Apparat critique

  • Texte édité
  • Témoin A
Pour citer cette page : Laboratoire de textes Norécrit, Actes des archevêques de Rouen (Eudes Clément) : n° p70état d’établissement du texte annoté par Émeline Mancel, sous la responsabilité de Grégory Combalbert, consulté le . [En ligne : ]

p70

1246, 9 novembre

E[udes Clément], archevêque de Rouen, mesurant douloureusement que rien ne revient à l'autel de la sainte Vierge de l'église [cathédrale] de Rouen, que les chanoines doivent servir de manière fréquente, voulant remédier à ce manque et considérant y dédier un impôt, assigne au service de cet autel et à celui de l'autel où, dans la même église, les chanoines se rassemblent pour la messe et effectuent le service, le personat ou le revenu appartenant à l'église d'Yébleron du diocèse de Rouen, dont le patronage est connu appartenir à l'Église de Rouen. [exempts de toute charge qu'a faite [Pierre], cardinal d'Albane et autrefois archevêque de Rouen sur ce même service. Cependant, contre les chanoines qui négligeraient le service de l'autel, il veut que [l'amende] qui en découle soit convertie pour le service ou tout autre chose étant utile à l'église.]

Tableau de la tradition

Original

A. Original sur parchemin.

Format : carta non transversa.

Dimensions : largeur 325 x hauteur 225 mm, dont repli 32 mm.

État de conservation : bon état

Scellement : perdu, cordon de laine.cordon de laine. deux sceaux perdus, attachés le gauche avec un cordon de laine rouge, le droit avec un cordon de laine vert.

Au dos, d'une écriture contemporaine : « carta de presentatu de Ybelunt. »

Arch. dép. Seine-Maritime, G 4093.

Texte établi d'après A

O., miseracione divina Rothomagensis archiepiscopus, omnibus hec visuris, salutem in Domino. Dei Filius qui est Ipsius Virtus et Sapientia domum sibi edificans, ||2 videlicet ecclesiam per orbem diffusam, immolavit victimas suas cum nostre redempcionis peregit opus suum corpus, tradens percutientibus et genas vellentibus interrogatus ||3 contumelia et tormento, et tandem morte turpissima condempnatus cujus operis nobis memoriam derelinquens ait, hoc facite in meam commemorationem quapropter mensam suam ||4 proposuit altare, videlicet super quod cotidie ipse idem in sacramento salutaris victima immolator dum panis et vinum, aqua mixtum ad vocem ministry videlicet sacer-||5-dotis, in verum Ipsius corpus et sanguinem convertuntur. Ut autem huic tante mense ministretur condigne nobis incumbit ex suscepte administrationis officio, non tantum ||6 hanc mensam ornare vestibus preciosis quantum decenti ordine ministrorum quos videns regina Saba, id est fidelium turba merito admiretur, nec autem decentia licet. ||7 In eo maxime consistat ut mundi sint pueri qui ferunt vasa Domini consistit etiam, et in hoc ne tanta mensa ipsorum ministrorum defectum aliquatenus paciatur presertim ||8 cum solliciti de cibo qui perit in materiali mensa hoc minime sustinere velimus. Quod et si ubique per ecclesias nobis subjectas teneamur ex officio providere, precipue tamen ||9 hoc in majori altari nostre Rothomagensis ecclesie et ubi in eadem ecclesia nostri canonici conveniunt ad cantandum, providere debemus que totius provincie Rothomagensis caput est ||10 mater etiam magistra. Cum igitur beate Virginis altare nostre ecclesie, in quo debent tantum canonici ministrare frequenter, quod dolentes referimus non nullis se subtrahen-||11-tibus pro sue libito voluntatis ministrorum solatio desoletur, nos huic morbo volentes mederi cogitavimus levam ponere sub capite hujusmodi ministrorum ut salutem eos sustem-||12-tatos taliter sponsi dextera amplexetur. Ideoque personatum sive redditus ad personatum ecclesie de Ebelon nostre diocesis pertinentes, cujus patronatus ad Rothomagensem ecclesiam noscitur pertinere, ||13 deputamus servicio altaris beate Virginis Rothomagensis et altarius ubi in eadem ecclesia canonici ad missam convenient et per canonicos ministratur, salva in omnibus ordinatione ||14 quam fecit reverendus pater dominus Albanensis, tunc archiepiscopus Rothomagensis super eodem servitio, ut nichilominus contra illos canonicos qui marrantiam de altaris servitio fecerint, ||15 procedatur de ipsas marrantias exigendas quas si opus fuerit volumus in eodem expendi servicio vel ut alias in utilitatem ecclesie convertantur. In quorum testimonium et perpetuam ||16 memoriam sigillum nostrum cum sigillo capituli nostril predictis consensum prestantis duximus apponendum. Actum anno Domini millesimo ducentesimo quadragesimo sexto ||17 v° idus novembris.