Apparat critique

  • Version par défaut
Pour citer cette page : Laboratoire de textes Norécrit, Registre des visites pastorales de l’archevêque Eudes Rigaud - 1264état d’établissement du texte annoté par Lise Levieux, sous la responsabilité de Elisabeth Lalou, consulté le . [En ligne : ]

Anno domini millesimo ducentesimo sexagesimo quarto

Annis lx quartus.

XII. Kl. Maii. Videlicet in die sancto pasche, celebravimus per Dei gratiam, festivitatem diei ibidem.

XI. Kl. Maii. Ibidem.

X. Kl. Maii.

IX. Kl. Maii.

VIII. Kl. Maii.

VII. Kl. Maii.

VI. Kl. Maii.

V. Kl. Maii. Les 6 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Pyntarvillam. .

Apud Pyntarvillam.

IIII. Kl. Maii.

III. Kl. Maii. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Gaillon. .

Apud Gaillon.

II. Kl. Maii.

Kl. Maii.

VI. Non. Maii.

V. Non. Maii.

IIII. Non. Maii. Les 5 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Fraxinos. .

Apud Fraxinos.

III. Non. Maii.

II. Non. Maii.

Non. Maii.

VIII. Idus. Maii.

VII. Idus. Maii.

VI. Idus. Maii.

V. Idus. Maii. Les 7 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Pyntarvillam. .

Apud Pyntarvillam.

Sigle //. Anno domini mo cco quinquagesimo quarto, sabbato post ascensionem Domini, coram nobis, apud Serantium Buticularii, constitutus Johannes de Feugicort,
armiger, emendavit nobis violentiam [illisible] quam fecit in dicto prioratu, et iuravit quod super hoc stabit mandatis nostris, et super
eo quod in monachum quendam ibidem manus iniecit temere violentas. Item, iuravit quod xx xl solidos solvet, et iniret in aversibus
Sancte TerreTravail
Terre sainte secundum quod quidam frater minor, qui eundem ab excomunicatione qua propter huiusmodi violentiam incurrebat, iniunxit ei, et pro eo fideiussit domino archidiacono Minoris Caleti et… La fin de cette phrase a éte coupée par le relieur..

{292r} IIII. Idus. Maii. Apud Deivillam.

III. Idus. Maii.

II. Idus Maii.

Idus. Maii.

XVII. Kl. Junii. Les 4 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Rothomagi, propter scacarium, et iacuimus in manerio nostro Rothomagensi. .

Rothomagi, propter scacarium, et iacuimus in manerio nostro Rothomagensi.

XVI. Kl. Junii. Apud Pyntarvillam.

XV. Kl. Junii. Ibidem. Qua die, dominus Baiocensis et alii magistri scacarii nobiscum fuerunt.

XIIII. Kl. Junii. Vernoni.

IIII. Kl. Junii. Apud Meduntam.

XII. Kl. Junii. Apud Sanctum Germanum in Laya.

XI. Kl. Junii.

X. Kl. Junii.

IX. Kl. Junii.

VIII. Kl. Junii. Videlicet in translatione Sancti Francisci, et tunc, per Dei gratiam, celebravimus magnam mis
sam in monasterio fratrum minorum Parisiensium et comedimus cum eis. Les 4 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius. .

Parisius.

VII. Kl. Junii. Parisius.

VI. Kl. Junii. Apud Pissiacum.

Calvus Mons.Deux croix..

V. Kl. Junii. Visitavimus, per Dei gratiam, prioratum Calvi Montis in Alleria, videlicet in vigilia ascen
sionis Domini. Ibi erant duo monachi cum priore qui diutius infirmatus fuerat, et erat tunc multum debi
litatus ex infirmitate huiusmodi. Ibi fiebat elemosina semel in ebdomada, videlicet die dominica. Utebantur carnibus et
culcitris, preter necessitatem frequenter. Debebant iic libras turonenses, ut credebant.

Summa procurationis, vii libre
x solidi parisienses Somme encadrée..

IIII. Kl. Junii. Videlicet in die ascensionis, per Dei gratiam, celebravimus magnam
missam in monasterio monialium de Gaumeri Fonte, et benediximus ibidem,
cum Dei adiutorio, sororem Agnetem, abbatissam dicti lociTravail
A encoder ?.

Sanctus Martinus de Hez.

Ipsa die, adiuvante Domino, visitavimus prioratum Sancti Martini de Hez. Ibi erant duo monachi Sancti Ma
clorii Parisiensis videlicet, fratres Nicholaus Grimout, et Symon de Sancto Arnulpho. Dictus frater Nicholaus, qui pro
priore tunc se gerebat, respondebat nobis minus devote et reverenter quam deberet et verbosus erat.
Non dicebant matutinas de nocte, propter fures, ut dicebant. Item, non iacebant simul, sed separatim.
Iniunximus eis quod iacerent insimul in eodem loco quam honestius et decentius possent. Debebant
xiii libras ; estauramenta credebant habere satis ad annum. Non servabant ieiunia regule et utebantur carnibus.

Leonis Curia.Deux croix..

Eadem die, per Dei gratiam, pernoctavimus apud Leonis Curiam, ubi percepimus a priore dicti loci quatuor libras parisienses,
in quibus tenetur nobis nomine procurationis, cum domibus et utensilibus domus semel quolibet anno, cum ad locum suum
divertimus et visitamus.

III. Kl. Junii. Cum Dei adiutorio, visitavimus prioratum predictum. Ibi erant tres monachi Sancti Petri
Carnotensis, videlicet, frater Petrus de Cherisi, prior, Guillelmus dictus Avis, et Ansellus nepos prioris. Utebantur car
nibus ter in ebdomada, de abbatis sui licentia, ut dicebant. Non servabant ieiunia regule multum bene.
Debebant viixx libras; habebant estauramenta satis ad annum, preter avenam. Alia, per Dei gratiam, invenimus
satis in bono statu.

Serantium Buticularii.Deux croix..

Ipsa die, accessimus, cum Dei adiutorio ad prioratum de Seranz buticularii, ibidemque visitavimus, ipso Domino
adiuvante. Ibi erant duo monachi Sancti Geremari Flaviacensis, preter priorem qui tunc erat absens, vide
licet, fratres Ascelinus de Bello Monte, et Adam de Donno Medardo. Utebantur carnibus passim et in
differenter, et non servabant ieiunia regule. Dixit nobis dictus Ascelinus quod ut credebat, prior debebat vixx
libras parisienses, et tunc pernoctavimus ibidem, et recepimus lxx solidos parisienses, in quibus nobis tenentur nomine procurationis
annuatim, semel, cum visitamus eos, cum lignis, carbonibus ad communem usum, et farraginem quod in villa
potest inveniri, et vasis et utensilibus domus. Ter in ebdomada datur ibi elemosina omnibus venientibus ad eam.

{292v} Villacellis.Deux croix..

II. Kl. Junii. Visitavimus, per Dei gratiam, prioratum de Villacellis. Ibi erant xix moni
ales. Inhibuimus expresse priorisse et etiam omnibus ne aliquam reciperent in monialem nec velarent absque
nostra licentia speciali. Habebant tres sorores conversas et tres ancillas communes. Debebant c libras parisienses.
Habebant estauramenta satis ad annum, ut credebant ut pote bladum, avenam et vinum sed domus
earum erant discooperte. Habebant duos equos, sex iumenta, tres pullos, sex vaccas et tres iuvencas.
Alia autem, per Dei gratiam, invenimus in bono statu.

Vicum.Croix..

Ipsa die, pernoctavimus apud Vicum ubi recepimus a presbytero de Gadencort unum modium avene,
in quo nobis idem presbyter tenetur annuatim quando nos contingit apud Vicum pernoctare.

Pasnes.Croix..

Kl. Junii. Per Dei gratiam, predicavimus in parrochiali ecclesia de Pasnis, et visitavimus prioratum. Ibi
erant tres monachi cum priore, videlicet, fratres Guillelmus de Mesnillo David, priorTravail
A encoder ?, Henricus de Haquevilla, Gervasius Sagi
ensis, Petrus de Novo Mercato. Omnes erant sacerdotes, preter unum. Precepimus quod ille qui non erat sacerdos semel ad minus
quolibet mense confiteretur et communicaret. Utebantur carnibus preter necessitatem frequenter. Precepimus in hoc obser
varent regulam quantum possent. Debebant xl libras parisienses ; habebant estauramenta satis ad annum, ut di
cebant. Alia, per Dei gratiam, invenimus in bono statu. Ipsa die, procurati fuimus ibidem.
Summa procurationis,
viii libre x solidi Somme encadrée..

IIII. Non. Junii. Apud Fraxinos.

III. Non. Junii. Apud Bellum Locum cum expensis nostris.

Moniales Sancti Sydonii.Deux croix..

II. Non. Junii. Per Dei gratiam, visitavimus prioratum monialium Sancti Sydonii. Ibi erant xvii
moniales commorantes, et apud Sanctam Autrebertam due. Habebant unum conversum fratrem Aubertum. Aliquo
tiens intermittebant divinum officium cum nota. Inhibuimus priorisse ne de facili daret licentiam [rature]
monialibus exeundi et eidem precepimus quod eis quibus daret licentiam huiusmodi bonam daret societatem, et eis
dem certum prefigeret terminum reverendi. Tres habebant pedissecas communes. Item, invenimus Petronillam
Drocensem de incontinentia graviter diffamatum, presertim de Radulpho, messerio prioratus, et fuerat alias de Ra
dulpho de Tilia, uxorato, super quo quidem ipsam monuimus, coram priorissa et quibusdam de nostris, se
creto et precepimus priorisse quod predictum Radulphum ab officio messerie penitus amoveret, et non permitteret cum
prioratum amplius frequentare, et omnem occasionem facti et scandali tolleret quantum posset. Item, prio
rissa diffamata erat plurimum de presbytero de Urticelo, et dicebatur quod frequenter ibat ad manerium de Es
quequevilla et alibi, ubi secum habebat multos convinas et inhonestam societatem ducebat. Iniunximus ei
expresse quod ab huiusmodi abstineret, et statum suum et famam suam honestatis studio reformaret.
Item, fama plurimum laborabat extra contra Nicholaam de Rothomago cantricem et dicebatur communiter in villa quod
ipsa nundum erat mensis elapsus fecerat abortivum, et quod comederat, cum sorore sua de Rothomago, in domo
magistri Symonis rectoris ecclesie Sancti Sydonii. Nichil tamen horum probabilem visitatione nostra potui
mus reperire sed dicebant moniales quod illud ultimum falso et mendaciter impositum fuerat
ei. Debebant iiiixx libras ; debebantur eis xl libre de bosco de Esquequevilla vendito. Item, debebantur
eis fere lv libre de vendilione quam fecerant de caablo bosci sui. Habebant bladum et avenam satis
ad annum, ut credebant. Item, inhibuimus priorisse ne aliquam reciperet nec velaret absque nostra licentia specia
li.

