Apparat critique
- Version par défaut
Anno domini millesimo ducentesimo quinquagesimo tercio
XII. Kl. Maii. Ibidem. Tunc fuit pascha. Anno domini millesimo cco quinquagesimo tercio.
XI. Kl. Maii. Ibidem.
{68v} X. Kl. Maii. Ibidem.
IX. Kl. Maii. Ibidem.
VIII. Kl. Maii. Ibidem.
VII. Kl. Maii. Ibidem.
VI. Kl. Maii. Ibidem.
V. Kl. Maii. Ibidem.
IIII. Kl. Maii. Ibidem.
III. Kl. Maii. Ibidem.
II. Kl. Maii. Ibidem.
Kl. Maii. Ibidem.
VI. Non. Maii. Ibidem.
V. Non. Maii. Apud Altifagum, cum expensis nostris.
IIII. Non. Maii. Apud Alacrem Montem cum.
III. Non. Non. Ibidem.
II. Non. Maii. Ibidem. Qua die, magister Robertus de Abrincis, clericus, procurator
dilectorum filiorum virorum venerabilium Gaufridi thesaurarii, Johannis archidiaconi,
Alani, scolastici, Nicholai de Guodefrida, magistri Petri Mai, Philiphi de
Fonteneto Richardi Tebout, canonicorum Abrincensium, ibidem in nostra
presencia constitutus, presentibus dilecto filio Symone, archidiacono de
Augo in ecclesia Rothomagensi fratribus Adam Regaudi et Hardino, de
ordine fratrum minorum, nobis exhibuit litteras, sigillis dictorum venerabilium virorum
canonicorum Abrincensium, ut prima facie apparebat, sigillatas, quorum tenor
talis est : Reverendo patri ac domino O., Dei gracia, Rothomagensi archiepiscopo,
devoti eius Gaufridus, thesaurarius, Johannes, archidiaconus, Alanus, scolasticus, Nicholaus
de Guodefrida, magister Petrus Mai, Philiphus de Fonteneto et Richar
dus Tyebout, canonici Abrincenses, salutem et reverenciam patri ac domino
debitam et devotam. Noverit vestra paternitas quod nos constituimus magistrum
Robertum de Abrincis, clericum, procuratorem nostrum, ad insinuandum vobis
electioncm factam a nobis in ecclesia Abrincensi,de venerabili viro magistro Ri
chardo, dicto Angelo, in episcopum et pastorem, et appellacionem super hoc a
nobis interpositam nec non etiam et ad innovandum coram vobis predictam
appellacionem, seu appellandum si viderit expedire. Ratum habituri et gratum
quidquid idem magister Robertus, pro nobis et adherentihus nobis, in premissis duxerit
faciendum. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus litteris duximus apponenda.
Actum anno Domini mo cco quinquagesimo tercio die martis post quasimodo. Idem,
etiam procurator, die et loco predictis, coram nobis et prenominatis astantibus,
sedem apostolicam appellavit in hec verba : Cum vir providus et discretus, moribus
et sciencia commendandus, et in temporalibus circurmspectus, magister Richardus,
{69r} dictus Angelus, canonicus Abrincensis, in episcopum et pastorem ecclesie Abrincensis
canonice sit electus a viris discretis, G., thesaurario, J., archidiacono, A.,
scolastico Nicholao de Lagodefreie, magistro Petro Maii, magistro
P. de Feria, Richardo Thebout et Philipho de Fonteneto, ca
nonicis Abrincensibus, et ex parte ipsorum sit ad sedem apostolicam legitime
appellatum ne contra electionem de dicto Richardo ab eisdem canoni
ce factam apellacione sua pendente nec in ipsorum preiudicium aliquid
attemptetur ego Robertus de Abrincis, clericus procurator ad hoc
a dictis electoribus constitutus, in presencia vestra, reverende pater,
dictam appellacionem innovans, ne contra dictam electionem nec in preiu
dicium dictorum electorum aliquid attemptetur, iterum in scriptis ad sedem
apostolicam appello.
Non. Maii. Ibidem.
VIII. Id. Maii. Ibidem.
VII. Id. Maii. Ibidem.
VI. Id. Maii. Ibidem.
V. Id. Maii. Ibidem.
IIII. Id. Maii. Ibidem.
III. Id. Maii. Ibidem.
II. Id. Maii. Ibidem.
Idus. Maii. Ibidem.
XVIII. Kl. Junii. Ibidem.
XVII. Kl. Junii. Ibidem.
XVI. Kl. Junii. Ibidem.
XV. Kl. Junii. Ibidem.
XIIII. Kl. Junii. Ibidem.
XIII. Kl. Junii. Ibidem.
XII. Kl. Junii. Ibidem.
XI. Kl. Junii. Ibidem.
X. Kl. Junii. Ibidem.
IX. Kl. Junii. Ibidem.
VIII. Kl. Junii. Ibidem.
VII. Kl. Junii. Ibidem.
VI. Kl. Junii. Ibidem.
V. Kl. Junii. Ibidem.
IIII. Kl. Junii. Ibidem.
III. Kl. Junii. Ibidem.
II. Kl. Junii. Ibidem.
Kl. Junii. Ibidem.
V. Non. Junii. Apud Grignosam Yillam.
{69v} IIII. Kl. Junii. Apud Deivillam.
Tertio. Kl. Junii. Ibidem. Sci Ipsa die, videlicet die martis ante Penthecostem, examinavimus
Gaufridum, clericum, presentatum ad ecclesiam Beati Richarii de Herecort, in illa legenda « omnia autem aperta et nuda
sunt eius oculis ». Requisitus « aperta » que pars : respondit nomen requisitus si posset esse alterius partis oracionis, respondit quod
sic, videlicet participium ; requisitus a quo verbo descendit, dixit ab hoc verbo, aperio, aperis, aperii, aperire, aperior,
aperieris, et cetera. Requisitus « compati » cuius figure : dixit, compatire, de cum et pateo, pates, patui, patere, paten
di patendo patendum, passum, passu, patiens, passurus, pateor, pateris, passus, patendus. Requisitus quid signi
ficet pateo, pates: dixit aperire vel sufferre. Requisitus « absque » que pars dixit coniunctio; requisitus cuius partis,
dixit causalis. Requisitus de cantu : nichil sciebat cantare sine soffa sive nota et etiam discordabat
in soffa sive nota : Nos autem tum propter huius insufficienciam, quam propter hoc quia infamatus erat inventus de
incontinencia et bellicositate, per inquisicionem quam de ipso fieri feceramus ipsum ad dictam ecclesiam non
duximus admittendum, presentibus fratre Osmondo, fratre Galtero de Mineriis, fratre Roge
ro, eius cognato, fratribus minoribus, Radulpho, presbytero de Deivilla, magistro Mauro, fisico,
magistro Petro de Alba Mallia, Stephano, presbytero de Blenello, Evrardo, filio Comitis, clericis nostris.
II. Kl. Junii. Ibidem.
Kl. Junii. Ibidem.
IIII. Non. Junii. Ibidem.
III. Non.Junii. Ibidem.
II. Non.Junii. Ibidem.
Non. Junii. Ibidem.
VllI. Id. Junii. Ibidem.
VII. Id. Junii. Ibidem.
VI. Id. Junii. Ibidem. Tunc fuit penthecostes.
V. Id. Junii. Ibidem.
IIII. Id. Juiiii. Ibidem.
III. Id. Junii. Ibidem.
II. Id. Junii. Ibidem.
Idus Junii. Ibidem.
XVIII. Kl. JuniiJulii. Ibidem.
XVII. Kl. JuniiJulii. Ibidem.
XVI. Kl. JuniiJulii. Ibidem Apud Sanctum Matheum.
XV. Kl. JuniiJulii. Ibidem.
XIIII. Kl. JuniiJulii. Ibidem. Ipsa die se submisit Rogerus voluntati de Sorebin, persona ecclesie de Li
mesiaco, voluntati domini archiepiscopi, de emenda propter hoc quod, sicut per suum iuramentum tenebatur,
se non presentavit ad ordines, et per litteras officialis cum sigillo ipsius Rogeri, se obligavit ad hoc quod
privaretur ipso facto ecclesia predicta, nisi presentaret se successive ad ordines. Ipsius obligacio continetur in
cxxvii folio.
{70r} XIII. Kl. AprilisJulii. Ibidem.
