Apparat critique
- Version par défaut
Anno domini millesimo ducentesimo quinquagesimo octavo
II. Idus. Maii. Minuti fuimus ipsa die.
Idus. Junii.
XVII. KI. Junii.
XVI. Kl. Junii.Les 4 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de apud Fraxinos..
Apud Fraxinos.
XV. Kl. Junii. Celebravimus, per Dei graciam, sacros ordines apud Andeleium,
et pernoctavimus apud Salicosam, cum expensis nostris.
XIIII. Kl. Junii. Apud Poissy, in domo regis.
XIII. Kl. Junii.
XII. Kl. Junii. Apud Parisius, propter pallamentum.
XI. Kl. Junii. Et quia Rothomagi ad sacram synodum non
potuimus personaliter interesse, ipsam
teneri et celebrari fecimus per thes
aurarium Rothomagensem loco nostriEncadré..
IX. Kl. Junii.
VIII. Kl. Junii.
VII. Kl. Junii.
VI. Kl. Junii.
V. Kl. Junii.Les 9 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Parisius, propter pallamentum..
Apud Parisius, propter pallamentum.
{193r} Ipsa die, constitutus coram nobis, Henricus, rector ecclesie de Chanahan, procu
rator existens Renoldi, rector ecclesie de Travailles, per litteras officialis Rothomagensis
ad resignandum ecclesiam memoratam in manu nostra nomine dicti R. ipsam ecclesiam re
signavit.
IIII. Kl. Junii.
III. Kl. Junii. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Ibidem. .
Ibidem.
Ipsa die, presentatus fuit nobis magister Nicholaus dictus Gibbouin, a viris reli
giosis abbate et conventu Sancti Audoeni Rothomagensis, ad ecclesiam de Novavilla Can
tu Avis.
II. Kl. Junii.
Kl. Junii.
IIII. Non. Junii.
III. Non. Junii. Ibidem.
II. Non. Junii.
Non. Junii.
VIII. Idus. Junii. Ipsa die, presentavit nobis Guillelmus Crespin Rogerum de Valle,
ad ecclesiam de Bailliaco. Les 7 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Ibidem..
Ibidem.
Eadem die resignavit in manu nostra G., presbyter de Amblainvilla, ecclesiam suam me
moratam.
VII. Idus. Junii. Ibidem.
VI. Idus. Junii. Apud Pontisaram.
V. Idus. Junii. Apud Chambliacum.
IIII. Idus. Junii. Apud Verberiam.
III Idus. Junii. Apud Noviomum.
II. Idus. Junii. Ibidem.
Idus. Junii. Apud Villam Novam Regis.
XVIII. Kl. Julii. Apud Sanctum Quintinum iuxta Belvacum.
XVII. Kl. Julii. Apud Goulencort, in quodam manerio episcopi Belvacensis, cum expensis eiusdem, ipso
ibidem tunc existente.
XVI. Kl. Julii. Apud Goillefontainnes ubi missam parrochialem celebravimus, et ser
monem, Deo dante, fecimus ipsa die.
Ipsa die, in nostra presentia constitutus magister Galterus de Hupeignies, rector ecclesie
Beate Marie de Mortuo Mari, ipsam ecclesiam in manu nostra spontanee resignavit.
Eadem die, post dormitionem, personaliter accessimus ad monasterium monialium
Clari Rivi, et ibidem, cum Dei adiutorio, proposuimus verbum Dei.
{193v} XV. Kl. Julii.
XIIII. Kl. Julii. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Alacrem Montem. .
Apud Alacrem Montem.
Ipsa die, constitutus coram nobis Johannes, filius domini Fulconis de Sau
cheio, militis, emendavit nobis hoc quod venatus fuerat in foresta nostra de
Alacrimonte, sine licentia nostra et servientis nostri ibidem presidentis, et hoc quod
violenter rapuit et sustulit quemdam leporem quem homines de terra
nostra ceperant. De hiis autem omnibus predictis, fideiussores se constitue
runt pro eo erga nos dictus F. miles, pater suus, domini Nicholaus de Sancto Sy
donio, Nicholaus Mahommet, milites.
