Bibliothèque virtuelle
duMont Saint-Michel

Division Ff. 15r-59r
Numérisations
Description matérielle
Texte sans lacune / texte partiel / fragment
Titre donné par le manuscrit s. t. (pour sans titre) / titre médiéval établi d’après l’intitulé de début ou de fin, normalisé (ortho-typo)
Identification Dionysius Areopagita (auteur prétendu) 🔎 , trad. : Johannes Scotus Erigena 🔎 Hiérarchie céleste

Transcription du texte

Transcription du texte

Intitulé de début :

DIONISII THEOLOGI ARIOPAGITE E(PISCO-PI ATHENARVM AD TIMOTHEVM EP(ISCOPV)M DE CÆLESTI IERARCHIA.(f. 15r)

Intitulé de début :

CAP(ITVLVM) I. QVIA OM(N)IS DIVINA ILLVMINATIO S(E)C(VN)D(V)M BONITATEM VARIE IN PREVISA PROVENIENS MANET SIMPLA ET NON HOC SOLV(M) SED ET VIVIFICAT ILLVMINATA. (f. 15r)

Incipit :

OMNE DATUM OPTIMVM ET OM(N)E DONV(M) P(er)FECTV(m) DESVRSV(m) EST DESCENDENS A PATRE LVMINV(m). Sed (et) om(n)is patre moto manifestationis luminu(m) processio in nos […] (f. 15r-v ; texte))

Explicit :

[…] potentia p(re)termisim(us) cum mensuracio<ni> sermonis p(ro)uidentes (et) super nos secretum silentio honorificantes. (f. 59r)

Intitulé de fin :

Formule conclusive :

Annotation(s) : Les annotations marginales sont les gloses, mais il y a aussi des annotations supralinéaires qui sont parfois des variantes textuelles.

Glose(s) :

Quia prisci s(an)c(t)i cognomina qu(a)e cu(m) e(ss)ent gentiles habebant et ia(m) p(ost) q(ui) ad chr(istu)m conuertebant(ur) siue uerecondia p(re)scribebant s(ib)i […] (f. 15 ; glose)

Zone des notes

Notes sur l’identification

Il s’agit de la reconstruction de la traduction latine de la Hiérarchie céleste de Denys l’Aréopagite élaborée par Jean Scot Érigène dans la recension qu’a connue et utilisée Hugues de Saint-Victor pour la composition de son commentaire.

Éditions de référence : CC CM, 178 (Poirel 2015), p. 361-396

Note sur la description matérielle

Texte : Initiales de couleur rouge et vert ; initiales ornées : très nombreuses.

Illustrations : -

Autres informations codicologiques : Ff. 14r-14v, table des matières du chapitre XV. Incipit : Quoniam omnis divina illuminatio secundum bonitatem varie imprevisa preoveniens manae simpla et hoc non solum sed et unificat illuminata manifestentur. Explicit : […] Qui currus. Que rot(a)e. Quid (est) quod dictum (est) gaudium ang(e)lorum.

Mémento

Présentation du contenu

Entre les deux intitulés de début, est transcrit l’épigramme suivant : EPIGRAMMA IN BEATV(M) DIONISIV(M) DE CELESTI IERARCHIA. Angelic(ae) sapienti(ae) fulgores multos p(ro)iecisti hominib(us) manifestasti videre animo composita(m) pulchritudine(m). Suivi de COM PRESBITERO TIMOTHEO DIONISIVS PRESBITER DE CELESTI IERARCHIA.

Bibliographie

Édition

Poirel D. (éd.) (2015), Dionysius Areopagita. De caelesti hierarchia (sec. translationem Latinam Iohannis Scot(t)i seu Eriugenae), Turnhout, Brepols (Corpus christianorum contuation mediaevalis, 178), p. 361-396.

Floss H. G. (éd.) (1865), Johannis Scoti Opera, Paris, Garnier et J.-P. Migne (Patrologiae cursus completus. Series latina, 122), col. 1035-1069, Archive.org.

Barbet J. (éd.) (1975), Iohannes Scotus Eriugena Expositiones in hierarchiam coelestem, Turnhout, Brepols (Corpus Christianorum Continuatio Mediaevalis, 31).

Heib G. (éd.) & M. de Gandillac (trad.) (1958), Denys l’Aréopagite, La Hiérarchie céleste, Paris, Le cerf (Sources chrétiennes, 58bis) (2 e éd. 1970)

Études

Poirel D. (2007), « Le mirage dionysien : la réception latine du Pseudo-Denys jusqu’au xii e siècle à l’épreuve des manuscrits », Comptes rendus de l’Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, 151/3, p. 1435-1455, sp. p. 1438, note 11 (mention du ms. Avranches 47), Persée (DOI)

Budde (T. R. (2011), The Versio Dionysii of John Scot Eriugena. A Study og the Manuscript tradition, of Eriugena’s translation of the Corpus Areopagiticum, from the 9th to the 12th century , thèse, University of Toronto, Centre for Medieval Studies, 2011, sp. p. 70-71 (avec place du ms. Avranches 47 dans le Stemma codicum), University of Toronto TSpace

Accès controlés

Sources philosophiques et théologiques

Commentaires