Apparat critique

  • Texte édité
  • Témoin B
Pour citer cette page : Laboratoire de textes Norécrit, Actes des archevêques de Rouen (Pierre de Comieu) : n° p43état d’établissement du texte annoté par Émeline Mancel, sous la responsabilité de Grégory Combalbert, consulté le . [En ligne : ]

p43

1239, 27 mars

P[ierre], archevêque de Rouen, notifie que le prieur de Saint-Wandrille, en sa présence, ayant sur cette affaire un mandat particulier a juré par les saints de l’Évangile, pour lui et le convent, avoir validé le compromis que R[obert], abbé de Saint-Wandrille, a soumis à l’archevêque à propos du différend entre Hugues de Pise et l’abbaye.

Tableau de la tradition

Original

A. Original perdu.

Copie(s) utile(s)

B. Copie du xive siècle dans le cartulaire de l'abbaye de Saint-Wandrille. Arch. dép. Seine-Maritime, 16 H 14, fol. 101 verso.

Copie(s) inutile(s)

C. Copie du xviie siècle dans un cartulaire de l'abbaye de Saint-Wandrille en quatre volumes, copiant le cartulaire du xive siècle. Arch. dép. Seine-Maritime, 16 H 18, correspondant au deuxième volume, p. 749, d'après B.

Dissertation critique

Compromis ratifié (copié avec le 16 H 14) : Omnibus presentes litteras inspecturis, R. abbas Sancti W. Rothomagensis dyocesis et H. Pisanus, Rothomagensis archidiaconus, salutem in Domino. Noverit vestra discretio nos conpromisisse in venerabilem patrem nostrum P., Dei gratia Rothomagensem archiepiscopum prout in literis nostris supra hoc confectis plenius continetur, super causis que continentur in libello inferius annotato, cujus tenor talis est, coram vobis magister Ricarde canonice Cenomanensis index a domino papa delegate proponit H. Pisanus, Rothomagensis archidiaconus, nomine suo et sui archidiachonatus quod, cum ad ipsum de jure pertineat, post archiepiscopum omnis cura, tam in clericis in urbe Rothomagensi positer quam in hiis qui parrochias in suo archidiachonatu habent seu de eorum conversatione sive onere ac restauratione ecclesiarum sive de doctrina ecclesiastica vel ceterarum rerum studio, in tantum ut delinquentium coram Deo rationem reddere teneatur et rationem etiam districtam de hiis que de diversis ecclesiis sunt collecta si non sub omni sollicitudine et fide serventur ut si quid ex eis vel negligencia vel cujuscunque fraude depereat. Idem archidiaconus hoc reatu astringatur qui horum custodie arcius deputatur et pertineat etiam ad eundem parrochiarum sollicitudo et ordinatio et ut per archidiachonatum prospiciens que corrigenda viderit corrigat et emendet nisi ardua sint negotia que absque majoris sui presencia nequeant terminari, nec non et semel in anno visitare sui archidiachonatus ecclesias teneatur, nisi causa emerserit propter quam eas debeat sepius visitare abbas et conventus Sancti Wandregesili suis finibus non contenti ; et in alienum agrum falcem mittentes in ecclesiis Sancti Michaelis de villa Sancti Wandregesili et Sancte Marie de Resenchon et Sancte Emgeltrude et Sancte Marie de Caldebeco earum presbiteris et parrochiis infra sui archidiachonatus fines constitutis jura jurisdictionem, correctionem, pensiones, oblationes, decimas, primicias, obedientiam et reverentiam nituntur usurpare et sibi subicere, tam dictas ecclesias quam presbiteros et parrochianos earumdem in ipsius archidiaconatus et successorum suorum dictarum ecclesiarum presbiterorum et parrochiarum prejudicium et gravamen propter quod ipsus archidiconus in dictis ecclesiis presbiteris et parrochiis officium impeditur. Unde petit, nomine suo et sui archidiachonatus dictos abbatem et conventum, nomine quo et sui monasterii, per diffinitivam sententiam prohiberi, ne in dictis ecclesiis presbiteris et parrochiis de cetero jurisdictionem, correctionem, pensiones, oblationes, decimas primitias, obedientiam, reverentiam vel aliquod jus vendicent sive querant. Et ut ullo modo dictum archidiaconum vel ejus successores impediant quominus prout ad eos spectat in dictis ecclesiis presbiteris et parrochiis ut dictum est infra fines sui archidiaconatus constitutis suum possint officium libere exercere. Cum non sit dictis abbati et conventui jus talia faciendi vel pocius usurpandi, et dicto archidiacono ut sibi patet jus sit predicta petendi salvo jure et cetera. In cujus veritatis recognitionem, presentibus sigilla nostra duximus apponenda. Datum anno Domini m° cc° xxx° nono, in crastino Pasche.

Texte établi d'après B

P., miseratione divina Rothomagensis archiepiscopus, omnibus presentes litteras inspecturis, salutem in Domino. Noveritis quod prior conventus Sancti Wandregisili, in nostra presentia constitutus, habens super hoc speciale mandatum, juravit tactis sacro sanctis Ewangeliis pro se et conventu predicto se et dictum conventum ratum habere et habituros conpromissum quod R. abbas eorum fecit in nos super causis que vertebantur inter virum discretum H. Pisanum archidiaconum Rothomagensem ex una parte et dictos abbatem et conventum ex altera, prout in litteris dictorum abbatis et conventus et ejusdem archidiaconi plenius continetur. In quorum perpetuam memoriam presentibus sigillum nostrum duximus apponendum. Actum anno Domini m° cc° xxx° nono, die Pasche.