XIII. Kl. Julii.
XII. Kl. Julii.
XI. Kl. Julii.
X. Kl. Julii.
IX. Kl. Julii.
VIII. Kl. Julii.
VII. Kl. Julii. Les 7 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Alacrem Montem..
Apud Alacrem Montem.
Ipsa die, iniunximus presbytero de Altifago ut, infra festum Beate Marie Magdalene, satisface
ret nobis de quadraginta solidis turonensibus et quod, in kalenda sui decanatus, unam in
camisia et braccis acciperet disciplinam, coram presbyteris illius decanatas existentibus
in dicta kalenda pro eo quod percisserat quemdam parrochianum suum de pugno
in ecclesia sua predicta, et rixatus fuerat cum priore dicti loci.
VI. Kl. Julii. Apud Deppam.
Sanctus Sydonius.Croix. .
V. Kl. Julii. Visitavimus prioratum de Sancto Sydonio. Ibi erant tres mo
nachi cum priore. Prior non celebrabat. Ita sepe ut deberet et posset;
consuluimus quod frequentius celebraret. Utebantur carnibus preter necessitatem.
Non bene servabant ieiunia regule. Precepimus hoc emendari. Plura debebantur
eis quam deberent. Omnia alia invenimus in bono statu.
Ipsa die, pernoctavimus et procurati fuimus ibidem. Summa, ix libre xvii solidi ii denarii.
Moniales.Croix..
IIII. Kl. Julii. Visitavmus moniales de Sancto Sydonio, que tunc temporis erant
xiiiicim in conventu, et due erant apud Sanctam Austrebertam. Male obser
vabatur silentium. Precepimus hoc emendari. Quedam ibi erat conversa. Satis
habebant bladum usque ad nova pro conventu. Debebant circa lxviii libras. Item,
due ibi erant puellole pro quibus rogati fuimus a priorissa et quibusdam moni
alibus ut eas recipi faceremus et velari quarum preces non exaudientes in hac
parte eas. Precepimus amoveri infra octo dies subsequentes. Iniunximus autem
eis ne aliquam recipere presumerent absque nostra licencia speciali.
{194r} Ipsa die, pernoctavimus apud Deivllam.
III. Kl. Julii. Ibidem, et celebravimus missam parrochialem in pontificalibus,
et sermonem fecimus, Domino annuente, in festo Beatorum Petri et Pauli.
II. Kl. Julii.
Kl. Julii. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Ibidem..
Ibidem.***
VI. Non. Julii. In capella manerii nostri Rothomagensis, auditis et intellectis
propositis coram nobis ex parte prioris et capituli Sagiensis, super electione facta
ab eisdem de magistro Thoma de Alnoio in episcopum Sagiensem, processu negotii e
lectionis predicte ac persona eiusdem electi diligenter examinatis, juris ordine
observato, communicato bonorum virorum consilio, electionem eamdem ut pote cano
nice et de persona ydonea celebratam, auctoritate metropolitam confirmavimus.
Capravilla.Croix.
Ipsa die, pernoctavimus apud Capramvillam, et procurati fuimus ibidem
a firmario dicti loci. Summa, viii libre xviii solidi vii denarii.
V. Non. Julii. Apud Noionem, cum expensis nostris.
Piri.Croix..
IIII. Non. Julii. In festo Beati Martini estivalis, celebravimus missam parrochialem
apud Pire, et confirmavimus ibidem, Domino concedente, et ibidem procurati fuimus
ipsa die a firmario domus Sancti Audoeni Rothomagensis. Summa, ix libre ix solidi ii denarii.
Insula Dei.