Ipsa die, pernoctavimus in prioratu monachorum cum expensis nostris.

Bures.Deux croix..

Non. Junii. Per Dei gratiam, visitavimus prioratum de Buris. Ibi erant duo monachi de Prato,
quorum unus erat custos domus, non ut prior, set habens amministrationem a priore Prati ad voluntatem
eiusdem, et debent ad minus esse ibi duo monachi. Utebantur culcitris et carnibus et non servabant ieiunia
regule. Nichil debebant et nichil similiter debebantur eis quia totum tenentur reddere priori de Prato quod
possunt ultra victum suum et familie de bonis domus reservare seu quicquid eis superest ultra
victum. Precepimus eis quod quam honestius possent vivere studerent et frequentius solito celebra
rent. Ipsa die, procurati fuimus ibidem. Summa procurationis vii libre, xix
solidi vi denarii Somme encadrée..

{293r} Evremodium.Deux croix..

VIII. Idus. Junii. Per Dei gratiam, visitavimus prioratum de Evremodio. Ibi erant xiii mo
nachi de Becco. Omnes erant sacerdotes, preter tres. Elemosinarius habet qualibet ebdomada ducentos panes ad
distribuendum pauperibus. Debebant vixx xvi libras, ut dicebat prior et quod debebantur eis xl libre conven
tus autem asserebat ipsum debere quadraginta libras vel circa. Item, dicebant quod, propter insufficientiam prioris
et ignariam, male tractabantur bona domus ; asserebant enim eum debilem inutilem parum videntem
oculis corporis et plerumque mentis. Item, quod raro aut nunquam celebrabat, etiam die pasche non celebraverat propter
vicium oculorum et parum confitebatur et communicabat, et non computabat ut debebat, et quod non poterat equitare, et
quod ob hoc vendiderat palefridum suum abbati super hiis autem omnibus loqui debuimus cum abbate.

Ipsa die, procurati fuimus a dicto priore in manerio nostro de Alacri Monte ubi tunc pernoctavimus.

Summa procurationis, vii libre
x solidi i denarius Somme entourée. ..

VII. Idus. Junii. Videlicet in vigilia penthecostes, apud Deppam.

VI. Idus. Junii. Per Dei gratiam celebravimus festum Penthecostes apud Deppam, maiorem missam
videlicet in ecclesia parrochiali dicti loci, et fecimus sermonem in cimiterio.

Longolium.Croix..

V. Idus. Junii. Procurati fuimus apud Longolium in manerio quod habet ibi abbas Becci, a
burgensi Deppe, tunc firmario dict loci. Summa procurationis, viii libre viii solidi xi denarii Somme entourée. ..

Basquevilla.Deux croix..

IIII. Idus. Junii. Per Dei gratiam, predicavimus et confirmavimus in ecclesia parrochiali de Longo
lio et statim accessimus ad prioratum de Basquevilla ipsa die, ubi tunc, ipso adiuvante Domino, visitavimus. Ibi enim erant tres monachi de Tyron, et, ut dixerunt nobis, quod unus alius mo
nachus debebat illuc venire infra octo dies sequentes. Precepimus priori quod ipse, ex parte nostra
significaret abbati suo ut duos monachos poneret apud Ribue tunc enim erat ibi mona
chus solus, quod quidem nobis displicuit. Debebant viiixx libras. Habebant bladum satis ad annum, ut cre
debant, vinum et avenam nequaquam. Summa procurationis, vii libre vii solidi iiii denarii Somme entourée..

III. Idus. Junii.

II. Idus. Junii. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Alacrem Montem, cum expensis nostris. .

Apud Alacrem Montem, cum expensis nostris.

Wanchy.Deux croix..

Idus. Junii. Procurati fuimus a BoulloneIncertitude.., firmario de Wanchy, apud Novum
Castrum. Summa procurationis, viii  [sic] [libre] vi solidi Somme entourée..

Bellum Beccum.Deux croix..

XVIII. Kl. Julii. Per Dei gratiam, celebravimus sacros ordines in ecclesia Beate Marie de Novo
Castro, et pernoctavimus apud Bellum Beccum, cum expensis abbacie.

XVII. Kl. Julii. Apud Deivillam.

XVI. Kl. Julii. Ibidem.

XV. Kl. Julii. Per Dei gratiam, celebravimus sacram synodum Rothomagensem, et festum trans
lationis Sancti Romani.

XIIII. Kl. Julii. Ibidem, in camera nostra mediocri tenuimus synodum decanorum. Ad quam diem
citatus erat presbyter de Lyntot coram nobis, suam resignaturos ecclesiam et nostram auditurus voluntatem,
prout proprio firmaverat iuramento iuxta tenorem littere sue quam nobis dudum dederat de hoc faci
endo. Ex tunc, propter absentiam archidiaconi Petri assignavimus eidem sub hac forma diem ad vi
giliam assumptionis Beate Marie.

Ipsa die, inde perreximus Pyntarvillam et pernoctavimus ibidem.

{293v} III. Kl. Julii. Vernoni.

XII. Kl. Julii. Apud Mellentum.

XI. Kl. Julii.

X. Kl. Julii.

IX. Kl. Julii. Les 3 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius. .

Parisius.

VIII. Kl. Julii. Videlicet in festo Sancti Johannis Baptiste.

VII. Kl. Julii.

VI. Kl. Julii.

V. Kl. Julii.

IIII. Kl. Julii.

III. Kl. Julii.

II. Kl. Julii.

Kl. Julii.

VI. Non. Julii.

V. Non. Julii.

IIII. Non. Julii.

III Non. Julii.

II. Non. Julii.

Non. Julii.

VIII. Idus. Julii.

VII. Idus. Julii.

VI. Idus. Julii.

V. Idus. Julii.

IIII. Idus. Julii.

III. Idus. Julii.

II. Idus. Julii.

Idus. Julii. Les 21 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius, propter pallamentum. .

Parisius, propter pallamentum.

XVII. Kl. Augusti. Apud Lusarches.

XVI. Kl. Augusti. Apud Verberiam.

XV. Kl. Augusti. Apud Compendium.

XIIII. Kl. Augusti. Noviomi.

XIII. Kl. Augusti. Apud Compendium.

XII. Kl. Augusti. Silvanectis, cum domino rege.

XI. Kl. Augusti. Videlicet in festo Beate Marie Magdalene, celebravimus, per

Dei gratiam, maiorem missam in
monasterio Sancti Vincencii, et pernoctavimus ibidem.

X. Kl. Augusti. Silvanectis.

IX. Kl. Augusti. Apud Chambliacum.

Ressons.Croix..

VIII. Kl. Augusti. Apud Ressons, Premonstracensis ordinis, cum expensis abbacie.

Mercatum Radulphi.Croix..

VII. Kl. Augusti. Apud Mercatum Radulphi, Premonstracensis ordinis, cum expensis abbacie.

VI. Kl. Augusti. Apud Velliacum, cum expensis nostris.

V. Kl. Augusti.

IIII. Kl. Augusti.

III. Kl. Augusti.

II. Kl. Augusti. Les 4 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Gaillon. .

Apud Gaillon.

{294r} Kl. Augusti. Videlicet in festo Beati Petri ad Vincula, apud Gaillon.

IIII. Non. Augusti.

III. Non. Augusti.

II. Non. Augusti.

Non. Augusti.

Apud Pyntarvilla.

Ipsa die, citavimus viva voce Jordanum, rectorem ecclesie de Crasmenil ut ipse Rothomagi personaliter
coram nobis compareret in vigilia assumptionis Beate Marie nobis ad obiciendum responsurus.

VIII. Idus. Augusti. Presentavit nobis abbas Ulterioris Portus magistrum Gaufridum Polardum, ad ecclesiam Beate Marie de Berru
villa, quem ad misimus ad eandem ac de ipsa investivimus loco et nomine eiusdem G. Johannem de Morgneval, clericum nostrum,
per annulum nostrum. Presentibus magistro Radulpho de Cotevrart, dicto abbate, et quodam monacho suo, fratribus Adam Rigaudi,
et Petro Britono, et Johanne predicto, videlicet in transfiguratione Domini.

Ipsa die, pernoctavimus apud Pyntarvillam.

VII. Idus. Augusti. Ibidem.

VI. Idus. Augusti. Procurati fuimus apud Sanctam Katherinam. Summa procurationis, ix libre Somme encadrée..

Sancta Katherina Rothomagensis.Deux croix..

V. Idus. Augusti. Per Dei gratiam, verbo eius in capitulo dicti loci proposito, visitavimus ibidem.
Ibi erant xxxii monachi commorantes, quorum tres erant novicii ; in Anglia, apud Blidam
xiiii. Consueverunt computare generaliter semel in anno de omnibus misis et re
cepis, et valore reddituum domus videlicet in festo Sancti Michaelis ; particulares vero
compoti fiunt semel quolibet mense coram maioribus de conventu. Precepimus abbati
quod minus equitaret quam in adventu suo cousuevit. Invenimus quod thesaurarius
Rothomagensis habuerat semper penes se, et habebat a tempore creationis abbatis claves sive
clavem camerule in qua reposita erant ea que dimiserat abbas Johannes placuit nobis
quod clavem huiusmodi rehaberet abbas. Adhuc debebantur eis vetera debita et nichil po
terant habere de ipsis. In creatione vero abbatis, habebant, prout invenimus adminus tam in
pecunia quam in debitis, viim et vic libras et amplius, de quibus nichil adhuc expen
derant. Alia invenimus, per Dei gratiam, in bono statu.

Ipsa die, pernoctavimus apud Deivillam, cum expensis nostris.

IIII. Idus. Augusti. Predicavimus, per Dei gratiam, in cimiterio Sancti Gervasii Rothomagensis, videlicet dominica proxi
ma ante assumptionem Beate Marie, et pernoctavimus apud Deivillam.

Sanctus Audoenus Rothomagensis.Deux croix..

III. Idus. Augusti. Domino concedente, accessimus ad monasterium Beati Audoeni Rothomagensis, et ibidem,
a nobis prius, per Dei gratiam, proposito verbo eius, visitavimus. Ibi erant lxa monachi commorantes, extra
in prioratibus multi et in multis locis. Quia anno illo inveneramus magnum defectum in
prioratu de Gaany circa libros et aliqua que necassaria erant monachis morantibus ibi. Precepimus
abbati quod circa hoc remedium efficax adhiberet. Omnes monachi in abbacia commorantes erant
sacerdotes, preter quatuordecim. Precepimus confessiones frequentari. In prioratibus male servatur articulus
de esu carnium. Nos, per Dei gratiam, invenimus eos bene se habentes circa spiritualia, circa vero tem
poralia nequaquam, ut pote de sorore abbatis et magistro Guillelmo eius marito, per quos domus non mi
nimum gravabatur in vino, blado, cibis, avena et aliis. Item, de monachis quos amoverat ab
bas a domo de Sygi, propter quos diminuerat redditus prioratus predicti, eos appropriando sibi
{294v} sine causa rationabili, et sic recessimus quasi cum impatiencia, pro eo quod statum eorum et monasterii nequivimus scire
prout esset necessarium et oportunum, et ipsa die, pernoctavimus apud Deivillam.