XII. Kl. Julii. Ibidem.
XI. Kl. Julii. Ibidem.
X. Kl. Julii. Populo congregato cum clero Rothomagensi, apud Maram de Parco iuxta Rothomagum,
Johannem Marel, hereticum quem in carcere nostro diu detinueramus, facto sermone, condempnavi
mus de heresi, in scriptis continentibus : In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti, amen. Te Johannem, dictum
Marel, contraria fidei catholice pertinaciter sencientem et asserentem, ac eo ipso excommunicatum a iure,
frequenter et legitime auditum, errores que tuos confessum et canonice monitum, nec resipiscere
volentem, de prudentum virorum consilio, hereticum iudicamus, et de crimine hereseos condempnamus.
Ipsa die, pernoctavimus apud Deivillam.
IX. Kl. Julii. Ibidem.
VIII. Kl. Julii. Ibidem.
VII. Kl. Julii. Ibidem.
VI. Kl. Julii. Ibidem.
V. Kl. Julii. Ibidem.
IIII. Kl. Julii. Ibidem Apud Locum Veris.
III. Kl. Julii. Ibidem.
II. Kl. Julii. Apud Fraxinos.
Kl. Julii. Ibidem. Ipsa die promisit Johannes de Mucegros, armiger, prestito corporaliter
iuramento, quod stabit ordinacioni nostre, inquisicione facta tam super possessione quam super proprie
tate, patronatus ecclesie de Mucegros. Item, super fructibus, obvencionibus, perceptis a quocumque alio
quam a rectore, auctoritate nostra, in eadem ecclesia instituto ita quod ea restituet et restitui procurabit rectori predicto,
[illisible] in se est pro posse suo. Item, super eo quod ipse clandestinum matrimonium contraxit cum Johanna
de Bosco Bernardi. Item, iuravit quod ab ordinacione nostra non recedet, neque ipsam retractabit, pretext
minoris etatis. Ordinavimus autem, ipso presente et acceptante, quod, a rectore predicto, [illisible] divina
a modo in ecclesia ipsa celebrare permittat et de premissis, ad instanciam dicti Johannis, se erga
nos obligaverunt plegios, sub pena centum librarum, unusquisque in solidum : Richardus
de Blarru, et Adam de Fraxinis, milites, Robinus de Fraxinis, et Guillelmus de Cleriaco armigeri.
Robertus. Istis interfuerunt : magistri Simon, granicarius Sancti Martini Turonensis, Guillelmus, deca
nus de Andeliaco, magistri Robertus, canonicus eiusdem loci, Albertus, presbyter de Fraxinis,
rector capelle de Mesnilio Bernenguel, Milo, presbyter vicarius ecclesie Andeliacensis, magister Petrus
de Alba Mallia, magistri Henricus li Begues, et Johannes Gibosus, phisici, Stephanus de Giemo,
presbyter, et Evrardus, clerici nostri.
VI. Non.Julii. Ibidem.
V. Non. Julii. Ibidem.
IIII. Non. Julii. Ibidem.
III. Non. Julii. Ibidem.
II. Non. Julii. Ibidem.
Nonas. Julii. Ibidem.
VIII. Idus. Julii. Ibidem.
{70v} VII. Idus. Julii, videlicet die mercurii post octobas Beatorum Apostolorum Petri et Pauli. Cum
nos antea presbyter de Mesnilio subtus Warclive nobis de incontinencia fuisset graviter
diffamatus, ipso presente inquisicionem fecimus de premissis traditis prius eidem articulis super
quibus volebamus inquirere et die mercurii, inquisicionem ipso. Presente apud Fraxinos coram
nobis, publicavimus, per quam inventus est de incontinencia graviter cum scandalo diffamatus ;
et nos assignavimus eidem indiximus eidem purgacionem, et assignavimus eidem diem crasti
nam Beati Petri ad Vincula ad purgandum se. Proposuit autem dictus presbyter quod volebat dicere
contra inquisicionem predictam.
VI. Id. Julii. Ibidem.
V. Id. Julii. Ibidem.
IIII. Id. Julii. Ibidem.
III. Id. Julii. Apud Goiacum.
II. Id. Julii. Apud Deivillam.
Idus. Julii. Ibidem, et ibidem facta fuit appellacio contenta in sedula hic annexa, et
procuraciones eorum qui appelaverunt, continentur similiter in alia sedula, in folio isto annexa.
XVII. Kl. Augusti. Ibidem.
XVI. Kl. Augusti. Ibidem.
XV. Kl. Augusti. Ibidem.
XIIII. Kl. Augusti. Ibidem.
XIII. Kl. Augusti. Ibidem. Ibidem consecravimus abbatissam nostram de Fonte Guerardi, ubi nunquam
alias fuerat abbatissa.
XII. Kl. Augusti. Ibidem.
XI Kl. Augusti. Ibidem.
X. Kl. Augusti. Apud Goiacum.
IX. Kl. Augusti. Apud Fraxinos ; et cum nos assignassemus Rothomagi, coram nobis diem crastinam
Beati Petri ad Vincula, presbytero de Mesnilio subtus Warclive, ad purgandum se de vicio incontinen
cie, de quo, per inquisicionem factam a nobis, inventus est culpabilis ipsam diem prorogavimus usque ad diem
lune post assumpcionem Beate Virginis.
VIII. Kl. Augusti. Apud Calvum Montem.
VII. Kl. Augusti. Apud Chambliacum le Haubergier.
VI. Kl. Augusti. Apud Creolium, [illisible]Belvacensis diocesis.
V. Kl. Augusti. Apud Compendium.
IIII. Kl. Augusti. Noviomi.
III. Kl. Augusti. Apud Montem Desiderii.
II. Kl. Augusti. Apud Poys.
Kl. Augusti. Apud Fulcardi Montem.
IIII. Non. Augusti. Apud Alacrem Montem.
III. Non. Augusti. Ibidem.
II. Non. Augusti. Ibidem Apud Depam.
{71r} Domine archiepiscope vos gravistis et gravatis suffraganeos Rothomagensis provincie. Absolvendo
ad cautelam, sine omni cause cognicione subditos eorum qui proponunt se appelasse ad vos, ab ipsis
seu eorum officialibus, contra iusticiam, usurpando vobis huiusmodi potestatem in enervacionem iurisdi
ctionis eorum, et in preiudicium ecclesiastice libertatis, cum nulli predecessores vestri usi fuerint
huiusmodi potestate, et vos usurpaveritis huiusmodi potestatem de novo, post appellacionem ex parte ipsorum
a vobis interpositam ad sedem apostolicam, quia sentencias ab ipsis et eorum officialibus, in appellantes ad vos
seu ad curiam vestram latas de appellacione non cognito revocabatis, seu relaxabatis contra tenorem
constitucionis Remensis, et etiam hoc incepistis facere post iter arreptum a procuratore eorumdem
ad sequendam dictam appellacionem. Propter que gravamina, et ne ulterius talia attemptetis,
ego Guillelmus procurator eorum sedem apostolicam pro ipsis appello, et apostolos peto cum instancia.
[Illisible]***
Domine archiepiscope, vos gravastis et gravatis capitulum seu ecclesiam Abrincensem,
absolvendo ad cautelam, sine omni cause cognicione subditos capituli seu ecclesie
qui proponunt se appellasse ad vos, ab ipsis seu eorum officialibus, contra iusticiam, usur
pando vobis huiusmodi potestatem, in enervacionem dicti capituli et ecclesie iuridictionis
eorum, et in preiudicium ecclesiastice libertatis, cum nulli predecessores vestri usi fuerint
huiusmodi potestate, et vos usurpaveritis huiusmodi potestatem de novo, post
appellacionem eorum a vobis interpositam ad sedem apostolicam, quia sentencias ab ipsis et
eorum officialibus, in appellantes ad vos seu ad curium vestram latas, de appellacione non cog
nito, revocabatis, seu relaxabatis contra tenorem constitucionis Remensis et etiam
hoc incepistis. facere post iter arreptum a procuratore eorumdem, ad prosequendum dictam
appellacionem. Propter que gravamina, et ne ulterius talia attemptetis, ego Guillelmus, pro
curator dicti capitulie et ecclesie, sedem apostolicam pro ipsis appello, et apostolos peto cum instancia.
