s) ancienne(s) | Ff. 129r-154v | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Datation | 1 re moitié ou milieu XII e siècle | ||||||||||||||
Langue(s) |
|
||||||||||||||
Description matérielle brève |
|
||||||||||||||
Incipit repère | […] sancti||ficationis ostendit misteriu(m) t(ri)nitatis. Hic (i)g(itur) q(ui) incarnat(us) q(ui)de(m) e(st) […] (f. 130r) | ||||||||||||||
Explicit repère | […] cui(us) op(er)atio n(on) ad et(er)nitate(m) p(er)tinet s(ed) ad corruptione(m) q(ua)ntu(m) […] (f. 153v) |
129/154
259 × 180 mm (f. 150)
Parchemin
Manuscrit complet
Cahiers : 19 8, 20 8, 21 8, 22 4-2, 1 4-2
Texte : initiales ornées f. 129r : f. 129r : P. de couleur bleue, rouge et verte. La première présente dans sa panse un hybride zoomorphe mordu par un serpent qui sort de sa bouche ; dans le prolongement de la lettre un hybride zoomorphe à tête humaine ; en haut une tête animale. Le second P présente une visage d’homme barbu (saint Paul ? selon IRHT Initiale).
Annotations (f. 154v)
Aue maria gr(ati)a
anno d(omi)ni m(illesimo) ccc xx quinto die
aue maria gratia plena d(omi)no
a son ami Rob(ert) guernet Joh(annes) Sebelllon salust et bone amor
Division | Ff. 129r-154r | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | s. t. | |
Identification | Ambrosiaster 🔎 Commentaire sur saint Paul (1 - 8, 26) |
Intitulé de début : -
Incipit :
PRINCIPIA RERVM REQVIRENDA SVNT vt noticia earu(m) possit haberi. T(un)c demu(m) eni(m) facili(us) pot(er)it caus(a)e ratio declarari […] (f. 129r)
Explicit :
[…] cessarent q(ue) crebre erant dictu(m) a D(omi)no est suf[…] (f. 154r)
Intitulé de fin : -
Formule conclusive : -
Annotation(s) : « Anno Domini MCCCXXVII die dominica prima post festum noue sollempnitatis Eucharistie scripta fuit ista littera in scanno quo legitur in refictorio » (f. 154v)
Glose(s) : -
Ambrosiast. in Rom. argumentum, 1 - 8, 26
PL, t. 17, col. 45-126.
Texte : initiales de couleur rouge ; initiale ornée : P (f. 129r).
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.) (1845), S. Ambrosii Opera omnia, t. 2/2, Paris, Garnier et J.-P. Migne (Patrologiae cursus completus. Series latina 17), col. 45-126.
Vogels H. J. (éd.) (1966-1969) Ambrosiaster, Commentarius in epistulas Paulinas (CSEL ; 81).
n. r.
Sources philosophiques et théologiques
Commentaires