IIII. Idus. Augusti.

Idus. Augusti. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Deivillam. .

Apud Deivillam.

XIX. Kl. Septembris. Proposuimus, per Dei gratiam, verbum eius in latino, in capituli ecclesie Rothomagensis, astan
tibus, episcopo Noviomensi, canonicis et capellanis, ac clericis chori ecclesie RothomagensisTravail
A encoder sous le nom église de Rouen, videlicet in vigilia assumptionis.

XVIII. Kl. Septembris. Per Dei gratiam fecimus festivitatem assumptionis Beate Marie Rothomagi. Dictus
vero episcopus celebravit magnam missam in maiori ecclesia, et nos in monasterio fratrum minorum.

XVII. Kl. Septembris. Apud Deivillam, et dictus episcopus nobiscum.

XVI. Kl. Septembris. Apud Pyntarvillam, una cum dicto episcopo.

XV. Kl. Septembris. Apud Gaillon.

XIIII. Kl. Septembris. Apud Vernonem, ubi, per Dei gratiam, tractavimus cum venerabili fratre episcopo Ebroycensi, super quibusdam con
tentionibus quas invicem habebamus.

XIII. Kl. Septembris. Apud Gacicort iuxta Meduntam.

XII. Kl. Septembris. Apud Sanctum Germanum in Laya.

XI. Kl. Septembris.

X. Kl. Septembris. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius. .

Parisius.

IX. Kl. Septembris. Fuimus cum aliis prelatis Francie in aula episcopi Parisiensis, coram reverendo patre Symone,
Dei gratia, tituli Sancte Cecilie, presbytero cardinali, tunc apostolice sedis legato, ubi proposuit et exposuit multa pro habenda decima
per triennium pro successu ecclesie Romane, ad opus, comitis Andegavensis.·

VIII. Kl. Septembris.

VII. Kl. Septembris.

VI. Kl. Septembris.

V. Kl. Septembris. Les 4 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius. .

Parisius

IIII. Kl. Septembris. Apud Poissiacum.

III. Kl. Septembris. Apud Gacicort.

IL Kl. Septembris. Apud Gaillonem.

Kl. Septembris. Apud Bonum Portum.

IIII. Non. Septembris. Apud Deivillam.

III. Non. Septembris. Ibidem.

II. Non. Septembris. Apud Sanctum Sydonium, cum expensis nostris.

Leprosaria de Belencombre.

Non. Septembris. Accessimus ad leprosariam de Belencombre, et ibi, per Dei gratiam, proposuimus verbum
eius, et postea visitavimus. Ibi erant quatuor canonici cum priore, videlicet, Thomas, Guillelmus, Nicholaus
et quidam senex. Item, octo leprosi, tres conversi sani, quatuor converse. Iniunximus priori quod leprosos, quantum posset,
ad pacienciam invitaret et exhortaretur. Canonici, post completorium, in dormitorio contra inhibitionem pri
oris murmurabant, et invicem loquebantur. Precepimus ab huiusmodi abstinere, et quod in hoc et aliis suo obedi
rent priori. Item, frater Guillelmus receperat de vixx libris turonensibus, quas dederat eis rex pro meliorandis
edificiis suis, centum libras, et alias viginti libras debebat eis adhuc, ut dicebant, ballivus Caleti.
Nos vero iniunximus dicto fratri Guillelmo, quod coram priore suo, canonicis et leprosis, debitam redderet ratio
nem de illis centum libris quas recepit. Item, iniunximus priori quod domos in quibus habitabant leprosi
faceret congrue reparari et recooperiri, et quod eis studiosius solito et congruentius de necessariis provi
deret. Item, precepimus priori quod frequentius solito suo confiterentur priori. Ipsa die, per Dei gratiam, bene
{295r} diximus cimiterium ecclesie de Bello Becqueto et pernoctavimus apud Alacrem Montem.

Ulterior Portus.Deux croix..

VIII. Idus. Septembris. Procurati fuimus apud Ulteriorem Portum. Summa procurationis, viii
libre viii denarii Somme encadrée..

VII. Idus. Septembris. Per Dei gratiam, in capitulo dicti loci a nobis facto
sermone, visitavimus ibidem. Ibi erant xxi monachi residentes, xi extra in prioratibus, et unus, videlicet, Radulphus de Moy, et iiii erat
apud Lyram ab causas aliquas. Unus non clamat alium, et hoc habent de consuetudine, sicut dicunt. Omnes residentes
erant sacerdotes preter tres illi qui non sunt sacerdotes consueverunt confiteri et communicare semel qualibet
ebdomada, videlicet in dominica. Alias preceperamus veteres pellicias reddi in receptione novarum. Invenimus
tamen quod adhuc easdem retinebant, et tunc inhihuimus ne aliquas venderent neque darent, seu alias
de ipsis disponerent, sive voluntate et conscientia abbatis. Qualibet, datur elemosina omnibus venientibus ad eam,
et sepius et copiosus clericis. Debebant iiic libras, et debebatur eis fere tantum. Habebant estau
ramenta multa, precipue vinum, usque ad pascha sequens. Precepimus abbati quod quendam scrip
torem haberet, qui passionarium quo plurimum indigebant scriberet et faceret. Ipsa die, procurati
fuimus apud Augum. Summa procurationis, x libre Somme encadrée et reliée à Augus..

Augus.Deux croix..

VI. Idus. Septembris. Videlicet in festo nativitatis Beate Marie Virginis, celebravimus
magnam missam in conventu, et predicavimus ibi astantibus canonicis clero et populo, et ibidem
tunc fuimus cum expensis nostris.

V. Idus. Septembris. Per Dei gratiam, proposito in dicti loci capitulo verbo Dei, visitavimus ibidem. Ibi erant
xxvii canonici commorantes plures erant in prioratibus extra. Minus sufficienter provisum fuerat
infirmarie. Precepimus hoc emendari. Multa dicta fuerunt ibi de persona abbatis, que pro frivolis ha
buimus atque vanis. Debebant viiic iiiixx libras turonenses, et debebantur eis xic et amplius, tam de
venditione nemorum quam de aliis, et habebant estauramenta satis ad annum, ut credebant, preter
unum. Alia, per Dei gratiam, invenimus satis in bono statu. Ipsa die, pernoctavimus apud Alacrem Montem. Preterea precepimus passionarium corrigi et emendari cum diligentia per iiiior vel sex canonicos.

IIII. Idus. Septembris.

III. Idus. Septembris.

II. Idus. Septembris.

Idus. Septembris.

XVIII. Kl. Octobris. Videlicet in exaltatione Sancte Crucis. Les 5 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Alacrem Montem..

Apud Alacrem Montem.

Mortuus Mare super Alnam.Deux croix..

XVII. Kl. Octobris. Accessimus ad domum seu prioratum Mortui Maris super Alnam, quem vel quam
habet magister Odo de Sancto Dyonisio ad dies suos. Dictum vero locum invenimus in spiritualibus et temporalibus
totaliter deformatum non enim erat ibi nisi unicus monachus. Domus corruerant pro maiori
parte de quo dolendum plurimum. Ipsa die, procurati fuimus a firmario loci, in castro domini regis.

Summa procurationis, xii libre xiiii solidi Somme encadrée et placée sous l’alinéa. ..

Albamallia.Deux croix..

XVI. Kl. Octobris. Procurati fuimus apud Albam Malliam. Summa procurationis, x libre vi solidi Somme encadrée..

XV. Kl. Octobris. Visitavimus, per Dei gratiam, abba
ciam dicti loci prius in capitulo a nobis proposito verbo Dei. Ibi erant xxti monachi commorantes, tres
in Anglia. Alias inhibueramus ne seculares comederent in refectorio quod quidem nunquam fuerat
emendatum, et hoc idem expresse inhibuimus iterato. Inhihuimus etiam abbati expresse, sicut alias fe
ceramus, ne sororem suam, nec dominam Agnetem de Prato, nec aliam quamcunque comedere permitteret in
clausura abbacie, et mulieres arceri faceret a choro et a claustro. Item, refectorium reman
serat et fuerat aliquotiens sine monachis et lectione, quod nobis plurimum displicuit, et tunc expresse inhi
buimus abbati ne amplius hoc fieri permitteret, et ne monachos carnibus uti permitteret, nisi in
necessitate secundum quod regula fieri permiserit. Debebant vc iiiixx libras, de quibus credebant habere in
Anglia iiiixx marchas de tempore preterito ; debebantur eis aliqua. Item, inhibuimus expresse ne ma
{295v} tres noviciorum decetero permitteret comedere in cameris aliquibus abbacie, [illisible] nec etiam alibi quam in aula
maiori communi, sicut fecerant aliquotiens in camera abbatis et in cameris infirmarie. Item, precepimus
quod melius solito provideri faceret infirmis, nec acceptionem haberet in personis; sed potius, considerata
necessitate et infirmitatum qualitate, faceret unicuique. Item, iniunximus monachis quod abbati suo obedirent
modis omnibus quibus possent.

Foucarmont.

XV. Kl. Octobris. Pernoctavimus, per Dei gratiam, apud Fulcardi Montem, cum expensis abbatie.

Noientum iuxta Novum Castrum.Deux croix..

XIIII. Kl. Octobris. Procurati fuimus apud Sanctum Sydonium a Radulpho de Aulagia firmario do
mus sive prioratus de Noiento iuxta Novum Castrum. Summa procurationis, xi libre vi solidi Somme encadrée..

XIII. Kl. Octobris. Pernoctavimus apud Deivillam, cum expensis nostris.

XII. Kl. Octobris. Celebravimus, per Dei gratiam, sacros ordines in monasterio fratrum minorum Rothomagensium.

XI. Kl. Octobris. Videlicet in festo Sancti Mathei apostoli et ewangeliste, apud Deivillam, ubi tunc assignavimus presbytero
de Civeriis diem crastinum subsequentis synodi, ad purgandum se manu se manu septima sacer
dotum super vicio incontinencie de quo erat multipliciter diffamatus.

Item, ipsa die ibidem, per Dei gratiam, examinavimus electionem factam de fratre Ricardo de Bolevilla a monachis Gemeticensibus,
et personam electi et ipsam electionem exigente iusticia, confirmavimus, ac eidem Ricardo munus benedictionis impendimus ipsa die.