{72r} Universis presentes litteras inspecturis, G. Baiocensis, J. Ebroicensis, G. Sagiensis, F. Lexoviensis, J. Constantiensis,
episcopi salutem in Domino. Noverit universitas vestra quod nos dilectum nostrum magistrum Guillelmum de Fontibus latorem presencium,
procuratorem nostrum constituimus ad appellandum a reverendo patre O. Dei gracia, Rothomagensi archiepiscopo, et officialibus
suis seu vices eius gerentibus, pro eo quod iidem, predictorum episcoporum subditos, qui se ad predictos archiepiscopum, seu eius
officiales, a prefatis episcopis, seu eorum officialibus appellesse proponunt, contra iusticiam et in enervacionem
iurisdictionis ipsorum et preiudicium ecclesiastice libertatis Normannie, ad cautelam absolvunt, et super aliis gravaminibus
ipsos communiter et singulariter contingentibus, prout viderit expedire. Ratum habituri et gratum quicquid idem Guillelmus,
appellando super premissis, duxerit faciendum, quod omnibus quorum interest volumus esse notum. Datum anno Domini
millesimo cco quinquagesimo tercio mense junio.***
Universis presentes litteras inspecturis decanus et capitulum Abrincenses, salutem in Domino. Noverit universitas vestra
quod nos dilectum nostrum magistrum Guillelmum de Fontibus, latorem presencium, procuratorem nostrum constituimus, ad appellan
dum a reverendo patre O. Dei gracia Rothomagensi archiepiscopo et officialibus suis seu vices eius gerentibus pro eo quod
iidem, ecclesie nostre subdidos, qui se ad predictos archiepiscopum, seu eius officiales a nobis seu officialibus curie Abrincensis
appellasse proponunt contra iusticiam et in enervacionem iurisdictionis dicte ecclesie Abrincensis et nostre, et preiudicium
ecclesiastice libertatis Normannie, ad cautelam absolvunt, et super aliis gravaminibus nos et ecclesiam nostram contin
gentibus, prout viderit expedire. Ratum habituri et gratum quicquid appellando super premissis duxerit facien
dum quod omnibus quorum inerest volumus esse notum. Datum apud Abrincas anno Domini mo cco lo tercio, mense
julio.
{73r} Non. Augusti. Apud Ovillam.
VIII. Id. Augusti. Apud Sanctum Wandregisilum.
VII. Id. Augusti. Apud Cornevillam Les 3 lignes sont regroupées par une accolade suivie de cum expensis nostris..
Cum expensis nostris.
VI. Id. Augusti. Apud Pontem Audomari.
V. Id. Augusti. Apud Beccum Helluini.
IIII. Id. Augusti. Ibidem Les 3 lignes sont regroupées par une accolade suivie de cum expensis monasterii..
Cum expensis monasterii.
Ipsa die, Helias, presbyter de Bosco Renodi, et Rogerus, presbyter de Sancto Paulo A déterminer.., de decanatu
Burgi Therodi, resignaverunt ecclesias suas spontanei, in manu Simonis, archidiaco
ni Augi, recipientis resignacionem ipsorum, auctoritate nostra et speciali mandato a nobis super hoc sibi
facto, presentibus de Burgo Therodi et de Ponte Audomari decanis, magistris Petro de Ons,
officiali et canonico Rothomagensi, et Petro de Alba Mallia, sociis nostris, magistris Guillelmo et
Richardo, clericis abbatis Beccensis.
III. Id. Augusti. Apud Deivillam.
II. Id. Augusti. Ibidem.
Id. Augusti. Ibidem.***
XIX. Kl. Septembris. Rothomagi.
XVIII. Kl. [sic] [Septembris] In festo assumpcionis.
XVII. Kl. Septembris. IbidemApud Deivillam.
XVI. Kl. Septembris. Ibidem.
{73v} XV. Kl. Septembris. Ibidem et comparuit coram nobis presbyter de Mesnilio subtus Warclive,
diffamatus de incontinencia et specialiter de quadam nomine ***, et promisit nobis,
per iuramentum suum, quod si de cetero inveniretur infamatus de ipsa, vel alia de qua non posset
se purgare exnunc haberet ecclesiam suam pro resignata et concessit quod nos possimus ipsum
denunciare privatum. Nos autem iniunximus ei, pro commissis, ut infra natale Domini peregrinacionem
arripiat apud Sanctum Egidium et Rupem Amatoris.
XIIII. Kl. Septembris. Apud Noyionem, cum expensis nostris.
XIII. Kl. Septembris. Apud Fraxinos.
XII. Kl. Septembris. Ibidem.
XI. Kl. Septembris. Ibidem.
X. Kl. Septembris. Ibidem.
IX. Kl. Septembris. Apud Salicosam, cum expensis nostris.
Rupis Guidonis. VIII. Kl. Septembris. Apud Ruppem Guidonis. Quadraginta solidos parisienses, quos nomine procuracionis
habere debemus, a monachis eiusdem loci, quando semel in anno ad eos accedimus, ab ipsis
habuimus. Statum ipsius domus invenimus sicut in alia, visitacione, que continetur xxxvi folio.
VII. Kl. Septembris. Apud Sanctum Cosmam de Mellento, cum expensis nostris.
VI. Kl. Septembris. Apud Sanctum Germanum in Laya.
V. Kl. Septembris. Parisius.
IIII. Kl. Septembris. Ibidem Les 2 lignes sont regroupées par une accolade suivie de Apud Sanctum Maglorium..
Apud Sanctum Maglorium.
III. Kl. Septembris. Apud Sanctum Dionisium.
Pontisara.
Sanctus Martinus de Pontisara.
II. Kl. Septembris. Apud Sanctum Martinum de Pontisara, cum expensis nostris.
Kl. Septembris. Ibidem. cum expensis monasterii, et visitavimus. Ibidem invenimus quod
ibidem sunt xxiii monachi. Apud Waumondois moratur solus monachus ; iniunximus abbati
quod infra festum Sancti Michaelis revocet eam ad claustrum, vel addat ei socium. Prepositus
non iacebat in dormitorio ordinavimus quod communiter iaceat in dormitorio. Item, inhibuimus priori
et omnibus aliis ne bibant vel comedant in cameris, nisi in refectorio, infirmitorio, vel ca
mera abbatis. In prioratibus, et equitantes, non servant ieiunia; iniunximus abbati ut ipsa plenius
ab omnibus faciat observari, nisi impedimentum habeant. Debent circa xiic libras, et ad usu
ras nundinarum ccc, et habent in redditibus circa md libras parisienses.***
Absolutio presbyteri de Minori Curia. Ipsa die, Stephanus, presbyter de Minori Curia, decanatus de Mellento, suspensus et excommunicatus a nobis,
absolvi petiit, et iurarit stare iuri coram nobis, et volunati atque mandato nostro, et super hoc dedit
nobis plegios Simonem Bogot, et Robertum, dictum Binet, de Mullento.***
{74r} ***
IIII. Non. Septembris. Visitavimus capitulum Sancti Melloni. Ibi est defectus amictuum et
rochetorum ; ordinavimus quod fierent rocheti et amictus. Cape sericee et ornamenta minus bene
custodiuntur et immunde, per incuriam capicerii ; ordinavimus quod mundentur, et diligencius custo
diantur. Defectus est campanarum, campanilis, sedilium, merreni ad sedilia, et est contencio quis debeat facere ;
debemus mittere ad capitulum, ut predicta fieri faciamus. Ipsa die, pernoctavimus apud Sanctum
Martinum, et habuimus, nomine procuracionis, a capitulo, centum solidos parisienses, stramina, lectos,
ligna, et de feno fuit contencio.
Nota :
De procuratoribus
constituendis de
merreno sedilium
de campanili,
de campanis,
de rochetis,
de amictis,
de domo capituli
de cassis.
III. Non. Februarii Septembris. Visitavimus Ibidem, cum expensis nostris, et visitavimus prioratum
Sancti Petri Pontisarensis. Omnia invenimus in bono statu, circa temporalia. Debent [illisible] ducentas
quadraginta libras abbati, et alibi, centum libras.***
Gisecium.
II. Non. JuniiSeptembris. Apud Gisecium, cum expensis prioratus. Ibi sunt septem
monachi. Habent in redditibus circa iiiic libras. Aliquando comedunt carnes ; inhibuimus
ne comederent, nisi quatenus regula permittit. Item, utuntur culcitris.
Mandavimus presbytero de Sanctolio ut, Simoni et Johanni de Hus, armigeris [illisible],
qui equos decani de Mellento, exequentis apud Hus quoddam mandatum archidiaconi Wlcassini Francie, a domo presbyteri de Hus, violenter abstraxerunt et secum adduxerunt,
et promiserunt se stare, super premissis, voluntati et mandato nostro, ut unusquisque ipsorum,
per unam dominicam apud Hus, et aliam dominicam in ecclesia Beate Marie de Pontisara, processio
naliter incedat, nudus pedes, in camisia et braccis, sine cinctura et cuffa, virgas tenens
in manibus, et quod dicti presbyteri nuncient factum suum.
