Division | Ff. 83r-128v | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Datation | 1 re moitié ou milieu XII e siècle | ||||||||||||||
Langue(s) |
|
||||||||||||||
Description matérielle brève |
|
||||||||||||||
Incipit repère | […] in arcam iussit ascendere ; Qui dum decadente diuinio corru(m) dimississet […] (f. 84r) | ||||||||||||||
Explicit repère | […] faciet illos discumb(er)e cu(m) eos in et(er)na beatitudine […] (f. 127v) |
83/128
260 × 185 mm (f. 100)
Parchemin
Manuscrit complet
Cahiers : 13 8-17 8, 18 6
Texte : intitulé de couleur rouge et vert ; initiales ornées, de couleur, rouge, verte et bleue : ff. 83r, 90r (avec hybride zoomorphe ailé), 92r (hybride anthropomorphe), 94v (hybride zoomorphe), 96r (hybride zoomorphe), 98 (avec tête animale), 101v (2 hybrides zoomorphes et une tête animale), 104r, 108v, 112v, 116v (avec tête animale dont sort de la gueule 2 hybrides zoomorphes figurant un M), 117v, 119v, 120v, 121v (avec trois têtes), 122v (avec hybride zoomorphe ailé), 123v, 126v, 128r.
Delisle L. (1872), Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques des départements, vol. 4, Arras, Avranches, Boulogne, Paris, Imprimerie nationale, p. 550-552.
Omont H. (1889), Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques de France, t. X, Paris, E. Plon – Nourrit, p. 117-119.
IRHT, Répertoire des manuscrits reproduits et recensés, Medium
IRHT, Catalogue de manuscrits enluminés, Initiale
Nortier G. (1966), Les bibliothèques médiévales des abbayes bénédictines de Normandie, Caen, Caron et Cie, p. 162.
Pohl B. (2014) « Abbas qui et scriptor? The Handwriting of Robert of Torigni and His Scribal Activity as Abbot of Mont-Saint-Michel (1154–1186) » Traditio, 69, pp 45-86.
Division | Ff. 83r-90r | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Liber sancti Ambrosii Mediolanensis de misteriis | |
Identification | Ambrosius Mediolanensis 🔎 Des mystères |
Intitulé de début :
Incipit lib(er) s(an)c(t)i ambrosii mediolanensis de misteriis (f. 83r)
Incipit :
DE MORALIB(US) COTIDIAN(VM) S(ER)MONE(M) habuimus cum uel patriarcharum gesta uel prouerbiorum legerentur precepta […] (f. 83r)
Explicit :
[…] Non est utiq(ue) dubitandum quod sup(er)uemens in fontem uel sup(er) eos qui baptismum consequittur ueritatem regenerationis coop(er)et(ur). (f. 90r)
Intitulé de fin :
Explicit liber de mist(er)iis. (f. 90r)
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
Ambr. myst. 1, 1 - 9, 59.
CPL 155
CSEL, 73 (O. Faller, 1955), p. 89-116
PL, t. 16, col. 389-409.
Texte : intitulés de couleur rouge ; lettrine ornée, de couleur rouge, verte et bleue : D (f. 83r).
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.) (1845), S. Ambrosii Opera omnia, t. 2/1, Paris, Garnier et J.-P. Migne (Patrologiae cursus completus. Series latina 16), col. 389-409.
Faller O. (éd.), 1955, Ambrosius, Explanatio symboli, De sacramentis, De mysteriis, De paentientia, De excessu fratris, De obitu Valentiniani, De obitu Theodosii , Vienne, Holder-Fichler-Tempsky (CSEL 73), p. 89-116.
n. r.