X. Kl. Octobris. Ibidem.

IX. Kl. Octobris. Apud Sanctum Germanum subtus Cailliacum, cum expensis nostris.

VIII. Kl. Octobris. Per Dei gratiam, dedicavimus ecclesiam Beati Martini de Critot, et pernoctavimus apud
Sanctum Germanum, cum expensis parrochianorum ecclesie supradicte.

VII. Kl. Octobris. Apud Bannum Comitis, cum expensis nostris.

VI. Kl. Octobris. Adiuvante Domino, dedicavimus ecclesiam Beate Marie de Campis, et pernoctavimus
ibidem cum expensis rectoris parrochianorum eiusdem ecclesie.

V. Kl. Octobris. Apud Deivillam.

IIII. Kl. Octobris. Apud Bonum Portum.

III. Kl. Octobris.

II. Kl. Octobris. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Pyntarvillam. .

Apud Pyntardivillam.

Kl. Octobris. Apud Gaillon.

VI. Non. Octobris. Fuimus in assisiis nostris apud Andeleium et ibidem contulimus magistro
Johanni de Estoutevilla prebendam Rothomagensem, que fuerat Nicholai Cubriaci, vacantis tunc, ut dicebatur, eo
quod ipse duxit uxorem, et tunc pernoctavimus apud Fraxinos.

V. Non. Octobris. Apud Fraxinos.

IIII. Non. Octobris. Videlicet in festo Sancti Francisci, apud Gaillon, ubi tunc habuimus magistros
euntes ad scacarium Rothomagense.

III. Non. Octobris. Ibidem.

II. Non. Octobris. Apud Bonum Portum.

Non. Octobris.

VIII. Idus. Octobris.

VII. Idus. Octobris.

VI. Idus. Octobris. Les 3 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Rohomagi, propter scacarium..

Rothomagi, propter scacarium.

{296r} VI. Idus. Octobris. Rothomagi. Qua die, contulimus magistro Thome de Braya prebendam que
fuit magistri Anselli de Buciaco.

V. Idus. Octobris. Ibidem.

IIII. Idus. Octobris. Apud Deivillam.

Bellus Locus.

III. Idus. Octobris. Procurati fuimus apud Bellum Locum. Summa procurationis, ix libre v denarii Somme encadrée..

II. Idus. Octobris. Per Dei gratiam, visitavimus ibidem. Ibi erant xcem canonici residentes ; extra in obedi
entiis xcem. Iniungimus priori ut archas canonicorum frequentius solito visitaret adminus bis in anno,
et eos a proprietate abstraheret. Duo erant ibi conversi et due converse. Item, iniunximus priori expresse,
sicut alias feceramus, quod omnes et singulos conscribi faceret redditus in quaternis. In hoc autem fuit prior negligens. De
bebant iiiic xxiiii libras turonenses. Bladum credebant habere sufficienter ad annum, alia vero non. Cetera autem
invenimus satis in bono statu, per Dei gratiam.

Ipsa die, per Dei gratiam, pernoctavimus apud Fraxinos.

Idus. Octobris. Apud Calvum Montem, cum expensis nostris.

XVII. Kl. Novembris. Per Dei gratiam, celebravimus synodum Wlcassini Francie in ecclesia Beate Marie
de Alleria.

Ipsa die, assignavimus presbytero de Caabulo diem ad crastinum synodi Rothomagensis, coram nobis, respon
surum ad obicienda, et ibidem tunc pernoctavimus, cum expensis nostris.

Novum Mercatum.Deux croix..

XVI. Kl. Novembris. Procurati fuimus apud Novum Mercatum. Summa procurationis, vi libre x solidi Somme encadrée..

XV. Kl. Novembris. Per Dei gratiam, visitavimus dictum prioratum. Ibi erant tres monachi Sancti
Ebrulphi, videlicet, Joscelinus, prior, fratres Gaufridus Girourat, et Guillelmus Motet. Sole
bant esse plures, sed redditus quos habebant in Anglia non habuerant per annos aliquot propter guerram, ideoque
erant pauciores. Ecclesia fuerat multis diebus minus sufficienter officiata circa par
rochiam, propter absentiam presbyteri, qui profectus fuerat in Terram SanctamTravail
A encoder ?. Precepimus emendari hoc [sic] [hoc emendari] . Ves
cebantur carnibus frequenter preter necessitatem, et hoc faciebant de sui abbatis conscientia, ut dice
bant. Debebant iic libras, quarum maiorem partem debebant abbati suo. Non habebant estau
ramenta satis ad annum.

Capitulum Gornacensis.Deux croix..

Ipsa die, per Dei gratiam, visitavimus capitulum ecclesie Sancti Yldeverti de Gornayo. Ibi inveni
mus decanum et Matheum de Monte Forti, canonicum, tantummodo, residentes. Invenimus, per
Dei gratiam, ecclesiam satis in bono statu. Iniunximus decano quod ipse, ex parte nostro, moneret dominum
Johannem, presbyterum Sancte Marie, ut secum haberet capellanum unum, qui ter adminus in ebdomada cele
braret in ecclesia sua, ratione capellanie domini Bartholomei, militis cuius redditus percepit et percipit
dictus presbyter, alioquin eosdem ei subtraheremus.

Domus Dei.

In ipsa ecclesia Sancti Yldeverti vocavimus coram nobis fratres duos [sic] [duos fratres] domus Dei, a quibus inquisivi
mus de statu dicte domus presentibus decano et Matheo de Monte Forti, et invenimus
quod tres erant ibi conversi et quinque converse, quorum conversorum unus, cum uxore sua, custodiebat quandam granchiam,
et alius aliam, et tertius regebat hospitale. Male providebatur infirmis et pauperibus,
et fere totum expendebant dicti conversi et converse, et minus sufficienter officiabatur capella
eiusdem.

Leprosaria.Deux croix..

Eadem die, locuti fuimus cum magistris et procuratoribus leprosarie dicti loci, et dixerunt nobis quod
in ipsa erant sex tam leprosi quam leprose, et septem sani, tam conversi quam converse, preter minutam familiam.
Non habebant capellanum ; habituri erant tamen unum infra pascha sequens, quia quidam clericus, cui contuleramus
dictam capellam, in subdyaconum erat iam ordinatus ad titulum eiusdem, cupiens successive ad superiores or
dines proximis temporibus promoveri. Pauca habebant estauramenta ad annum.

{296v} Moniales Sancti Albini.Deux croix..

XV. Kl. Novembris. Per Dei gratiam, visitavimus prioratum monialium. Ibi errant xiicim moniales
commorantes. Beatrix de Belvaco erat vagabunda, et dicebatur quod plures pueros habuerat.
Domus earum erant male cooperte, precipue navis monasterii sui, ubi vix poterant morari tempore
pluviali. Non dicebant horas suas, presertim matutinas, ad notam, pro eo quod plures ex eis
multo tempore fuerant infirmitate. Statum domus nequivimus plene scire propter absentiam prio
risse que lecto inibi decubabat.

Bella Osenna.Croix..

Ipsa die, per Dei gratiam, fuimus in abbacia Belle Osenne, Premonstracensis ordini, cum expensis
eiusdem.

Sanctus Laurencius in Leonibus.Deux croix..

XIIII. Kl. Novembris. Per Dei gratiam, visitavimus prioratum Sancti Laurencii in Leonibus. Ibi erant
xvii canonici commorantes ; extra in obedientiis xv. Tres errant ibi conversi et due converse. Precepimus
quod ipsi conversi et converse ter in anno confiterentur et communicarent ad minus. Minus sufficienter clamabat
unus alium quam deberet. Ter in ebdomada fit elemosina omnibus venientibus. Debebant iiic libras.

Ipsa die, procurati fuimus ibidem. Summa procurationis, vii libre xv solidi Somme entourée..

Noion super Andellam.Deux croix..

XIII. Kl. Novembris. Procurati fuimus apud Noionem super Andelam. Summa procurationis, vii libre
vi denarii vi solidi Somme encadrée..

XII. KI. Novembris. Per Dei gratiam, visitavimus prioratum dicti loci. Ibi
erant quinque monachi Sancti Ebrulphi, videlicet, magistri Thomas Surdus, Guillelmus de Orgeriis, cele
rarius, Droco de Novo Mercato, Petrus de Valle, Thomas de Silly. Prior erat in vindemiis ver
sus Mellentum, et propter eius absentiam scire nequivimus domos statum.

Piros super Andellam.Croix..

Ipsa die, pernoctavimus apud Piros, ubi procurati fuimus a firmario dicti loci. Summa procurationis,
vi libre xvi solidi Somme encadrée...

XI. Kl. Novembris. Videlicet in vigilia Sancti Romani Rothomagi.

X. Kl. Novembris. Per Dei gratiam, celebravimus festum Sancti Romani.

Magdalene Rothomagensis.Deux croix..

IX. Kl. Novembris. Cum Dei adiutorio, visitavimus domum Dei Rothomagensem. Ibi erant decem canonici
cum priore commorantes ; extra in obedientiis sex. Omnes erant sacerdotes. Viginti erant sorores.
Debent confiteri et communicare tredecim vicibus adminus in anno. Precepimus priori quod fre
quenter archas canonicorum et sororum inspiceret, ne quid proprietatis haberent bis vel ter adminus in anno.
Duodecim erant ibi ancille, unum vero valde nobis displicuit, videlicet, quod iuxta parietem capelle
sue et in introitu hospitalis erant quedam stalla ubi vendebantur caputia et huiusmodi, indecen
ter, ita quod propter ea obfuscabatur capella. Item, iniunximus canonicis quod diligentius solito visitarent infirmes. Debebant iiiic libras vel circa, et debebatur eis fere tantum.

Ipsa die, pernoctavimus apud Deivillam.

VIII. Kl. Novembris. Ibidem.

VII. Kl. Novembris. Cum Dei adiutorio, fecimus sermonem in ecclesia Rothomagensi.

VI. Kl. Novembris. Apud Deivillam.

V. Kl. Novembris. Apud Sanctam Vereburgam, cum expensis templariorum.

IIII. Kl. Novembris. Adiuvante Domino, dedicavimus cappellam dicti loci, et pernoctavimus apud
Deivillam, cum expensis nostris.

III. Kl. Novembris. Apud Deivillam.

Gemeticum.Deux croix..

II. Kl. Novembris. Apud Gemeticum, cum expensis nostris.

Kl. Novembris. Videlicet in festo Omnium Sanctorum, per Dei gratiam, visitavimus abbatiam dicti loci, verbo Dei, per eius gratiam, in capitulo a nobis prius proposito. Ibi erant xlviii monachi professi et septem
novicii commorantes : extra in prioratibus xviii commorantium triginta erant sacerdotes.
{297r} Precepimus confessiones diligentius, et melius solito frequentari. Item, quod statu
ta pape Gregorii adminus bis vel ter in anno in capitulo legerentur. Cotidie datur elemosina
omnibus venientibus ad eam. Item, precepimus expresse sicut alias preceperamus quod coquinarius
et hii qui cotidianas et particulares expensas faciebant, frequentius solito computarent
quolibet mense vel sepius si fieri posset. Invenimus, et hoc a novo abbate Ricardo
accepimus et etiam a toto conventu, quod abbas Robertus dimisit successori suo predicto
duo milia libraram turonensium in pecunia numerata, et in debitis xixc libras, quarum quedam
erant male solubilis, sicut dicebat abbas Ricardus. Alio, per Dei gratiam, invenimus satis
in bono statu; et tunc ibidem, per Dei gratiam, celebravimus magnam missam in pontificalibus,
et comedimus in refectorio cum conventu.