Gayllonellum.
Non. Septembris. Apud Gallonellum, Premonstracensis ordinis, et procurati fuimus ibidem.
Cornucervinum.
VIII. Id. Septembris. Apud Sanctum Laurencium in Cornu Cervino. Invenimus prout in alia visita
cione, excepto quod carnes non comedunt, nisi per necessitatem.
VII. Id. Septembris. Apud Salicosam, cum expensis nostris.
VI. Id. Septembris. Ibidem, cum expensis nostris.
V. Id. Septembris. Apud Gaaniacum. Ibi sunt iiiior tres monachi. Multociens non dicant horas,
{74v} tum propter infirmitatem ibidem commorancium missorum ad recreacionem tum propter negociorum occu
pacionem, et cetera invenimus prout continetur in xlv folio.
Sanctus Martinus in Garenna.
III. Id. Septembris. Apud Sanctum Martinum in Garenna. Ibi sunt quatuor monachi, et solebant
esse quinque. Debent vixx libras parisienses. Item, aliquando comedunt carnes, preter necessitatem ; istud
inhibuimus. Item, quando prior vadit in Normanniam, multam moratur et libenter equitat. Item,
aliquando vadit ad domum domine Alidis uxoris domini Theobaldi, et ipsa aliquando venit ad prioratum
vel causa accomodandi equos, vel aliquid tale, et aliquando bibit prior in domo ipsius, et ipsa ali
quando bibit in prioratu, et ipsa, quadam vice, comedit in prioratu cum una alia domina. Item, prior
multos recipit milites in hospicio inhibuimus priori ne amplius sequator huiusmodi consorcia maxime
militum et domine predicte, et abstineant a carnibus, nisi quatenus regula permittit. Item, non servant
ad plenum ieiunia regule; iniungimus eis ut plenius observent.***
Villarcellus.
II. Id. Septembris. Visitavimus prioratum de Villarcello. Ibi sunt xx moniales, ii sorores,
duo presbyteri. Littere ordinacionis nostre non leguntur quolibet mense. Quando minute sunt, non dicunt
officium cum nota. In festo Innocentium cantant cantilenas, priorissa non computat ut ordi
navimus. Priorissa non comedit [illisible] multum sepe in refectorio, nec surgit ad matutinas sepe, nec tenet
sepe capitulum, nec audit cotidie missam.***
Panes.
Ipsa die, fuimus apud Panes, et visitavimus. Ibi sunt quatuor monachi de Sancto Ebrulfo, et
solent esse quinque. Utuntur carnibus et culcitris. Debent circa xx libras ; habent in redditibus
cc libras. Alias invenimus eos in bono statu.***
Serancius.
Id. Septembris. Fuimus apud Serancium Buticularii, et habuimus lxx solidos parisienses, nomine procu
racionis, utensilia domus, forraginem pro equis, et stramina pro familia et equis, et ligna.
Visitavimus ibidem. Ibi sunt quatuor monachi de Sancto Geremaro. Utuntur carnibus et culcitris.
Debent circiter xxv libras. Non habent statuta pape Gregorii; precepimus quod habeant, et
legant, et servent.
Marchesium Radulfi.
XVIII. Kl. Octobris. Fuimus apud Marchesium Radulfi, cum expensis monasterii.
Premonstracences sunt.
Calvus Mons.
XVII. Kl. Octobris. Fuimus apud Calvum Montem, cum expensis prioratus. Sunt tres monachi, ut
solent. Utuntur culcitris; precepimus ut maceratis. Non servant bene ieiunia ; precepimus emendari.
Non legunt martologium, non habent statuta Gregorii pape ; precepimus quod habeant, et servent, et legant.
Regulam habent; precepimus quod legatur. Aliquando bibunt in domo presbyteri ; precepimus emendari.
Utuntur carnibus inhib ter in ebdomada ; inhibuim0us hoc fieri et abstinere omnino. Debent
circa lx libras ; habent in redditibus c libras.
{75r}***
{75v} Placet quod articuli super quibus appellatum est, et appellacionis forma,
cum racionibus quas utraque pars proponere voluerit, nullis tamen
receptis probacionibus, ita etiam quod nulla penitus fiat mencio de tractatu habito super concordia reformanda inter ipsos, ad summum
pontificem referantur in scriptis, ut ipse, super hiis, diffiniat aut ordinet prout voluerit. Quod si ultralibet pars
copiam racionum alterutrius partis habere voluerit, habeat, et in scriptis replicet si viderit, expedire. Quod si…. Archiepiscopus
racionum suarum alteri parti copiam facere, voluerit, nec ipsi suarum racionum copiam eidem archicpiscopo facere tenebuntur.
{76r} XVI. Kl. Octobris. Fuimus ibidem, et visitavimus prioratum Sancti Martini. Prior venit ibi qui nunc est, ante
purificacionem, et invenit quasi bladum totius anni ; sed debeat circa xx libras, nec non debe tantum.
Non iacent in eodem loco precepimus emendari. Habent in redditibus circiter quadraginta libras.
Non servant ieiunie ; precepimus emendari. Iniunximus ut, secundum statuto pape Gregorii, abstineant
a carnibus, et si offenderint, faciant penitenciam, in ipsis statutis, contentam. Non habent
regulam et statuta ; precepimus queri infra natale Domini, et legi.
Eadem die, visitavimus priorem de Leonis Curia, ad cuius expensas fuimus, et eius socios. Non habent statuta
pape Gregorii ; precepimus quod querant et habeant infra natale Domini, et servent. Debent
circiter xl libras ; habent in redditibus circiter centum viginti, vel centum quadraginta libras.
Domus Dei de Calvomonte.
Hec est inquisicio facto super statu Domus Dei de Calvo Monte, anno Domini mo cco lo tercio, in octabis
natalis Beate Marie per magistrum P. de Alba Mallia, ex mandato domini archiepiscopi. Quantum ad spiritualia,
intelleximus quod sacerdos non habet curam fratrum dicte domus, servicium divinum satis continue celebrat
in dicta domo, et communiter vivit in mensa et aliis cum ipsis, et iuxta paupertatem domus satis exhibet eis
necessaria. Immobilia, habent usque ad quater viginti iugera terre. Redditus habent circa l solidos parisienses, et fere
tantum debent. Vacas habent ix, oves habent cxl, arietes cc et xl, equos vi, porcos xx,
tam magnos quam parvos. Item, habent duos modios bladi annuatim in quodam molendino de Calvo Mon
te. Item, habent lanas omnium ovium et arietum supradictorum; valent circa xxxv libras parisienses. Debent circa
xii libras parisienses. Iniunximus Willelmo, presbytero dicte domus ut ipse computet confratribus, de receptis et debitis et bonis
dicte domus, nec propter hoc volumus quod ipse obmittat computare cum presbytero et maiore de Calvo Monte prout archidiaconus loci ordi
navit.
XV. Kl. Octobris. Fuimus apud Velliacum, cum expensis prioris, et monuimus monachos de obser
vandis statutis pape Gregorii, et monuimus ipsos, et iniunximus decano de Gisorcio ut
ipsi signarent priori de Gisorcio ut infra instans festum Beati Remigii, coram nobis,
vel officiali nostro, si nos abesse contingeret Rothomagi, vel ibi prope ; compareat responsurus,
si nos velit admittere ad inquisicionem faciendam in prioratu suo, super obser
vancia statutorum pape Gregorii, secundum quod mandatum est a domino papa.***
XIIII. Kl. Octobris. Fuimus apud Nojonem super Andellam, cum expensis prioris. Ha
bent circiter quadragentas libras in redditibus. Nesciunt quod debent, sed habent bladum
in grangiis satis pro anno excepta avena. Comedunt aliquando carnes sine ne
cessitate precepimus emendari, aut fieri penitenciam statuti.
{76v} Sancta Katherina.
XIII. Kl. Octobris. Apud Sanctam Katerinam, cum expensis monasterii.
XII. Kl. Octobris. Visitavimus ibidem. Apud Caudecote est solus monachus ; precepimus ei dari so
cium. Unus non clamat alium precepimus emendari et negligentes puniri. Statuta pape Gregorii
non leguntur ter in anno precepimus emendari. Item, precepimus quod bona elemosine sine diminucione ero
gentur. Habent mm libras in redditibus. Non debent, quod non sint bene solvendo sine gravamine.