Sources philosophiques et théologiques
Commentaires
Division | Ff. 90r-104r | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Liber sancti Ambrosii de sacramentis | |
Identification | Ambrosius Mediolanensis 🔎 Des sacrements |
Intitulé de début :
Incipit p(ri)mus liber s(an)c(t)i ambrosii de sacramentis (f. 90r)
Incipit :
DE SACRAMENTIS que accepistis sermone(m) adorior quor(um) ratione(m) non oportuit ante p(re)mitti […] (f. 90r)
Explicit :
[…] n(ost)r(u)m ih(esu)m (Christu)m cui est gl(ori)a (et) honor laus p(er)petuitas a s(ae)c(u)lis (et) in s(ae)c(u)la s(ae)c(u)lorum amen. (f. 104r)
Intitulé de fin :
Explicit liber vi de sacram(en)tis. (f. 104r)
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
Ps Ambr. vel Ambr. sacr. 1, 1, 1 - 6, 5, 26.
lib 1 (ff. 90r-92r) ; lib 2 (ff. 92r-94v) ; lib. 3 (f. 94v-96r) ; lib. 4 (ff. 96r-98v) ; lib. 5 (ff. 98v-101r) ; lib. 6 (ff. 101r-104r).
PL, t. 16 col. 417-462.
Texte : initiales ornées de couleur rouge, bleue et verte : D (f. 90r), I (f. 92r), H (f. 94v), I (f. 96r), H (f. 98v) et S (f. 101v) ; intitulés en rouge.
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.) (1845), S. Ambrosii Opera omnia, t. 2/1, Paris, Garnier et J.-P. Migne (Patrologiae cursus completus. Series latina 16), col. 417-462.
Faller O. (éd.), 1955, Ambrosius, Explanatio symboli, De sacramentis, De mysteriis, De paentientia, De excessu fratris, De obitu Valentiniani, De obitu Theodosii , Vienne, Holder-Fichler-Tempsky (CSEL 73), p. 89-116.
n. r.
Sources philosophiques et théologiques
Commentaires
Division | Ff. 104r-108v | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Libellus sancti Ambrosii qui vocatur pastoralis | |
Identification | Gerbertus Remensis 🔎 De dignitate sacerdotali |
Intitulé de début :
Incip(it) libellus s(an)c(t)i ambrosii q(ui) uocat(ur) pastoralis (f. 104r)
Incipit :
SI QVIS FRATRES ORACVLVM REMINISCATVR QVO FRVGE famulorum deseruata sibi peccunia […] (f. 104r)
Explicit :
[…] una mecum tribuas s(e)culorum regna que s(an)c(t)is in regna s(e)c(u)lor(um) dare p(ri)misisti. Amen (f. 108v)
Intitulé de fin :
Explicit liber pastoralis. (f. 108v)
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
PL, 139, col. 169-178.
PL 17, col. 567-580
CPL, n° 171a
Sermo de informatione episcoporum (selon Olleris 1867)
Cette œuvre a été autrefois(notamment au Moyen Âge) attribuée à Ambroise. Il existe en fait deux versions de ce texte. L’une datant peut-être du IV e s., l'autre, qui présente des variantes différentes, est attribuée à Gerbert d’Aurillac sur la foi d'un manuscrit conservé à Limoges. Il n’existe pas d'édition séparée des deux versions.
Texte : Intitulés de couleur rouge ; initiale ornée de rouge vert et bleu : S (f. 104r).
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.) (1853), Silvestri II pontificis Romani… Opera omnia, Paris, Garnier et J.-P. Migne (Patrologiae cursus completus. Series latina, 139), col. 169-178.
Olleris A. (éd.) (1867), Œuvres de Gerbert, Clermont-Ferrand - Paris, Thibaud-Dumoulin, p. 269-278, Gallica
n. r.