III. Non. Julii. Apud Insulam Dei, cum expensis abbatie. Summa procuracionis, viii libre xviii solidi.
II. Non. Julii. Apud Bonum Portum, cum expensis abbatie.
Non. Julii. Desponsavimus Guillelmum de Premery, panetarium nostrum, cum
Johanna, uxore sua, in prioratu Montis Aurei, Ebroycensis dyocesis, et pernocta
vimus apud Pontem Arche.
VIII. Idus. Julii.
VII. Idus. Julii.
VI. Idus. Julii.
V. Idus. Julii. Les 4 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Fraxinos. .
Apud Fraxinos.
Ipsa die constitutus coram nobis Milo, presbyter, vicarius ecclesie Beate Marie de Andeleio,
confessus fuit se, nondum erant quindecim dies elapsi, quandam mulierem de qua erat
multipliciter et turpiter infamatus carnaliter cognovisse, et eam pluries cognoverat
ut dicebat, et promisit tactis sacrosanctis ewangeliis, se facturum et observaturum quicquid
super hoc duxerimus ordinandum seu faciendum.
{194v} IIII. Idus. Julii. Apud Fraxinos.
III. Idus. Julii. Apud Salicosam, cum expensis nostris.
II. Idus. Julii. Ibidem, cum expensis parrochianorum de Escoz.
Ipsa die, cum Dei adiutorio, dedicavimus ecclesiam Beati Dyonisii de Escoz.
Gisortium.Croix..
Idus. Julii. Apud prioratum Sancti Audoeni de Gisortio, ubi quidam prior
noviter venerat, ab eodem que habuimus septem libras turonenses nomine procuracionis,
quas annis singulis, cum ibidem venerimus, semel in anno nobis solvere tenetur
prior dicti loci qui pro tempore fuerit, pro procuracione nostra et nichil amplius,
nisi ex liberalitate et gratia.
XVII. Kl. Augusti. Ad domum monialium de Gomerfontainnes divertentes,
ibidem in capitulo, adiuvante Domino, proposuimus verbum eius.
Calvus Mons.Croix..
Ipsa die, visitavimus prioratum de Calvo Monte in Alleria. Ibi erant tres
monachi Sancti Geremari Flaviacensis. Semel datur elemosina omnibus venientibus ad eam.
Comedunt carnes communiter et indifferenter preter necessitatem. Precepimus
ut secundum regulam abstinerent. Non servant ieiunia regule. Precepimus hoc
emendari. Debebant circa c libras. Socii prioris male obedientes erant eidem
in quibusdam. Et ibidem procurati fuimus ipsa die. Summa procuracionis vi libre x solidi.
Habent in redditibus viixx libras. Summa, viii libre ix solidi vi denarii.***
Gayllonnel.Croix..
XVI. Kl. Augusti. Procurati fuimus apud Gayllonnel, a monachis dicti loci Pre
monstracensis ordinis. Summa, vii libre xii solidi ix denarii.***
Gysetium.Croix..
XV. Kl. Augusti. Procurati fuimus apud Gysetium, et ibidem visitavimus. Ibi
erant quinque monachi. Omnes erant sacerdotes, preter unum. Utuntur culcitris communiter.
Quidam ex eis habebant scrinia et archas cum clavibus. Precepimus priori quod frequenter
inspiceret in eis et faceret aperiri, ac eos a proprietate excluderet. Qualibet die datur
elemosina omnibus venientibus ad eam. Item, aliquotiens comedebat prior, seu quidam de
monachis, cum hospitibus mane et meridie, seu quacumque hora venirent. Prece
pimus ut ipsi hora determinata et certa comederent, et providerent hos
pitibus prout viderint expedire. Non multum bene servabant ieiunia regule. Debe
bant circa xiiiixx libras et unum modium bladi. Habent in redditibus iiiic libras.
Passim utebantur carnibus, et super hoc dicebant privilegia et indulgentias se
habere. Item, precepimus priori ut contribueret ad refectionem campanalium et
decorandum monasterium. Item, mulieres passim monasterium et claustrum introibant.
Precepimus priori ut firmare hoslia et aditus adeo studeret, ne de facili ad eos
accessum haberent mulieres predicte. Summa, viii libre i denarius.