Abbas dicit quod Sanson, monachus qui moratur apud Capellam in Brayo, diffamatus est de proprieta
te et suspectus de incontinencia, et tenuit ad firmam ecclesiam de Houdenc. Item,
Laurencius, presbyter qui moratur apud Paveliacum, est infamatus de inconinencia graviter. Item,
emit vestem secularem. Item, Bartholomeus, prior de Sancto Albino, est infamatus de quadam coniugata, et de proprietate ;
prior idem, de Laurencio, supprior idem de LaurencioA déterminer., et frater Gaufridus, de LongavillaIncertitude.,
idem, de Laurencio, et idem, de Sausone. Infirmaria non habet pratum. Ibi est quidam
caducus ; emendetur. Baillivus idem, de Laurencio. Prior de Capella dixit quod Sanson est proprietarius,
et tenuit ecclesiam de Houdenc, et habebat oblaciones ex permissione episcopi. Item, placitator et disolus, et rebellis. Item,
prior de Paveliaco ; de Laurencio, idem dicit.
Eadem die, resignavit in manu nostra, apud Sanctum Matheum, magister Matheus, persona tunc
de Tepida Villa, in manu nostra, per pileum magistri Petri de Alba Marlia, presentibus :
Reginaldo, archidiacono Minoris Caletti, magistris Johanne de Fleynvilla, Hugone de
Roseyo, magistro Roberto Senonensi, dicto magistro Petro de Alba Marlia, canonicis Rothomagensibus.
XI. Kl. Octobris. Fuimus apud Sanctum Matheum in Ermentruvilla, et celebravimus
sacros ordines apud Pratum. Ipsa die sabbato, videlicet post exaltacionem Sancte Crucis,
comedimus apud Sanctum Matheum.
X. Kl. Octobris. Ibidem, et celebravimus festum Beati Mathei.
Sanctus Laudus.Croix stylisée..
IX. Kl. Octobris. Apud Sanctum Laudum Rothomagensem, cum expensis prioris.
Non est ibi subprior ; precepimus
provideri. Sunt ibi decem et septem canonici. Parum clamat unus alium ; prece
pimus emendari. Precepimus quod seculares arceantur a claustro. Debent circiter ccc libras habent in redditibus circa
viic libras. Prior non computat cum conventu; precepimus quod computet coram aliquibus qui sint electi
a capitulo. Non providetur sufficienter infirmis, et nimis cito amoventur infirmi de infirmaria
precepimus emendari. Dominus Guillelmus est diffamatus de incontinencia cum quadam modo et quondam
cum aliaLes deux premières lignes de cet alinéa se situent à droite de X. Kl. Croix pour signaler sa place. ..***
{77r} Piri.
VIII. Kl. Octobris. Fuimus apud Piros super Andellam, cum expensis prioratus. Non sunt ibi monachi.
Ipsa die, promisit, coram iuramento prestito coram nobis, Guillelmus, dictus Enguelart quondam presbyter de NoeriisA déterminer.., quod si
de cetero inveniretur infamatus de incontinencia, ipse staret omnino, sine
strepitu iudicii, ordinacioni nostre, quantum etiam ad beneficium et personam.***
Bellus Locus.
VII. Kl. Octobris. Fuimus apud Bellum Locum, cum expensis prioratus. Visitavimus. Invenimus quod sunt
xv canonici. Quidam canonicus, qui deservit ecclesiam de Bosco Episcopi, non officiat eam de omnibus horis.
Omnes sunt sacerdotes, exceptis tribus. par Prior nimium vadit foras, et sepe inutiliter. Item, non
comedit aliquando, immo parum, in refectorio licet non habeat occasionem remanendi. Prior habet duos
nepotes in servicio domus ; rebellius faciunt servicium suum quam alii facerent. Unus eorum, qui vo
catur Thomas, est infamatus de incontinencia ; nimis comedit in camera, et nimis
sumptuose. Item, affines sui gravant domum. Minus bene providetur infirmis. Debent
circiter cc libras. Nullus eorum scit statum domus. Bene credunt aliqui quod debeant cccc vel vc libras.
Habent satis bladum et avenam ; non habent vinum. Vinee sunt uste. Prior minus sufficienter
computat. Habent iiiicl libras in redditibus. Redditus non sunt conscripti. Prior est iracundus post come
stionem ; parum tenet capitulum. Non tenent silencium bene. Prior habuit cccc libras de
vendicione nemorum et de decima de Pratellis. Subprior non est sufficiens quia fuit diffa
matus de incontinencia, et quia non tenet bene silencium, et ideo non auderet alios corrigere. Item, subprior aliquando moratur
de complectorio. Item, Radulphus qui moratur apud Sanctum Jacobum de Nova Villa est infamatus
de incontinencia. Prior servat iram. Illi qui equitant remanent de complectorio et comedunt,
et bibunt sepe nimium. Habent sex libratas redditus in patria prioris, que nunquam computantur.
Littere computacionis ca
pituli et prioris sunt in
sequenti folio.
Eadem die, presentavit Willelmus de Herecort, domicellus, ad ecclesiam de Herecort, Robertum
de Riparia, presbyterum, secundo, presentibus magistro Gilleberto de Carevilla, Willelmo Bruyne,
presbytero, magistro Johanne de Frii, Willelmo, presbytero Sancti Andree, Judocio presbytero de Puboef.
Magistro Henrico phisico fratre Galtero de Mineriis, fratre Laurencio de
Chambli, magistro Petro de Alba Marlia Gaufrido, clerico, primo ad ipsam ecclesia
presentato, domino Bartholomeo de Capeval, et domino Johanne de Riparia, militibus.
Dictus, vero Robertus voluit et expresse concessit quod nos provideremus in bonis dicte ecclesie, Galtero,
quondam eiusdem ecclesie rectori, duodecim libras annue pensionis, quandiu viveret, vel
donec aliud beneficium competens fuerit assecutus, et de hoc dedit nobis litteras suas.
{77v} Sanctus Sydonius.
VI. Kl. Octobris. Apud Sanctum Sydonium, cum expensis nostris prioris. Ibi sunt tres monachi ; solent esse quinque.
Duo sunt in abbacia venient satis cito. Prior parum celebrat, precepimus quod emendet. Precepimus priori
quod ipse licenciet clavigerum suum et molendinarium. Debetur eis plus quam debeant, usque ad xl libras ; prece
pimus quod monachi sint conscii status domus, et ubi debent, et qui debet eis. Prior non computat eis
presentibus ; precepimus emendari. Habet ccc libras in redditibus.
Novus Castrus.
V. Kl. Octobris. Fuimus apud Novum Castrum, cum expensis Bernardi de Hongria, racione domus quam tenet.
Eadem die, visitavimus moniales Sancti Sydonii. Ibi sunt xviii moniales, et tres sorores, et
unus frater. Habet quatuor quadrigatas terre, et c libras reddituales. Debent circa octoginta libras. Non
possunt tenere refectorium, set [sic]
[comedunt]
per consortia in infirmaria, et comedunt carnes etiam sane.
Habent archas, et custodiunt ea que sibi dantur. Priorissa non sequitur bene chorum. Non tenent silencium
quando comedunt in infirmaria. Priorissa non audet corrigere alias, quia offendit sicut et ipse. Ordo
non servatur. Capitulum non tenetur. Officium ecclesie non fit bene.***
Bures.
IIII. Kl. Octobris. Apud Bures, cum expensis prioris. Visitavimus. Ibi sunt duo monachi. Utuntur
culcitris, preter necessitatem. Non celebrant cotidie. Non servant ieiunia.
Aliquando comedunt carnes. Non habent regulam nec statuto; precepimus emendari.***
Hospitale de Novo Castro.
Eadem die, visitavimus hospitale de Novo Castro. Ibi sunt quatuor canonici. Debent circa lxx libras ha
bent in denariis et lanis pre manibus xl libras. Habent sufficiencia instauramenta,bladum scilicet, avenam,
et carnes. Ibi sunt due sorores. Habent in redditibus et fructibus annuatim, circa cc libras et plus.
Solebant esse sex, et aliquando fuerunt octo.
III. Kl. Octobris. Apud Alacrem Montem.
II. Kl. Octobris. Ibidem.
Kl. Octobris. Ibidem Les 3 lignes sont regroupées par une accolade suivie de Cum expensis nostris..
Cum expensis nostris.
Longolius.
VI. Non. Octobris. Apud Longolium, cum expensis prioratus.
Ipsa die, resignavit ibidem, in manu nostro, decanus de Longa Villa, ecclesiam de Estrein, presentibus magistris
Johanne de Fleynvilla, et P. de Alba Marlia.