Division | Ff. 108v-112v | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Epistola Cipriani martiris ad Cecilium de sacramento | |
Identification | Cyprianus 🔎 Correspondance (63, 1 - 63, 19) |
Intitulé de début :
Incipit epis(to)la cipriani martiris ad ceciliu(m) de sacramento d(omi)nici calicis (f. 108v)
Incipit :
CIPRIANVS CECILIO FRATRI SALVTEM. Quamq(ua)m sciam f(rate)r k(arissi)me ep(iscop)os plurimos eccl(es)iis dominicis […] (f. 108v)
Explicit :
[…] nos tenere quod monuit obseruare quod docuit facere quod fecit. OPTO TE FRATER K(ARISSI)ME SE(M)P(ER) BENE VALE (f. 112v)
Intitulé de fin :
Explicit ep(isto)la Cecilli Cip(ri)ani ad Cecilium amicu(m) suu(m). (f. 112v)
Formule conclusive : -
Annotation(s) : « hic non est uersus cum […] uideatur adaptam(us) » (f. 112v)
Glose(s) : -
Cypr. epist. 63, 1 - 63, 19
CPL 50
PL, t. 4, col. 373-388.
Texte : intitulés de couleur rouge ; initiale ornée de couleur rouge, bleue et verte : C (f. 108v).
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.) (1844), S. Cypriani Opera omnia, Paris, Garnier et J.-P. Migne, (Patrologiae cursus completus. Series latina, 4), col. 373-388.
Dierckx G.F. (éd.) (1996), Cyprianus. Epistularium. Epistulae 58-81, Turnhout, Brepols (Corpus christianorum series latina 3C)
n. r.
Correspondances
Lettres
Division | Ff. 112v-116v | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | Expositio sancti Augustini Psalmi XXXIII | |
Identification | Augustinus 🔎 Exposés sur les Psaumes (33, 1, 1 - 33, 1, 11) |
Intitulé de début :
Expositio s(an)c(t)i augustini ep(iscop)i intitulo Psalmi xxx iii in q(uo) mirabilit(er) de corp(or)e (et) sanguine d(omi)ni disputat (f. 112v)
Incipit :
PSALMVS iste nichil quidem obscurum (et) quod expositore indigeat uidet(ur) habere in textu suo […] (f. 112v)
Explicit :
[…] intellexit ut arbitror s(an)c(t)itas titulum Psalmi XXX mi III cii. (f. 116v)
Intitulé de fin : -
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
Aug. in psalm. 33, 1, 1 - 33, 1, 11.
PL, t. 36 col. 300-307.
CPL 283
Ce commentaire sur le Psaume XXXIII est incomplet, il finit sermon I, § 11, ligne 13.
Texte : intitulés de couleur rouge.
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : -
Migne J.-P. (éd.) (1841), S. Aurelii Augustini Opera omnia, t. 4/1, Paris, Garnier et J.-P. Migne (Patrologiae cursus completus. Series latina, 36), col. 300-307.
Dekkers E., Fraipont J. (éd.) (1956), Augustinus Hipponensis, Enarrationes in Psalmos I-L , Turnhout, Brepols (Corpus christianorum series latina, 38
n. r.
Sources philosophiques et théologiques
Commentaires
Division | Ff. 116v-128r | |
---|---|---|
Numérisations |
![]() |
|
Description matérielle |
|
|
Titre donné par le manuscrit | s. t. | |
Identification | Anonymus De sacramento dedicationis |
Intitulé de début : -
Incipit :
MOREM QVEM S(AN)C(T)A ECCL(ES)IA TENET IN SOLLMEMPNI DOMUS DOMINICE CONSECRATIONIS non esse cui(us)cumq(ue) dignitatis […] (f. 116v)
Explicit :
[…] et cunctis fidelib(us) defunctis req(ui)em sempiternam p(er) […] (f. 128r)
Intitulé de fin : -
Formule conclusive : -
Annotation(s) : -
Glose(s) : -
Texte : initiales de couleur rouge ; initiales ornées : M (f. 116v), S (f. 117v), H (f. 119v), P (f. 120v), P (f. 121v), C (f. 122v), P (f. 123v), I (f. 124) et H (f. 126v).
Illustrations : -
Autres informations codicologiques : Le folio 128v est blanc.
n. r.
n. r.
Livres liturgiques