{195r} Sanctus Martinus PontisarensisCroix..
XIIII. Kl. Augusti. Visitavimus abbatiam Sancti Martini Pontisarensis. Ibi erant
xxii monachi commorantes tres eorum erant novicii. Quidam erant in prioratibus soli,
quod multum nobis displicuit. Illi qui non sunt sacerdotes communicant et confitentur semel
quolibet mense. Prepositus non erat presens tunc ibidem, et dicebatur quod parum surrexe
rat ad matutinas et surgebat, et raro similiter in refectorio, quando redi
bat de foris, comedebat. Ipse nichilominus pro priore de Chambly se gerebat
et prepositus officium exercebat. Debebant viiic libras, et oportebat necessario
quod in augusto sequenti centum libras mutuo acciperent pro bladis colligendis,
et forte aliqua pro vindemiis, et non habebant bladum usque ad nova. Et quia quidam
ex eis erant de incontinentia infamati, et erat domus in malo statu, nos
ibidem dimisimus fratrem Adam Rigaudi et magistrum Ricardum de Sappo, pro inquirendo de
statu domus. Nos autem paulo post, ibidem existentes, inspecta inquisitione facta super
hoc ab eisdem, consideratis que hiis que reformationi status ipsius monasterii, vidi
mus expedire, de consilio bonorum virorum, circa hoc duximus ordinandum secundum
quod in subsequenti pagina continetur Croix sous continetur... Summa procuracionis, vii libre xi solidi ii denarii.
XIII. Kl. Augusti.
XII. Kl. Augusti. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Apud Sanctum Germanum in Laya, ubi invenimus dominum regem et reginam..
Apud Sanctum Germanum in Laya, ubi invenimus dominum regem
et reginam.
XI. Kl. Augusti. In festo Magdalene, celebravimus magnam missam in
capella regis Parisius in pontificalibus, Domino concedente, dicto domino rege
ibidem existente, et multis Francie prelatis qui ad pallamentum ve
nerant, et sermonem ibidem fecimus, ipso Domino adiuvante.
X. Kl. Augusti.
IX. Kl. Augusti.
VIII. Kl. Augusti. Les 3 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius. .
VII. Kl. Augusti. Apud Novamvillam Sancti Georgii.
VI. Kl. Augusti. Apud Corbolium, ubi locuti fuimus cum comite Pictavensi et
eius uxore.
V. Kl. Augusti. Apud Meledunum.
IIII. Kl. Augusti. Apud Nemosium.
III. Kl. Augusti. Ibidem, et celebravimus in monasterio monialum magnam
missam. Qua finita, ibidem, Domino adiuvante proposuimus verbum eius.
II. Kl. Augusti. Apud Cheseium.
{195v} Kl. Augusti. Apud Naailly, in manerio venerabilis patris archiepiscopi Senonensis, cum
eodem et cum expensis ipsius.
IIII. Non. Augusti. In vigilia inventionis Beati Stephani, nos una cum
maxima multitudine equitum clericorum scilicet et burgensium Senonensium, comitati
fuimus venerabilem patrem Guillelmum, Senonensem archiepiscopum, usque ad monasterium Beati Petri Senonensis cuius monasterii monachi, abbas scilicet et conventus, cum processione
dictum patrem sollempniter receperunt, et pernoctavit ibidem dictus pater et
nos, per Dei gratiam, celebravimus vesperas in maiori ecclesia, pernoctavimus que
apud Sanctum Remigium, cum expensis nostris.
III. Non. Augusti. Fuimus ad ecclesiam cathedralem Senonensem, una cum venerabilibus
patribus Altisiodorensi, Meldensi, Nivernensi, Trecensi et de Belinas episcopis. Qua
die canonici Senonenses supradictum patrem archiepiscopum in primo adventu suo processio
naliter receperunt, et pransi fuimus cum eo, cenavimus que, et pernoctavimus apud Sanctum Remigium, cum expensis nostris.