Basquevilla.
V. Non. Octobris. Apud Basquevillam cum expensis prioratus. Sunt ibi quatuor monachi com
putato priore omnes sunt sacerdotes. Non habent nisi unum calicem. Confitentur minus sufficienter,
et parum priori utuntur culcitris, non tenent capitulum, non legunt regulam, non habent
statuta pape Gregorii, nec unquam habuerunt, ut dicunt precepimus emendari. Aliquando infringunt
ieiunia, etiam sani ; precepimus emendari. Item, monachi omnes infringunt aliquando, propter hospites
inhibuimus hoc fieri. Item, in esu carnium offendunt aliquando ; precepimus emendari. Non computat nisi
presente abbate, vel visitatoribus. Nullus Habent cc libras in redditibus. Tantum debetur eis quantum
debent, vel etiam plus. Habent instauramenta sufficiencia, preter vinum.
{78r} Ovilla.
IIII. Non. Octobris. Apud Ovillam cum expensis prioris. Sunt ibi undecim duodecim canonici. Mulieres
intrant aliquando claustrum precepimus caveri ne de cetero intrent. Non clament se ; precepimus quod ille
conscius qui non clamabit, sit in eadem pena quam et ille qui deliquerit. Debent vixx libras denarius.
Habent satis bladum et avenam, et parum vinum, videlicet quatuor modios. Habent cccc libras in redditibus.
Non providetur bene infirmis. Seculares nimis sepe comedunt in refectorio ; precepimus emendari.
Estotevilla.
III. Non. Octobris. Fuimus apud Estoutevillam, cum expensis prioris, et visitavimus. Sunt ibi duo
monachi ; precepimus quod infra natale, habeant tercium. Non servant ieiunia, non abstinent
a carnibus, non habent statuta pape Gregorii ; precepimus omnia hec emendari, et precepta queri,
et legi, et servari ieiunia, et si offenderint, qui faciat penitenciam a regula statutam.
Debent xxiiii libras. Habent decimam parrochie, et lx acras terre, et l et xliii solidos
in redditibus denariorum.
Sanctus Wandregisilius.
II. Non. Octobris. Apud Sanctum Wandregisilum, cum expensis nostris.
Non. Octobris. Ibidem cum expensis monasterii. Sunt ibi sex qui sunt infra annum probacionis. Sunt ibi circiter
xl monachi. Apud Roony est unus monachus. Unus non clamat alium nisi de malis signis, et rixa,
vel contumeliis ; precepimus emendari. Non servant bene silencium ; precepimus emendari. Non servant bene ieiu
nia aliqui precepimus caveri ne familia et garciones frequentent tabernas, adaut ludant ad talos.
Debent eis iiiic xliii libras xvi solidos i denarium. Debentur domui cclxvii libre xv solidi. Adhuc non
comederunt de novo blado. Habent satis bladum et avenam ad annum. Minus bene providetur infirmis
et hospitibus precepimus emendari. Precepimus quod prior audiat confessiones. Dicitur quod panetarius dat
affinibus suis de bonis monasterii, non sine gravamine monasterii ; prior similiter. Item prior recipit
denarios misse, et facit de eis voluntatem suam. Prior de Tiegevilla tenet unum de nepo
tibus suis et est infamatus de incontinencia ; inhibuimus ne Robertus, nepos abbatis, habeat
prebendam, sive panem, sive, vinum, in monasterio. Item, coquinarius est infamatus de uxore nepotis
abbatis et de quadam de Caudebec.***
Bellus Locus.
Eadem die, iniunximus priori de Bello Loco, ut ipse crearet novum subpriorem, et novum bal
livum, et quod diligencius computaret, et sequeretur claustrum. Capitulum de Bello Loco misit nobis litteras
sequentes : Anno Domini mo cco lo tercio, die veneris proxima post festum Beati Michaelis computaverunt prior et baillivus
Beate Marie de Bello Loco, in presencia totius conventus dicte ecclesie, videlicet, domini Ricardi, tunc subprioris, Willelmi, dicti de Gar
dis, G. de Caneio, N. dicti Hongrie, Juliani Clementis, Henrici de Camera Maris, Willelmi de Floriaco,
Ricardi de Bosco, Ricardi de Busco, Urselli, Johannis de Faveroles, Radulphi de Fontibus, G. de Rainfrevilla, et R.
de Yervilla, de omnibus misiis et receptis antea factis, et de omnibus que ipsi debebant, et que ipsis
debebantur, et circiter debebant cccc libras et lx et debebantur eis cc et l libre. In cuius.
{78v} VIII. Id. Octobris. Venimus apud Burgum Achardi, et fuimus cum expensis prioratus.
VII. Id. Octobris. Visitavimus ibidem. Non confitentur quolibet mense. Iniunximus emendari. Inhibuimus ne loquantur
in claustro cum aliquo, et ne permittatur aliquis secularis sedere in claustro. Debent cc libras. Habent
satis bladum et avenam, et porcos ; non habent vinum. Prior est iracundus et rixosus, et de facili
mitigatur. Quadrige laborant et operantur dominicis et festis. Male providetur infirmis. Non confitetur
alicui fratrum. Facit quoddam sumptuosum manerium inutile. Monasterium non est bene coopertum. Quidam frater
prioris est ibi qui non servit de aliquo, et est inhonestus : vocatur Robertus. Habent in redditibus
ccc libras. Prior habet wayde, ad valorem lx librarum. Debetur eis circa l libre. Elemosina fit tenuis.
Robertus Macue aliquantulum fuit diffamatus de quadam soluta. Prior est infamatus de la Cornue
et de Aalidi de Boquetot. Frater Galterus, cellerarius, est suspectus de proprietate. Item, prior infa
matus fuit de Aubereya, que mortua est, de uxore au mercier.
Eadem die, venimus apud Pontem Audomari, ad tractandum de pace inter nos et suffraga
neos nostros.
VI. Id. Octobris. Ibidem.
V. Id. Octobris. Apud Beccum Helluini.
IIII. Id. Octobris. Apud Locum Veris.
III. Id. Octobris. Ibidem.
II. Id. Octobris. Ibidem.
Id. Octobris. Ibidem.
XVII. Kl. Novembris. Ibidem. Ipsa die, resignavit ibidem Thomas, presbyter rector ecclesie Beati Johannis Baptiste de
Tragarvilla, ipsam ecclesiam, in manu thesaurarii Rothomagensis, vice et auctoritate nostra recipientis, presentibus :
magistris Roberto Senonensi et Johanne de Fleynvilla, canonicis Rothomagensibus, et fratre Hardoino.
XVI. Kl. Novembris.
XV. Kl. Novembris.
XlIII. Kl. Novembris.
XIII. Kl. Novembris.
XII. Kl. Novembris.
XI. Kl. Novembris.
X. Kl. Novembris.
IX. Kl. Novembris.
VIII. Kl. Novembris.
VII. Kl. Novembris Les 10 lignes sont regroupées par une accolade suivie de Ibidem...
Ibidem
VI. Kl. Novembris. Apud Maretot.
V. Kl. Novembris. Apud Deivillam.
IIII. Kl. Novembris. Ibidem.
{79r} III.Kl. Novembris.
II. Kl.Novembris Les 2 lignes sont regroupées par une accolade suivie de Festum Omnium Sanctorum...
Festum Omnium Sanctorum.
Kl. Novembris.
IIII. Non Novembris.
III. Non. Novembris.
II. Non. Novembris.
Non. Novembris Les 7 lignes sont regroupées par une accolade suivie de Ibidem...
Ibidem.
VIII. Id. Novembris. Ibidem. Ipsa die, fuit privata persona de Senooz ecclesia sua per hec verba : Cum persona
ecclesie de Senooz, auctoritate, et speciali mandato reverendi patris O., Dei gracia, Rothomagensis archiepiscopi,
legitime ac solempniter monita fuerit, ut in dicta ecclesia residenciam faceret personalem, prout
in sua institucione iuraverat, et ipsius ecclesie cura requirit nec, spretis, iuramento ac mo
nicione premissis in ipsa ecclesia post modum residere curaverit ; licet sex menses et amplius a
tempore predicte monicionis sint elapsi, eademquc persona, auctoritate dicti reverendi patris, perempter
citata fuerit ut coram ipso, die iovis post festum Omnium Sanctorum, Rothomagi vel ibi prope, sufficienter
compareret, ius super premissis auditura, nec ipsa coram dicto patre, dicta die, apud Deivillam existen
te, comparuit. Nos Symon, archidiaconus Augi, auctoritate memorati patris, nobis quo ad hoc specialiter commissa,
dictam personam contumaciter absentem et contumacem a nobis reputatam, per diffinitivam
sentenciam, privamus ecclesia supradicta, et privatum denunciamus. Presentes autem fuerunt magister
Hugo, canonicus Rothomagensis, magister Johannes de Parisius, canonicus Andeliacensis, magister Hen
ricus, dictus Blesus, phisicus, dominus Johannes, et Morellus, canonici de quindecim marcis,
Evrardus, Willelmus de Plesseio, dominus Hugo, elemosinarius, clerici nostri, Johannes de Musenay,
persona de Bernovilla.