IIII. Non. Septembris. Videlicet dominica, qua non licet alicui operari invenimus apud Ducler
quandam cum tribus equis Odonis de Ducler oneratam merrenno, et tunc ipsam condempnavimus in de
cem solidis pro emenda, et precepimus decano Sancti Georgii, qui nobiscum erat, quod dictam emendam reciperet et
levaret, cuius medietatem daret leprosis eiusdem loci et aliam hospitali, et de illa emenda fide
iussor extitit Johannes de Quesneto.

Sanctus Georgius.Deux croix..

Ipsa die, procurati fuimus apud Sanctum Georgium. Summa procurationis, xii libre xvi denarii Somme encadrée..

III. Non. Novembris. Per Dei gratiam, visitavimus abbatiam dicti loci. Ibi erant xxii monachi
commorantes. Omnes erant sacerdotes, preter iiiior. In Anglia erant iiiior, duo apud Sanctum Nicholaum. Abbas
parum frequentabat chorum et surgebat ad matutinas, pro eo, ut dicebat, quod eorum hystoriam
nesciebat. Item, non multum frequenter comedebat in refectorio, pro eo ut dicebat quod melius
et utilius extra erat, quia vocabat misericorditer secum in camera aliquos debiles et eos quos cre
debat refectione et recreatione indigere. Item, parum intererat capitulo. Precepimus quod sepius solito
interesse studeret, et correctiones modo debito faceret. Ibi fit elemosina de decima parte panum
qui fiunt ibidem solummodo. Debebant circa c libras, et debebantur eis iiic libre et amplius. Nichil
habuerant multo tempore de Anglia. Conventus bonitatem abbatis et sollicitudinem plurimum
commendabat. Ipsa die, fuimus apud Deivillam, cum expensis nostris.

II. Non. Novembris. Per Dei gratiam, celebravimus sacram synodum Rothomagensem.

Non. Novembris. Ibidem tenuimus synodum decanorum, et ibidem resignavit sim
pliciter Reginaldus de Lyntot, presbyter, ecclesiam dicti loci. Presentibus archidiacono Petro domino Guillelmo
de Sancto Laurencio, presbytero, magistro Guillelmo de Flavacort, canonico Rothomagensi, et Johannes de
Morgneval, et multis.

Eadem die, presentibus predictis archidiacono et aliis ac etiam ceteris quam plurimis, in aula nostra,
exigente iusticia, privavimus capellanum leprosarie de Valle OsmundiLocalisation incertaine.. ipsa capella, propter
absentiam diuturnam.

Ipsa die, comparuit coram nobis Johannes presbyter de Civeriis, cum septem presbyteris, paratus
se purgare super multis viciis que imposita sibi fuerant, de quibus etiam erat multipliciter diffamatus. Sed
nos, timentes ne ipse cum iisdem presbyteris deieraret, recolentes etiam quod nobis dudum suas nobis tradiderat
litteras super premissis, purgationem huiusmodi eidem duximus remittendam, assignantes eidem diem martis ante
nativitatem Domini ad implendum quod in dictis litteris continetur, ut promisit proprio iuramento.Article cancellé..

{297v} Non. Novembris. Monuimus presbyterum Sancti Petri de Franquevilete ut a frequentatione tabernarum,
immoderata vini potatione, discursu et inhonestarum mulierum consortio abstineret, de huiusmodi
enim viciis erat plurimum diffamatus. Presentibus : archidiacono Petro, decano de Piris, magistris Guillelmo de Fla
vacort, Petro de Alba Mallia.

Ipsa die, pernoctavimus Rothomagi.***

VIII. Idus. Novembris. Apud Pyntarvillam.

VII. Idus. Novembris. Apud Gaillon.

VI. Idus. Novembris. Apud Meduntam.

V. Idus. Novembris. Apud Sanctum Germanum in Laya.

IIII. Idus. Novembris. Parisius.

III. Idus. Novembris. Videlicet in festo Sancti Martini, Parisius.

II. Idus. Novembris.

Idus. Novembris.

XVIII. Kl. Decembris.

XVII. Kl. Decembris.

XVI. Kl. Decembris.

XV. Kl. Decembris.

XIIII. Kl. Decembris.

XIII. Kl. Decembris.

XII. Kl. Decembris.

XI. Kl. Decembris.

X. Kl. Decembris.

IX. Kl. Decembris. Videlicet in festo Sancti Clementis.

VIII. Kl. Decembris.

VII. Kl. Decembris.

VI. Kl. Decembris.

V. Kl. Decembris.

IIII. Kl. Decembris.

III. Kl. Decembris.

II. Kl. Decembris. Videlicet in festo Sancti Andree.

Kl. Decembris.

VI. Non. Decembris.

V. Non. Decembris.

IIII. Non. Decembris.

III. Non. Decembris.

II. Non. Decembris.

Non. Decembris. Videlicet in festo Sancti Nicholay.

VIII. Idus. Decembris. Les 27 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius propter pallamentum. .

Parisius, propter pallamentum.

VII. Idus. Decembris. Videlicet in conceptione Beate Marie.

VII. Idus. Decembris. Apud Confflens cum expensis nostris.

{298r} Sanctus Mellonus.Deux croix..

V. Idus. Decembris. Adiuvante Domino, accessimus ad ecclesiam Sancti Melloni Pontisarensis, et
ibi, ipso favente Domino, verbo eius a nobis in aula quadam prope ecclesiam quam habent pro capitulo prius propo
sito, visitavimus ibidem. Invenimus enim ibi de canonicis thesaurarium et dominum Lucam solum
modo residentes. Sunt ibi novem prebende. Nomina vero canonicorum sunt : hec dominus Lucas, Johannes de
Monte Lucilii, dominus Rogerus de Corbolio, magister Nicholaus de Monte Leonis, Petrus de Bos
co Commin, Vincentius dictus Pica, magister Johannes Lemovicensis, Ymbertus, magister Robertus Pi
cardus. Plures sunt ibi vicarii perpetui et aliqui capellani. Invenimus, sicut alias fecimus, de
fectum magnum circa pallas altarium et rochetos, circa repertionem librorum cooperturam monasterii,
precipue campanalis. Precepimus tunc vicario nostro magistro Symoni, quod saisiret tantum de bonis
canonicorum quod ex eis faceret provideri congrue ecclesie de pallis et rochetis et huiusmodi, et quod exinde
faceret aulam predictam reparari et cooperiri, que quidem tunc male cooperta erat et indecens. Item,
unde possent solui procurationes nostre. Precepimus quoque thesaurario quod faceret monasterium preser
tim campanile congrue cooperiri. Item, precepimusvicariis quod sigillum, quod fieri fecerant, fran
gerent et omnino frustratim laniarent. Item, dominus Johannes de Ponte, presbyter Sancti Petri habebat quan
dam capellaniam in ecclesia Sancti Melloni ratione cuius ipse tenebatur in festis ix lectionum, matutinis, missis, vespe
ris in dicta ecclesia interesse, quibus non intererat, ut debebat, propter onera et occupationes cure sue. Pre
cepimus ei quod circa hoc sollicitior existeret et dixit nobis quod intendebat dictam capallaniam di
mittere et resignare satis cito. Item, dominus Thomas capellanus, cotidie celebrabat in monasterio mo
nialium de Malo Dumo et raro aut nunquam in ecclesia Sancti Melloni, propter missalis carentiam, ut
dicebat. Precepimus ei quod quamcicius posset provideret sibi de missali vel manuale aliquo
in quo posset adminus quater in ebdomoda missam celebrare in ecclesia Sancti Melloni, ratione capelle
sue. Item, dominus Guillelmus celebrabat apud Vallem Regis, quod nobis multum displicuit. Inhibu
imus eidem ne amplius celebraret ibidem, sed potius ecclesiam Sancti Melloni sedulo et iugiter
frequentaret. Item, Fromundus vicarius, ibat de nocte per villam inhoneste et quasi fatue. Pre
cepimus ei quod ab hoc abstineret. Item, precepimus domino Luce quod viginti quinque solidos repeteret a
decano Sancti AnianiA déterminer.. quos debebat pro quodam psalterio. Item, quia invenimus magnum defectum
fuisse et esse in ecclesia circa illos qui faciebant marrancias, videlicet, qui nolebant cantare
in choro responsoria et alleluia. Iniunximus domino Ricardo Triguel, quod ab illis qui marrancias huiusmodi facerent,
penam unius denarii levaret pro qualibet marrancia et illum denarium acciperet a distributo
re et denarios huiusmodi collectos per annum custodiret. Item, conquesti fuerunt quidam novi vicarii
ex eo quod male solvebantur de distributionibus suis, et quod nunquam aliquid perceperant ex eisdem, propter
quod precepimus magistro Symoni, vicario nostro, quod compotum super hiis audiret, et prout equum et
iustum foret, facto compoto, super hoc fieri faceret loco nostri. Item, Dyonisius, vicarius, litigiosus
erat et convitiosus, precepimus ei quod pacifice conversaretur in ecclesia quantum posset.

Sanctus Petrus.Deux croix..

Ipsa die, per Dei gratiam, visitavimus prioratum Sancti Petri. Ibi erant quinque monachi Becci :
frater Radulphus de la Homblonniere, prior ; Gaufridus de Angovilla ; Guillelmus de Neinvilla ; Pe
trus de Olibec ; Radulphus de Bello Monte. Vescebantur carnibus preter necessitatem. Non servabant
ieiunia regule propter hospites, ut dicebant. Precepimus priori quod frequentius solito ar
chas monachorum inspiceret. Debebant circa xl libras, tam abbati quam aliis. Loqui debuimus cum
abbate super decima quam exigebat a prioratu predicto. Habebant estauramenta satis ad annum, ut cre
debant.

Eadem die, pernoctavimus apud Sanctum Martinum, ubi habuimus septem libras turonenses a
capitulo Sancti Melloni, ratione procurationis, in quibus nobis tenetur dictum capitulum annuatim, cum ciphis,
scutellis, lignis et utensilibus aliis.

{298v} Sanctus Martinus Pontisarensis.Deux croix..

