Bibliothèque virtuelle
duMont Saint-Michel

Division Ff. 1r-279r
Numérisations
Description matérielle
Texte sans lacune
Titre donné par le manuscrit Lectionis in natiuitate Domini nostri Iesu Christi secundum carnem
Identification Scriptores varii, Liber homiliarum seu Lectionarium Patristicum

Transcription du texte

Transcription du texte

Intitulé de début :

Incipiunt Lectiones de natiuitate D(omi)ni n(ost)ri Ihesu Christi s(e)c(un)d(u)m carnem. In primum de Isaia propheta (f. 2r)

Incipit :

PRIMO TEMPORE ALLEVIATA est terra zabulo et terra neptali (et) nouissimo adgravata est […] (f. 2r)

Explicit :

[…] pr(a)estantur q(ue) ibi meritis Beati petri ap(osto)lor(um) principis infirmantib(us) plurima santitatu(m) beneficia. (f. 279r)

Intitulé de fin : -

Formule conclusive :

Largiente d(omi)no n(ost)ro IHU XPO qui cu(m) patre et sp(irit)u s(an)c(t)o uiuit & regnat d(eu)s P(er) omnia s(e)c(u)la s(e)c(u)lorum. AMEN (f. 279r)

Annotation(s) : -

Glose(s) : -

Zone des notes

Analyse du contenu liturgique

Identificiation et sommaire détaillé du manuscrit : Etaix 1967.

Homiliaire dit de Paul Diacre (Initiale)

F. 2r. Temporal et sanctoral mêlés : (25 déc.) « Lectiones de Natiuitate Domini nostri Iesu Christi secundum carnem. » - F. 10r. « Sermo b. Maximi de Aduentu Domini. Ebd. I. » - F. 16v. (24 déc.) « In uigilia natali Domini. » - F. 51r. (6 janv.) « In Epiphania Domini nostri Iesu Christi. » - F. 76v. (2 févr.) « In Purificatione. » - F. 87r. « In Quadragesima. » - F. 107r. « Dominica V (add.) ante Palmas. » - F. 132v. « Sermones de resurrectione Domini. » - F. 168v. « De Ascensione Domini. » - F. 173v. « De Pentecosten. »

F. 255r. Commun des saints : « In natale plurimorum martyrum. » - F. 265r. « Item de confessoribus. » - F. 266v. « Item in depositione unius confessoris. » - F. 271r. « In uigilia unius apostoli. »

Note sur la description matérielle

Texte : initiales de couleur rouge et verte (dont certaines plus travaillées) ; initiales ornées : P (f. 2r), I (f. 28v), C (f. 53r).

Illustrations : -

Autres informations codicologiques : Au f. 1v (ancienne garde), une table des matières avec renvois à une première foliotation (que l’on voit au recto des folios, marge supérieure, au dessus de l’entrecolonne, en chiffres romains), écriture datable des XIV e-XV e siècles. « Au bas du f. 1r, fragment d’une note sur les vassaux de l’abbaye du Mont-Saint-Michel au XIII e siècle : “ Villa vero que dicitur Tanie facit duas partes ultimi tercii...” Conf. le Recueil des historiens, XXIII, 571 et 572. » (Omont, 1889, p. 59). À la fin du texte, une note plus tardive mentionne pour l’année 1299 (9 décembre, samedi avant la fête de la translation de saint Grégoire), l’arrivée de Frère Jordanus et sa prise d’habit au Mont Saint-Michel. « Anno domini millesimo ducentesimo nonagesimo nono die sabbati ante translationem beati Gregorii receptus fuit et indutus Frater Iordanus Melier in monasterio sancti Michaelis. » Le deuxième texte évoque la prise d’habit d’un certain Jean d’Avranches (?) la même année, 1299, la même semaine : «  Anno ab incarnatione domini millesimo duecentesimo nonagesimo nono die domenica ante translationem beati Gregorii uestitus fuit Frater Iohannes de Abriunc […] in hoc monasterio et istam literam scripsit tempore quo erat sucentor (sic) omnes qui legetis istam lettere in honore trinitatis beateque virginis Marie et beati Michaelis archangeli beatorum apostolorum Petri et Pauli beataque Kateryne omniumque simul sanctorum comunem (sic) casum dolentes pro anima eius dicite Pater noster et Ave Maria. Omnes illi qui pro anima eius ista dixerint partem cum ipso habere mereantur in celis Amen Amen Amen . »

Mémento

Bibliographie

Éditions

n. r.

Études

Etaix R. (1967),« Les homiliaires patristiques du Mont saint-Michel », dans Millénaire monastique du Mont-Saint-Michel, t. 1, Histoire et vie monastique, Paris, P. Lethielleux (Bibliothèque d’histoire et d’archéologie chrétiennes), p. 399-415, p. 401-405.

Accès controlés

Livres liturgiques

Homéliaire

Sources philosophiques et théologiques

Collections de sermons, d’homélies