VII. Id. Novembris.
VI. Id. Novembris.
V. Id. Novembris.
IIII. Id. Novembris.
III. Id. Novembris.
II. Id. Novembris.
Id. Novembris.
XVIII. Kl. Decembris.
XVII. Kl. Decembris.
XVI. Kl. Decembris.
XV. Kl. Decembris.
XIIII. Kl. Decembris.
XIII. Kl. Decembris Les 13 lignes sont regroupées par une accolade suivie de Apud Devillam...
Apud Deivillam.
XII. Kl. Decembris. Ibidem. Ipsa die fuit examinatus ibidem Willelmus de Wardres, presentatus ad ecclesiam de AnericuriaIncertitude.
in legenda purificationis, ibi : « illa namque salus », et ita construxit, illa icele est, salus, saluz, generata,
engendree, de Virgine Maria, de la Vierge Marie, hoc est, ce est, quadragesimo die, le jour, quavquadragesimo,
[illisible] jour de la quaranteine, Maria, o tu Marie, genitrice, i mere, hodie, huy, ab ipsa, de cele, deportata, portee, ad
{79v} templum, au temple, ipsius, de celuy, ut ipse, que icel, redemptor noster, notre pere, sit, soit, presentatus,
presentez, sic, en tel maniere, cum substancia nostre carnis, en la sustance de notre char,
etiam, meis, adimplet, il aimplit, ipsam, icele. Requisitus quid vult dicere in gallico, dixit
quod nesciebat bene sensum. Requisitus, adimplet que pars, dixit verbum, et bene declinavit illud. Requisitus quid
est « urnis » quod remanserat, dixit quod ce est memele. Item requisitus, genitricis que pars, dixit nomen,
et declinavit sic : nominativo, hic genitrix, genitivo, huius genitricis, dativo, huic trici, accusativo, hanc tricem,
vocativo, trix, ablativo, ab hoc trice. Dixit quod non habet plurale. Ad hoc presentes fuerunt magister Sy
mon, archidiaconus Augi, Stephanus, clericus eius, magistri Petrus de Alba Marlia, et Hugo de Corteriaco,
canonici Rothomagenses , dominus Hugo elemosinarius, et elemosinarius et Evrardus, clericus domini archiepiscopi.
Eadem die, magister Thomas, dictus Ratel, rector ecclesie Sancti Leodegarii in Bosco, decanatus Focardi
Montis, resignavit in manu nostra ipsam ecclesiam spontanee, presentibus fratribus Adam Rigaudi,
Rogero Rufo, Hardoino, de ordine minorum, magistro Symone, archidiacono Augi, magistro
Johanne de Parisius, canonico Andeliacensi, domino Hugone, elemosinario nostro, Evrardo et Morello, clericis nostris.
XI. Kl. Decembris.
X. Kl. Decembris.
IX. Kl. Decembris.
VIII. Kl. Decembris.
VII. Kl. Decembris.
VI. Kl. Decembris.
V. Kl. Decembris.
IIII. Kl. Decembris.
III. Kl. Decembris.
II. Kl. Decembris. In festo Beati Andree.
Kl. Decembris.
IIII. Non. Decembris Les 12 lignes sont regroupées par une accolade suivie de Ibidem..
Ibidem.
III. Non. Decembris. Apud Deivillam. Ipsa die, in aula de Deivilla, presentibus abbate de Bello Becco,
et thesaurario Rothomagensi et multis aliis, Johannes de Mesnillo iuxta Pormor, et Willelmus de Flori,
fecerunt nobis homagium propter feodos quos tenent de nobis ; et quia Willelmus predictus non relevaverat
feodum suum, iniunximus ei ut infra quindecim dies relevaret sicut debebat.
II. Non. Decembris. Ibidem.
Non. Decembris.
VIII. Id. Decembris.
VIl. Id. Decembris Les 4 lignes sont regroupées par une accolade suivie de Ibidem...
Ibidem.
VI. Id. Decembris. Ibidem. Ipsa die, resignavit nobis Adam de Housseya ius, si quid habebat, vel
sibi competere poterat, in ecclesia de Crika, et reddidit nobis acta sua presentibus : Symo
ne, archidiacono Augi, magistris Hugone et Petro de Alba Mallia, canonicis Rothomagensibus.
{80r} ***
{81r} V. Id. Decembris. Ibidem. Ipsa die, miserunt nobis suffraganei Rothomagensis ecclesieTravail
Suffragants de l'église de Rouen ? verba
subsequencia Placet quod articuli super quibus appellatum est, et appellacionis forma, cum racionibus
quas utraque pars proponere voluerit, nullis tamen receptis probacionibus, ita etiam quod nulla penitus
fiat mencio de tractatu habito super concordia reformanda inter ipsos, ad summum ponti
ficem rererantur in scriptis, ut ipse, super hiis, diffiniat aut ordinet, prout voluerit.
Quod si utralibet pars copiam racionum alterutrius partis habere voluerit, habeat, et in scriptis
replicet si viderit, expedire. Quod si.., archiepiscopus racionum suarum alteri parti copiam facere,
voluerit, nec ipsi suarum racionum copiam eidem archiepiscopo facere tenebuntur.
Nos, vero eis misimus verba subsequencia : Placet quod partes mittant ad curiam, et quod Dominus
papa, de plano, ac sine strepitu iudicii, auditis et intellectis hinc inde propositis,
ordinet de controversia, alto et basso, pro bono pacis, prout sibi placuerit.
IIII. Id. Decembris. Apud Sanctum Victorem in Caleto, cum expensis abbacie.
III. Id. Decembris. Visitavimus ibidem. Sunt ibi quatuordecimquindecim monachi et apud Sanctum
Thomam sunt tres, et in Anglia duo. Omnes sunt presbyteri exceptis tribus quorum duo
sunt diaconi et unus subdiaconus. Statutum de esu carnium servatur bene, ut dicunt,
preterquam [sic]
[ab]
abbate, propter infirmitatem suam. Non computat abbas coram aliquibus electis
a conventu ; iniunximus hoc emendari. Debent circa cc libras. Vina eis deficiunt.
Sacrista negligens est inde celebracione misse. Abbas habet xii vel x scutellas argenteas,
et tres cifos argenteos. et coclearia.***
Altifagum.
Eadem die, venimus apud Altifagum, cum expensis prioratus ; et pernoctavimus ibidem.
II. Id. Decembris. Visitavimus ibidem. Sunt ibi sex monachi. Sunt negligentes
de confitendo. Iniunximus priori ut saltem semel in mense confiteantur, alioquin suspendat a vino
eum qui negligens circa hoc fuerit, quousque venerit ad confessionem. Debent circa c quinquaginta
libras. Statuta pape Gregorii non legantur ; iniunximus hoc emendari. Iniunximus quod quando prior compu
tat minuce, aliquis monachorum intersit compoto huiusmodi.
Eadem die, pernoctavimus apud Alacrem Montem, in domo nostra.
Id. Decembris. Ibidem.
XIX. Kl. Januarii. Ibidem.
XVIII. Kl. Januarii. Ibidem.
XVII. Kl. Januarii. Ibidem. Hac die, fuerunt facte littere de firma de Craudale quas requires clvi folio.
Longa villa.
XVI. Kl. Januarii. Apud Longam Villam, cum expensis prioratus. Ibi lecta, correcta, Precepta
que a domino archiepiscopo fuerunt, que debebant iurare abrocatores Deppe. Que requires
clvi folio.
{81v} XV. Kl. Januarii. Apud Deivillam.
XIIII. Kl. Januarii. Apud Ermentruvillam.
XIII. Kl. Januarii. Ibidem, et celebravimus, ipsa die, ordines sacros apud Grandi Montem.
XII. Kl. Januarii. Ibidem, et predicavimus in Rothomagensi ecclesia.
XI. Kl. Januarii. Ibidem. Ipsa die, resignavit in manu nostra Rogerus, presbyter de Alberici Mes
nilio, in archidiaconatu Minoris Calleti, ecclesiam suam, et nos resignacionem, ipsam recepimus.