IIII. Idus. Decembris. Per Dei gratiam, visitavimus abbatiam Sancti Martini Pontisarensis. Ibi erant xxiiiior
monachi. Habebant duos conversos et iiiior conversas. Precepimus priori quod dictos conversos et conversas frequentius
solito faceret confiteri et communicare, adminus ter in anno. Apud Bellam Ecclesiam erat monachus solus de licen
cia episcopi Belvacensis, ut dixit nobis abbas. Verumtamen intendebat, ut dixit, alium sibi adiungere infra augustum
sequentem. Monachi existentes in priotatibus vescebantur carnibus preter necessitatem. Debebant iim libras
parisienses in universo, nichil tamen cum usuris. Habebant octoginta modios bladi pre manibus de anno
precedenti, et quadraginta dolia vini veteris ; gravati etiam erant plurimum pensionibus annuis,
et ex eo quod episcopus et archidiaconus Mel
denses tenebant duo maneria eorum
ad dies suos.

Ipsa autem die, procurati fuimus ibidem. Summa procurationis, ix libre iiii denarii Somme entourée ..

Gisetium.Deux croix..

Trait.. III. Idus. Decembris. Procurati fuimus apud Gisetium. Summa procurationis, vii libre xiiii solidi.

II. Idus. Decembris. Visitavimus dictum prioratum. Invenimus tunc ibidem sex monachos Sancti Petri
Carnotensis, videlicet, Johannem, priorem, Gaufridum de Carnoto, Laurentium de Carnoto, Bartholomeum de Aneto, sa
cristam, Egidium Iuniorem et Arnulphum Carrel. Trait entouré de deux points.. Vescebantur carnibus preter necessita
tem et hoc de abbatis sui licentia, ut dicebant. Aliqui eorum utebantur pelliciis de cuniculis non serva
bant ieiunia regule et hoc propter hospites, ut dicebant. Debebant circa c libras. Pauca habuerant
vina anno illo. Ipsa die pernoctavimus procurati que fuimus apud Sanctum Martinum in Guarenna, vide
licet in festo Sancte Lucie virginis. Summa procurationis Sancti Martini, vii libre ix solidi Somme entourée..

Sanctus Martinus in Guarenna.Deux croix..

Idus. Decembris. Per Dei gratiam, visitavimus prioratum Sancti Martini in Guarenna. Ibi erant iiior
monachi de Becco Helluini, videlicet, Radulphus de Brotonne, prior, Henricus de Ebroycis, Eusta
chius de Caleto, Johannes de Fomunville. Non consueverant dicere omnes horas suas cum nota. Precepimus
eis quod extunc in hoc assuescerent, et horas suas insimul dicerent cum nota. Utebantur carnibus preter
necessitatem. Non servabant ieiunia regule multum bene. Precepimus priori quod frequentius solito celebraret
et suis confiteretur sociis. Item precepimus similiter monachis quod suo confiterentur priori, et ei obedirent et
reverentur eum quantum possent. Debebant xxx libras, preter debitum abbatis. Debebantur eis
circa xv libre. Item premus priori quod circa inventionem calciamentorum monachorum et famularium diligentior
et promptior solito existeret, et quod curialiter erga parrochialem presbyterum se haberet.

Gaaniacum.Deux croix..

Ipsa die, procurati fuimus apud Ganniacum. Non computatum fuit Non computatum fuit entouré ..

XIX. Kl. Januarii. Per Dei gratiam, visitavimus prioratum de Gaaniaco. Ibi erant tres mona
chi Sancti Audoeni Rothomagensis, videlicet, Johannes de Fontibus in Braya, prior, Gaufridus de Neinvilla et Jo
hannes de Belvaco manebant ultra aquam apud Sanctum Nigasium. Habebant in alio manerio, videlicet in
eo in quo nos recipiunt, nutrimenta animalium et familiam multam, et nichil ibi de divino officio faci
ebant. Precepimus ibidem fieri quoddam hostium per quod iter brevius et secretius haberetur ad
eundum in ecclesiam ecclesie parrochialem, sicut alibi fit in domibus suis, videlicet, apud Chievrevillam, Wan
chy, Piros et alibi. Non dicebant horas suas cum nota. Non servabant ieiunia regule. Nichil
debebant, quia totum reddebant et mittebant abbatie, preter illud quo ipsi et eorum familia u
tebantur in manerio supradicto.

Ipsa die, pernoctavimus apud Gaillon.

XVIII. Kl. Januarii. Apud Vernonem.

XVII. Kl. Januarii. Ibidem.

XVI. Kl. Januarii. Apud Gaillon, et ibi tunc dominus rex pernoctavit in castro nostro.

XV. Kl. Januarii. Rothomagi.

XIIII. Kl. Januarii. Per Dei gratiam, celebravimus sacros ordines in monasterio fratrum pre
dicatorum Rothomagensium, et tunc comedimus cum eis.

{299r} XIII. Kl. Januarii. Videlicet dominica proxima ante nativitatem Domini, fecit sermonem, nobis
presentibus, dominus archiepiscopus Tyrensis, in atrio ecclesie Rothomagensis, et predicavit de cruce, pernoctavit
que in manerio nostro Rothomagensi nobiscum videlicet in festo Sancti Thome.

XII. Kl. Januarii. Audito quod dominus rex infirmabatur apud Pontem Arche, visi
tavimus eum, et pernoctavimus apud Bonum Portum.

XI. Kl. Januarii. Rothomagi, et fecimus nostrum. O. Ipsa die, assignavimus diem crastinam
epyphanie magistro Guillelmo rectori ecclesie de Fontanis, ad probandum impedimenta propter que
in predicta sua ecclesia modo debito non resedit.

X. Kl. Januarii. Videlicet in vigilia nativitatis Domini, Rothomagi.

IX. Kl. Januarii. Celebravimus, per Dei gratiam, festum natalis. Rex erat in villa.

VIII. Kl. Januarii. Apud Bonum Portum.

VII. Kl. Januarii.

VI. Kl. Januarii.

V. Kl. Januarii.

IIII. Kl. Januarii. Les 4 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Pyntardivillam. .

Apud Pyntardivillam.

III. Kl. Januarii. Apud Crucem Sancti Leufredi.

II. Kl. Januarii. Videlicet in circoncisione Domini, apud Ebroycas, cum legato.

Kl. Januarii. Ibidem.

IIII. Non. Januarii. Apud Pyntarvillam, et ibidem habuimus legatum et episcopum Ebroycensem nobiscum.

III. Non. Januarii. Apud Pontem Arche.

II. Non. Januarii. Rothomagi.

Non. Januarii. Ibidem.

VIII. Idus. Januarii. Videlicet in die epyphanie, Rothomagi, et legatus nobiscum qui cele
bravit magnam missam in maiori ecclesia, et habuimus eum cum toto capitulo nostro, in manerio nostro,
cum expensis nostris.

VII. Idus. Januarii. Rothomagi, et legatus nobiscum.

Ipsa die, presentatus fuit nobis Petrus Jovin de
Fulcarmonte, ad ecclesiam Sancti Petri in Valle, ab abbate
de Ulteriori Portu Article entouré..

Ipsa die, resignavit in manu nostra magister Guillelmus, rector ecclesie de Fontanis, ipsam ecclesiam
spontanee. Presentibus venerabilibus viris, thesaurario, cantore, magistro Guillelmo de Flavacuria, canonico Rothomagensi.

VI. Idus. Januarii. Rothomagi, et legatus nobiscum.

V. Idus. Januarii.

IIII. Idus. Januarii.

III. Idus. Januarii.

II. Idus. Januarii. Les 4 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Pyntardivillam. .

Apud Pyntardivillam.

Idus. Januarii. Apud Gaillon, et legatus nobiscum.

XIX. Kl. Februarii. Ibidem.

XVIII. Kl. Februarii. Apud Bonum Portum.

XVII. Kl. Februarii. Apud Deivillam.

XVI. Kl. Februarii. Apud Sanctum Sydonium, cum expensis nostris.

{299v} XV. Kl. Februarii. Apud Alacrem Montem.

XIIII. Kl. Februarii. Apud Augum, cum expensis nostris.

XIII. Kl. Februarii. Ibidem, pro negotio ecclesie Sancti Martini le Gaillart, cum expensis nostris.

XII. Kl. Februarii. Apud Alacrem Montem.

XI. Kl. Februarii. Ibidem. Qua die, dominus Gaufridus de Cuivervilla, miles, de adulterio plurimum
diffamatus, et super hoc culpabilis inventus, coram nobis personaliter constitutus, promisit nobis, prestito ab
ipso iuramento, presentibus, magistris Johanne de Flainvilla, cantore, Guillelmo de Flavacort, canonico Ro
thomagensi, fratre Adam Rigaudi, decano de Evremodio, et Johanne de Morgneval, clerico nostro, ad penam viginti librarum
turonensium quod extunc cum illa muliere de qua diffamatus fuerat, non recidivaret, et quod, infra sequentem
assumptionem Beate Marie, Beati Egidii limina visitaret, alioquin pena committeretur contra eum.
De qua pena fideiussor extitit Galterus de Gamachiis, de parrochia de Gliscort, homo dicti militis.

X. Kl. Februarii.

IX. Kl. Februarii. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Deppam. .

Apud Deppam.

VIII. Kl. Februarii.

VII. Kl. Februarii. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Alacrem Montem. .

Apud Alacrem Montem.

Ipsa die ibidem, protulimus dictum nostrum super contentione que diu fuerat et erat inter Guillelmum
de Sauquevilla, et Thomam, molendinarium, burgenses Deppe, super morte fratris dicti Guillelmi,
qui quidem in nos alto et basso compromiserant super contentione predicta, sub forma et ver
bis sequentibus, in gallico :

Forma prelationis dicti nostri
super contentione Thome mo
lendinarii et Guillelmi de
Sauqueville de Deppa.