X. Kl. Januarii. Rothomagi, et ipsa die incepimus O Virgo.
IX. Kl. Januarii. Ibidem.
VIII. Kl. Januarii. Ibidem. Celebravimus festum natalis.
VII. Kl. Januarii. Apud Locum Veris.
VI. Kl. Januarii. Apud Ebroicas, ad tractandum de pace cum suffraganeis nostris.
Pont de l’arche.
Ecriture moderne. .V. Kl. Januarii. Apud Pontem Arche. Ibi recepimus litteras subsequentes : Albertus, domini pape no
tarius, apostolice sedis legatus, dilecto in Christo Nicholao de Hermenvilla, clerico diocesis
Rothomagensis, salutem in Domino. Ut tibi specialem graciam faciamus, tua simplex pelicio nos
hortatur. Hinc est quod nos, tui precibus inclinati, tibi, auctoritate qua fungimus, indulgemus
ut possis beneficium ecclesiasticum, etiam si curam habeat animarum, libere recipere et
tenere, si tibi canonice offeratur, etatis deffectum, cum iam fere vicesimum annum
compleveris, non obstante. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre concessi
onis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare
presumpserit, indignacionem. Omnipotentis et Beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit
incursurum. Datum Meldis, iiii idus decembris, pontificatus domini Innocencii pape quarti, anno
undecimo.
Item alias : Reverendo patri ac domino O., Dei gracia, Rothomagensi archiepiscopo, Nicholaus
de Hotot, miles, salutem cum omni reverencia et honore. Ad ecclesiam de Hotot, va
cantem, cuius ius patronatus ad me dinoscitur pertinere, Nicholaum Maskerel,
clericum, dilectum et fidelem meum, vobis presento, paternitatem vestram humiliter
exorans quatinus ipsum ad dictam ecclesiam admittere dignemini et velitis.
Bene valeat paternitas vestra in Domino. Datum anno Domini mo cco lo tercio, die veneris ante natale Domini.
IIII. Kl. Januarii. Rothomagi, in capitulo, pro negocio Guidonis de Borbonio.
Ipsa die, Nicholaus, presbyter firmarius de Carevilla, iuravit quod, de cetero, non impediet
quod minus Theobaldus de Phalesia procuretur et remaneat in possessione pacifica ipsius
ecclesie. Item, assecuravit ipsum de se et suis, et promisit quod non procurabit ei vel procurare fa
ciet aliquod malum.
{82r} III. Kl. Januarii. Apud Altifagum.Colonne gauche.
II. Kl. Januarii. Apud Alacrem Montem.
Kl. Januarii. Ibidem.
IIII. Non. Januarii. Apud Focardi Montem.
III. Non. Januarii. Apud Poys.
II. Non. Januarii. Apud Montem Desiderii.
Non. Januarii. [sic] [Apud] Noviomi.
VIII. Id. Januarii. Ibidem. Tunc fuit epiphania.
VII. Id. Januarii. [sic] [Apud] Compendium.
VI. Id. Januarii. [sic] [Apud] Silvanecta.
V. Id. Januarii. [sic] [Apud] Chambliacum.
IIII. Id. Januarii. [sic] [Apud] Pontisaram.
III. Id. Januarii. Parisius.
II. Id. Januarii. Ibidem.
Id. Januarii. Apud Sanctum Maurum de Fossatis.
XIX. Kl. Februarii. Apud Corquetenas.
XVIII. Kl. Februarii. Apud Rampilon.
XVII. Kl. Februarii. Apud Paraclitum.
XVI. Kl. Februarii. Ibidem.
XV. Kl. Februarii. Apud Trecas.
XIIII. Kl. Februarii. Apud Bar super Secanam.
XIII. Kl. Februarii. Apud Castellionem.
XII. Kl. Februarii. Apud Laperrere Incertitude...
XI. Kl. Februarii. Apud Sanctum Secanum.
X. Kl. Februarii. Apud Divionem.
IX. Kl. Februarii. Apud Ausonam super Sagonem.
VIII. Kl. Februarii. Apud Dolam super le Doul.
VII. Kl. Februarii. Apud Salins.
VI. Kl. Februarii. Ibidem. Non enim potuimus transire, propter nivium multitudinem.
V. Kl. Februarii. Ibidem.
IIII. Kl. Februarii. Ibi dimisimus Arnulphum infirmum,
et pernoctavimus apud VuiaileA déterminer..
III. Kl. Februarii. Apud PontallieIncertitude...
II. Kl. Februarii. Apud Cosenay.
Kl. Februarii Apud Losannam.
IIII. KlNon. Februarii. Ibidem. Celebravimus festum purificacionis Beate Marie,
et sermonem, et missam, utenes pallio ad requisicionem
episcopi, celebravimus.
III. Non. Februarii. Apud Villam Novam.
II. Non. Februarii. Apud Granchias.Colonne droite.
Non. Februarii. Apud Sedunum.Croix.
VIII. Id. Februarii. Apud Luchiam.
VII. Id. Februarii. Apud Brigam.
VI. Id. Februarii. Ascendimus montes, et venimus apud
DivoyreA déterminer...
V. Id. Februarii. Apud Domam.
IIII. Id. Februarii. Apud Palence.
III. Id. Februarii. Apud Galeraz.
II. Id. Februarii. Mediolani.Croix.
Id. Februarii. Ibidem.
XVI. Kl. Martii. Bergame, et ipsa die transivimus
apud TreciamA déterminer., per aquam adie non tamen sine periculo.
XV. Kl. Martii. Brissie.
XIIII. Kl. Martii. Mantue.
XIII. Kl. Martii. Ibidem.
XII. Kl. Martii. Apud MassamTravail
Massa Finalese.
XI. Kl. Martii. Ferrarie super PadumTravail
Ferrare-sur-Pô.
X. Kl. Martii. Apud Sanctum GeorgiumTravail
San Giorgio di Piano.
IX. Kl. Martii. BononieTravail
Bologne.
VIII. Kl. Martii. Ibidem.
VII. Kl. Martii. Ibidem.
VI. Kl. Martii. Ibidem.
V. Kl. Martii. ImmoleTravail
Imola.
IIII. Kl. Martii. Apud SezannamTravail
Cesana.
III. Kl. Martii. Apud AriminumTravail
Rimini.
II. Kl. Martii. Apud PhanumTravail
Fano.
Kl. Martii. Apud CalliumTravail
Cagli.
VI. Non. Martii. Apud EugobiumTravail
Gubbio.
V. Non. Martii. Apud AssisiumTravail
Assise.
IIII. Non. Martii.
III. Non. Martii.
II. Non.Martii Les 3 lignes sont regroupées par une accolade suivie de Ibidem..
Ibidem.
Non. Martii. [sic]
[Apud]
PerusiumTravail
Pérouse.
VIII. Id. Martii. [sic]
[Apud]
ThodiumTravail
Todi.
VII. Id. Martii. [sic]
[Apud]
NarniumTravail
Narni.
VI. Id. Martii. Apud Civitatem CastellanamTravail
Civita Castellana.
V. Id. Martii. Apud Romam, in burgo Sancti Petri.
IIII. Id. Martii. Venimus apud Lateranum, et ipsa die deosculati fuimus pedem domini pape.
III. Id. Martii.
II. Id Martii.
Id. Martii.
XVII. Kl. Aprilis.
XVI. Kl. Aprilis.
XV. Kl. Aprilis.
XIIII. Kl. Aprilis Les 7 lignes sont regroupées par une accolade suivie de Rome..
Rome.
{82v} XIII. Kl. Aprilis.Colonne gauche..
XII. Kl. Aprilis.
XI. Kl. Aprilis.
X. Kl. Aprilis.
IX. Kl. Aprilis.
VIII. Kl. Aprilis.
VII. Kl. Aprilis.
VI. Kl. Aprilis.
V. Kl. Aprilis.
IIII. Kl. Aprilis.
III. Kl. Aprilis.
II. Kl. Aprilis.
Kl. Aprilis.
IIII. Non. Aprilis.
III. Non. Aprilis.
II. Non. Aprilis.
Non. Aprilis.
VIII. Id. Aprilis.
VII. Id. Aprilis.
VI. Id. Aprilis.
V. Id. Aprilis.
IIII. Id. Aprilis Les 22 lignes sont regroupées par une accolade suivie de Rome..
Rome.