Ou non dou Pere et dou Filg et dou Saint Esperit. Comme contens fust en
tre Guilliaume de Sauquevile et Thoumas le Meunier et lor parties pour achoi
son de la mort Gilebert de Sauqueville le frere audevant dist Guilliaume,
et en la fin soffrissent Aubins de la Fosse contre Thoumas le Mounier et Ro
bers li Feures contre Michiel le Mounier le pere dou devant dist Thoumas
a siurre les de la devant dite mort, lun dou fait, et lautre dou pourchaz se
nonce que nostre cort les garderoit. En la parfin il se mittrent sur Mot manquant..
nous de tout ces contens, et dou principal et des ensinans que ce que nous
en dirians haut et bas il en tennoient fermement sur quanques il tenoient et
avoient, et de ce furent plege liure dune partie et dautre. Et nous ior,
assigne a nostre dist dire au parties le maardi devanl la chandeleur en no
stre meson a la forest de Aliermont, disons nostre dist sur ces choses devant
dites en ceste menniere. Li devant dis Thoumas pour lonneur de lautre
partie et pour appaisement de leur cuers a iour sollempnel, a Dieppe, en la
meson Guilliaume de Sauquevile, ce cil Guilliaume weut, ou en leglise de
Saint Iaque de cele vile li escondira soi centisme de bonnes genz, dont
{300r} il en i aura xx que prestres que chevaliers que genz en saintes or
dres, par son serement et par le leur, que il ne par malice ne par appen
sement, ne par hainne quil eust au mort ne fist cele chose de quoi cele
mort vint, ne puis que ce avint ne fu qui ne li en pesast et poise encore,
et nous meesmes cuidons quil bien et loiaument puissent faire ce sere
ment. De rechief li devanz diz Thoumas en sa propre persone en ira a mon
seigneur Saint Iaque en Galice, et a monseigneur Gile en Prouvence, et se
ra meuz en ces pelerinages dedenz la Toussainz qui vient, se par nous
pour certainne cause navoit congie dou non fere, et lors envoieroit ii
autres en ces meesmes pelerinages se non ce que nous le dirians. De
rechief, il pourchacera que iim messes seront distes pour lemme dou mort,
en tele menniere que des le senne de la Penthecouste qui vient iusques
a v ans ensivanz en seront fait v. anuel continueument et ailleurs pour
chacera le remennant des devant distes messes. Derechief, pour lem
me dou mort il envoiera iiii convenables combateurs a pié outre mer
mouvanz a la premiere ale qui sera cest a savoir de la Saint Iohan en
un an. Et pour ce qui nous est avis que Roberz li Feures mist sire Mi
chiel en la cort sanz reson, nous voulons et disons par nostre dist qui le
chiet de la cort, et par mi ceste pais nous disons quil sentre bai
sent en pais et sentre pardonnent touz mautalenz, et si se tignent
des ores en avant com ami et bien voullant, car se pour reson de
ces choses qui ont este distes et faites entreus maus estoit faiz des ores
en avant, que Diex ne welle ! Nous voudrians que li pleges nous en
respondissent. Et se aucunne chose avoit en cest dist oscure ou dou
teuse, par quoi contenz naquist ou venist entre les parties, nous
en retenons lescharcissement a faire. Li plege Toumas sont : Michieus
li Mouniers, ses peres et Michieus ses freres, et Martins Miffant
et li plege de lautre partie sunt Guillaume de Sauquevile, Guilliaume
Caletot et Johan Angis.

Ea vero que precedunt protulimus ut dictum est, aula nostra superiori in manerio nostro apud Alacrem
Montem die martis proxima ante purificationem Beate Marie virginis anno Domini m cc lx quarto,
presentibus, dictis partibus venerabilibus viris magistris G., thesaurario, J. de Flainvilla, cantore, G.
de Flavacort, Roberto de Andeleio, canonico Rothomagensi, fratre Adam Rigaudi, et Johanne de Morg
neval, clerico nostro ac Reginaldo de Trembleio cum aliis multis. Ipsa die, pernoctavimus ibidem.

{300v} Altifagus.Deux croix..

VI. Kl. Februarii. Per Dei gratiam, visitavimus prioratum de Altifago. Ibi erant sex
monachi, videlicet, prior Lucas de Sappo, Johannes de Sappo Andree, Johannes de Belleria, Henricus
de Gemeticis, Robertus de Bleva, Symon de Croutes. Iniunximus priori quod ipse frequenter inspiceret
archas monachorum, ne quid proprietatis haberent. Utebantur communiter carnibus. Non bene servabant ieiunia
regule, nec silentium. Item, quia intellexeramus quod prior minus devotus et intentus erat circa divinum offi
cium quam deberet, et nimis austerus et quasi immisericors et ferus. Iniunximus ei expresse quod ipse
frequentius et studiosius solito confiteretur et celebraret, et interesset matutinis et officio diurno ac
nocturno et quod mittius cum monachis loqueretur, et corriperet eos discretius et mansuetius quam
solebat, et affabilius et curialius se haberet erga eos. Item, quod moderacius biberet. Item, quia
navis monasterii corruerat, multi dies transfierant, et ibidem fideles stare pro audien
dis divinis officiis non poterant, ac etiam quia ecclesia nimis diu fuerat, inde cens et deformis, licet
parrochiani essent divites et potentes, vocavimus thesaurarios ecclesie coram nobis, presentibus :
decano de Longavilla et priore dicti loci et diligenter inquisito de hiis que ad thesaurum ecclesie
pertinere debebant. Iniunximus decano quod ipse a thesaurariis compotum reciperet et audiret
super hiis que ratione thesaurarie ecclesie receperant et quod auctoritate nostra compelleret parrochianos ad con
tribuendum pro refectione seu reparatione dicte ecclesie, et ad solvendum collectam quandam vixx librarum,
que facta fuerat anno illo ad opus ecclesie, que quidem nundum soluta fuerat nec recepta. Nos siquidem
tunc ibidem, ad petitionem plurium parrochianorum dicte ville, et de voluntate et consilio thesaurari
orum qui fuerant seu precesserant et decani deputavimus Ricardum de Andeleio, parrochianum
dicte ville ad recipiendum omnia ea que deberent extunc in antea ad ecclesiam pertinere et collectam
predictam, ac etiam omne illud quod supererat thesaurariis supradictis de thesauro.

Ipsa die, pernoctavimus ibidem et procurati fuimus. Summa procurationis, x libre xv solidi Somme entourée...

Sanctus Victor in Caleto.

V. Kl. Februarii. Per Dei gratiam, visitavimus abbatiam Sancti Victoris. Ibi erant xix monachi
commorantes, solebant esse plures. Omnes erant sacerdotes, preter tres. Apud Sanctum Thomam erant tres,
licet non consuevissent ibi esse, nisi duo. Bis in ebdomada datur ibi elemosina, videlicet, de reliquiis seu
fraugmentis monachorum. Omnia alia, per Dei gratiam, invenimus satis in bono statu, hoc
excepto quod adhuc de quibus pitanciis abbas et conventus invicem contendebant, sicut
fecerant multis annis. Verumtamen, per Dei gratiam, nos ipsos sedavimus et in hoc concor
davimus quod abbas omnes pitancias huiusmodi conventui remitteret et quitaret. Ordina
vimus enim de communi consensu abbatis et conventus, quod duo ex eis videlicet, prior et frater Johannes
de Parisius, omnes redditus deputatos seu pertinentes ad pitancias predictas colligerent et reciperent,
ac facerent pitantias ex eis conventui, abbate super hoc minime requisito secundum quod
viderent expedire, diebus et tempore oportunis, et precepimus abbati ac etiam iniunximus, quod
dictos redditus ac alios quos emerat de denariis legatis et relictis a quibusdam fidelibus con
ventui pro pitanciis, dicto conventui restitueret omnino et de illis ulterius se non intro
mitteret ullo modo. Abbas Guillelmus morbidus erat et moribundus et adeo senio
et debilitate, volente Domino, affectus, quod fere omnes sensus corporeos amiserat. De
bebant c libras ; habebant estauramenta satis ad annum, ut credebant, preter vinum. Ipsa die, pro
curati fuimus ibidem. Summa procurationis ix libre Somme ajoutée. ..

{301r} IIII. Kl. Februarii.

III. Kl. Februarii. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Deivillam. .

Apud Deivillam.

II. Kl. Februarii. Fecimus sermonem in ecclesia Rothomagensi, Domino adiuvante, videlicet dominica in septuagesima.

Kl. Februarii. Videlicet in festo purificationis Beate Marie, celebravimus festivitatem diei in ecclesia
predicta et habuimus capitulum totum nobiscum.

IIII. Non. Februarii.

III. Non. Februarii. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Pyntarvillam. .

Apud Pyntarvillam.

II. Non. Februarii. Vernoni.

Non. Februarii. Apud Gisetium, cum expensis nostris.

VIII. Idus. Februarii.

VII. Idus. Februarii.

VI. Idus. Februarii.

V. Idus. Februarii.

IIII. Idus. Februarii.

III. Idus. Februarii.

II. Idus. Februarii.

Idus. Februarii.

XVI. Kl. Martii.

XV. Kl. Martii.

XIIII. Kl. Martii.

XIII. Kl. Martii.

XII. Kl. Martii. Videlicet in die cinerum.

XI. Kl. Martii.

X. Kl. Martii

IX. Kl. Martii.

VIII. Kl. Martii. In cathedra Sancti Petri.

VII Kl. Martii.

VI. Kl. Martii. Videlicet in festo Sancti Mathie apostoli.

V. Kl. Martii.

IIII. Kl. Martii.

III. Kl. Martii.

II. Kl. Martii.

Kl. Martii. Les 24 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius, propter pallamentum. .

Parisius propter pallamentum.

VI. Non. Martii. Apud Conflens.

Domus Dei Pontisarensem.

V. Non. Martii. Per Dei gratiam, accessimus ad domum Dei Pontisarensem et ibidem ipso Domino adiu
vante, verbo Dei prius a nobis proposito, visitavimus. Ibi invenimus quinque tam presbyteros quam clericos, quorum
unus erat ibi, videlicet, dominus Johannes de Fenins, in habitu seculari, quem rectorem eiusdem domus
constituerat dominus rex, et eidem commiseramus alias et tunc commisimus seu commendavimus curam in
habitantium dictam domum, tam sanorum quam etiam infirmorum, tam fratrum quam sororum. Quidam alius presbyter erat
ibi Johannes, qui fuerat capellanus apud Malum Dumum, qui nolebat vel non poterat visitare infir
mos, et erat prompti capitis, et idcirco ipsum omnino precepimus amoveri, maxime cum duo presbyteri
{301v} possent ibi sufficere cum dicto magistro, ut dicebat priorissa. Fratres non habebant nec tenebant regulam
aliquam. Sorores debent se habere et regere secundum regulam Sancti Augustini, quam tamen non habebant, sed priorissa
dixit nobis quod ipsam conscribi fecerat, et eam satiscito habitura erat, ut credebat ; eedem quoque tria vota emi
serant, videlicet, obedientie, castitatis, proprietatis. Inhibuimus eis ne alicui confiterentur sine licencia magistri,
et nominarent ei confessorem quem peterent sibi dari. Non habebant cimiterium, de quo conquesti fuerunt. Pau
ca debebant et pauca debebantur eisdem. Habebant estauramenta satis ad annum, ut credebant, preter vinum.
Maior pars domus minabatur ruinam versus flumen.

Ipsa die, ibidem vocavimus et habuimus coram nobis presbyteros archidiaconatus Pontisarensis, et precepimus eis quod
obedirent vicario nostro tanquam nobis, et quod haberent precepta synodalia, et secundum ea se regerent
et haberent. Item, precepimus vicario quod singulas ecclesias semel adminus loco nostri annis singulis vi
sitaret.

Trait.. Eadem die, pernoctavimus apud Sanctum Martinum, cum expensis nostris.

Gaillonnel.Croix..

IIII. Non. Martii. Procurati fuimus apud Gaillonnel, ordinis Premonstracensis. Non computavimus.

Sanctus Laurencius in Cornu Cervino.Croix..

III. Non. Martii. Procurati fuimus apud Sanctum Laurencium in Cornu Cervino. Summa procurationis, vii libre
xi solidi Somme encadrée...

II. Non. Martii. Per Dei gratiam, visitavimus prioratum predictum. Quatuor
monachi Sancti Petri Carnotensis erant ibi, videlicet, fratres Philippus de Seranz, tunctemporis prior,
Thomas de Guitrencort, Johannes Bat la Bourre, Symon Scoticus. Exhibebant ecclesiastica sacramen
ta hominibus manentibus apud MonseuA déterminer.., quod nobis semper displicuit et displicet. Utebantur culcitris,
non servabant ieiunia regule et vescebantur carnibus preter necessitatem passim ter in ebdomada,
et prior, qui precesserat predictum Philippum, dixerat nobis in visitatione precedenti, quod super hoc impetraverat
abbas suus, una cum ceteris abbatibus provincie Senonensis, indulgentiam quandam, videlicet, ut mo
nachi extra conventus in prioratibus commorantes Trou. . vesci possint licite car
nibus [illisible] ter in ebdomada, et hoc ignorabat Trou. . predictus Philippus, propter quod iniunxi
mus ei quod cum abbate, super hoc loqueretur. Debebant circa lx libras. Alia, per Dei gratiam, inveni
mus satis in bono statu.

Salicosa.Deux croix..

Non. Martii. Procurati fuimus apud Salicosam. Summa procurationis *** Somme ajoutée..

VIII. Idus. Martii. Per Dei gratiam, visitavimus prioratum predictum. Ibi erant xiiiicim canonici commo
rantes quorum sex erant novicii. Omnes erant sacerdotes, preter illos sex. Debebant c libras parisienses. Habebant
estauramenta, satis ad annum, preter vinum, ut credebant. Omnia alia, per Dei gratiam, invenimus in bono
statu. Ipsa die, pernoctavimus apud Fraxinos.

VII. Idus. Martii. Domino adiuvante, predicavimus et confirmavimus apud Escoies, et pernoctavimus
apud Fraxinos.

Andeleium.Croix.. [illisible]

VI. Idus. Martii. Cum Dei adiutorio, accessimus ad ecclesiam Beate Marie de Andeleio, et
tunc, vocatis coram nobis decano, canonicis, capellanis, vicariis et clericis ipsius ecclesie, qui tunc ibidem resi
debant, in aula nostra superiori in manerio nostro, inquisivimus de statu eorum. Invenimus autem quod
sex sunt ibi prebende : decanus est ibi, duo canonici erant residentes videlicet, dominus Johannes de Mo
diis et magister Radulphus de SalomonisVilla ; unus tertius, erat Rome, videlicet, magister Petrus de Fenertino ; duo,
videlicet, quartus et quintus, Henricus de Mofflanis et Johannes de Morgneval, clerici nostri, equitabant nobiscum,
et sextus erat scolaris Parisius, videlicet, magister Johannes Yspanensis. Item, quatuor erant ibi vicarii presbyteri,
quorum continue debet deservire in ecclesia de Cultura, et hii iiiior tenentur onera par
rochie supportare ; duo alii vicarii erant ibi, unus dyaconus et alius subdyaconus, qui
{302r} tenentur se cotidie revestire ad maiorem missam. Decanus habet curam canonicorum et clericorum omnium
ecclesie ac etiam parrochianorum, nec non et quarumdam villarum adiacentum. Sacrista est ibi presbyter qui tene
tur iacere in vestibulo et tenere scolas cantus. Actum fuit tunc inter eos coram nobis quod procurationes
quas habuerant ibidem et habituri erant legati domini pape, solverent omnes beneficiati in ecclesia, videlicet, qui
libet pro rata sua iuxta quantitatem reddituum. Capitulum generale debent habere bis in anno, videlicet,
in crastino quasimodo et in crastino nativitatis Beate Marie, et tenentur in viginti solidis qui tunc
abfuerint. Preterea invenimus quod magister Radulphus de Salomonis Villa, et dominus Ricardus, vicarius, invicem
rixati fuerant in ecclesia indecenter, et convicia non sine scandalo orta fuerant inter eos, nos
vero precepimus decano quod eos reconciliari faceret indilate. Item precepimus quod gradalia reli
garentur. Alia invenimus, per Dei gratiam, in bono statu. Ipsa die, pernoctavimus apud Fraxi
nos, cum expensis nostris.

Domus Dei de Andeleio.

V. Idus. Martii. Visitavimus domum Dei de Andeleio. Quidam presbyter erat ibi procurator
et rector domus. Habebat vixx libras redditus pauca debebat et habebat estauramenta
satis ad annum, preter ea que necessaria erant gravibus infirmis. Circa spiritualia et temporalia invenimus domum
satis in bono statu. Ipsa die, pernoctavimus apud Gaillon.

IIII. Idus. Martii. Apud Gaillon.

III. Idus. Martii. Apud Pyntarvillam.

II. Idus. Martii. Apud Bonum Portum.

Idus. Martii. Rothomagi.

XVII. Kl. Aprilis. Videlicet dominica qua cantatur Letare Ierhusalem, fecimus sermonem
in ecclesia Rothomagensi cum Dei adiutorio, pernoctavimus que in manerio nostro.

XVI. Kl. Aprilis. Apud Bonum Portum.

XV. Kl. Aprilis.

XIIII. Kl. Aprilis. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Gaillon. .

Apud Gaillon.

XIII. Kl. Aprilis. Apud Bonum Portum.

XII. Kl. Aprilis. Apud Deivillam.

XI. Kl. Aprilis. Per Dei gratiam, celebravimus sacros ordines in ecclesia parrochiali de Deivilla.

X. Kl. Aprilis.

IX. Kl. Aprilis. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Deivillam. .

Apud Deivillam.

VIII. Kl. Aprilis. Rothomagi.

VII. Kl. Aprilis. Videlicet in annunciatione Beate Marie, celebravimus festum diei Rothomagi.

Sanctus Amandus Rothomagensis.

VI. Kl. Aprilis. Accessimus ad monasterium monialium Sancti Amandi Rothomagensis, et a
nobis, per Dei gratiam, proposito verbo eius in capitulo dicti loci, visitavimus ibidem. Ibi erant
xlv moniales velate quatuor domicelle iii seculari habitu iam recepte, quarum una videlicet, Mar
gareta de Hodenc recepta fuit contra inhibitionem nostram, propter quod punivimus abbatissam secundum quod
in consilio habuymus et novimus expedire, et iniunximus eidem quod dictam Margaretam, ad parentes,
suos remitteret indilate, adtardius infra quindenam subsequentis pasche, quia eam pro non re
{302v}cepta habebamus, et eidem inhibuimus iterato ne alias aliquam vel aliquas reciperet aut velaret sine
licencia nostra vel mandato speciali alioquin nosceret se gravius puniendam. Item, iiiior moniales erant apud
Saanam. Item, inhibuimus abbatisse ne ita de facili daret monialibus licenciam exeundi, sicut alias fe
cerat. Item, iniunximus ei quod archas earum sepius visitaret, et hoc facere inciperet infra quindenam pasche
instantis. Item, inhibuimus monialibus singulis expresse, sicut alias fecimus, ne elemosinam mino
rarent, videlicet, quod totum quod eis in mensa refectorii de cibis potibus que et panum portionibus super esset
elemosine relinquerent ut deceret. Invenimus enim quod parum aut nichil de hiis elemosine re
linquebant, ita elemosinam defraudantes. Item, precepimus eis quod in receptione pelliciarum, camisiarum et
vestimentorum quorumlibet novorum et calciamentorum vetera elemosinarie darent, super quo aliquantulum
murmurarunt, quod nobis displicuit, et inhibuimus abbatisse ne ipsa nova eis vestimenta huiusmodi mi
nistraret nisi vetera redderent ut dictum est. Item, inhibuimus eis ne fresellos, acuaria, et alia huiusmodi
facerent, nisi ea que ecclesie apta essent. Item, precepimus abbatisse quod frequentius solito computaret. Debebant
vc libras turonenses aliqua debebantur eis in debitis male solubilibus, ut dicebant. Item, precepimus abba
tisse quod ancillas superfluas amoveret. Alia invenimus, per Dei gratiam, in bono statu.

Ipsa die, pernoctavimus apud Deivillam.

Bondevilla.Deux croix..

V. Kl. Aprilis. Per Dei gratiam, visitavimus prioratum de BondevillaTravail
Prieuré ou abbaye ?. Ibi erant xxx monia
les, iiiior converse duo conversi. Semel adminus debent confiteri et communicare quolibet mense. Conqueste
fuerunt super hoc quod columbe volubant per chorum et cancellum et tumultuabantur ibidem, impedientes
divinum officium, ut dicebant, propter quod precepimus maiorem partem fenestrarum monasterii
obstrui sive plastrari plures etenim erant ibi superflue. Debebant vixx libras. Alia, per Dei
gratiam, invenimus in bono statu. Nos equidem demum debilitatem Comitisse, que fuerat diutius
priorissa, cognoscentes, licet ipsa in officio huiusmodi laudabiliter se gereret et gessisset
multis [annis], tamen quieti eius providere volentes, ipsam ab officio huiuscemodi duximus
absolvendam, et conventui licentiam dedimus aliam eligendi.

Ipsa die, pernoctavimus apud Deivillam.

IIII. Kl. Aprilis. Rothomagi.

III. Kl. Aprilis. Videlicet in ramis palmarum fecimus Rothomagi, per Dei gratiam, servitium diei
competens, et predicavimus in atrio Sancti Laurentii.

II. Kl. Aprilis. Apud Deivillam.

Mons leprosorum.

Kl. Aprilis. Per Dei gratiam, visitavimus prioratum de Monte Leprosorum. Ibi erant decem ca
nonici presbyteri commorantes, sex erant in Burgundia, quinque conversi sani, sexdecim sorores sane,
duodecim leprosi, decem et septem leprose, et ita erant ibi quinque conventus. Quidam
canonicus erat ibi contentiosus, et vinolentus et blasphemus. Precepimus priori quod circa hoc con
silium apponeret oportunum. Duo presbyteri seculares erant ibi : unus regebat parrochiam, et alius celebra
bat in capella PyageTravail
A encoder ? Chapelle de l'église Saint-Thomas de Canterbury. Debebat circa. *** Estauramenta satis habebant ad annum.
Alia, per Dei gratiam, invenimus satis in bono statu.

IIII. Non. Aprilis. Rothomagi.

III. Non. Aprilis. Fecimus absolutiones, sermones, et sanctum crisma celebravimus, per Dei
gratiam, secundum quod consueverunt fieri ea die.