II. Non. Augusti. Apud Monstrolium in Furco Yone, in castello regis Na
varre, et venerabilis pater episcopus Altisiodorensis nobiscum.
Non. Augusti. Apud Courquetainnes, in domo germani nostri, domini Petri
Rigaudi, militis, et dictus pater episcopus nobiscum.
Croix stylisée semblable à celle du recto..VIII. Idus. Augusti. Parisius. Qua die, comedimus cum dicto patre episcopo.
VII. Idus. Augusti. Apud Pontisaram, in abbatia Sancti Martini. Qua die, in
iunximus abbati dicti loci ut, in virtute obedientie, preciperet, quondam gra
netario, quod infra octo dies eidem restitueret integre quicquid proprietatis
haberet, et postmodum eundem mitteret in aliquam domum sui ordinis, ibidem
regulariter victurum et moraturum, quousque a nobis revocari ad suum monasterium
mereretur. Item, quod Petrum, servientem suum, et Eustachium, custodem domus
de Cella, ab amministrationibus suis et a servitio suo penitus amovret. Item
quod indilate quereret et vocaret secum aliquem virum providum clericum vel presbyteri
secularem, cuius consilio et auxilio uteretur, in tractandis ecclesie sue temporalibus negotiis.
Item, voluimus et ordinavimus quod vicarius noster Pontisarensis suis compotis inter
esset, et quod quolibet mense computaret coram toto conventu de receptis
omnibus et expensis minutis et grossis, et de hiis scripta fierent, quorum unum
abbas haberet, vicarius unum, et aliud penes conventum remaneret.
Item, iniunximus abbati quod venditionibus, mensurationibus bladorum et vini ac aliarum
rerum suarum personaliter interesset, nec aliquem granerarium faceret absque nostra licentia
speciali.
{196r} Hec sunt debita que debebat abbatia Sancti Martini Pontisarensis, anno Domini
mo cco quinquagesimo octavo, die [illisible] sabbati ante festum Sancte Marie Magdalene : ad nundi
nas proximo sequentes c et xii libras parisienses. Item, magistro Radulpho de Montmeli
ant l libras parisienses. Item, Bernardo de Insula x libras parisienses. Item, Ade de Linvi
lerio c libras parisienses et c solidos. Item, Radulpho de Stampis xiiii libras parisienses et ii modios
bladi yemalis. Item, Roberto Fovetel liii libras parisienses. Item, Radulpho Coguel xxxi
libras. Item, Henrico Attrabatensi xixx libras et lxiiii solidos parisienses. Item, Guillelmo de
Lyencort iiiixx libras. Item, Guillelmo Paline xx libras. Item, abbati Sancte Katherine
xx libras parisienses. Item Johanni dicto Pira xx libras parisienses. Item, creditoribus xxx libras
parisienses. Item, familie xxx libras parisienses. Item, Berthe xi libras parisienses. Item, Johanni dicto Ast
xlv libras parisienses. Item, Roberto le Chambellenc xlviii libras parisienses, Radulpho Theo
philo c libras parisienses. Summa debitorum m et xii libre, et ii modii bladi.***
Hec sunt que debebantur eis Dominus Guillelmus de Gisortio lviii libras parisienses.
Firmarii de Bantellu xiiii libras. Item, firmarius de Valengouiart x libras.
Item, firmarius de Laria viii libras. Item, Henricus Heraut viii libras. Item, firmarius
de Herouvilla vi libras et vi solidos, alii firmarii vii libras. Item, Marquemont et
BovethusA déterminer.. xix libras. Item, Henricus de Petra Lata iunior lx solidos, debentur etiam
vii modii ybernalis. Summa, vixx libre, et vii modii et habebant in denariis
lx libras et xiii libras et vi solidos.
Nos autem abbati adiunximus et assignavimus adiutorem, ad amministrandum temporalia
et procurandum, dominum Hondouinum, presbyterum de Fermecort, et ab eodem recepimus [illisible] iuramentum super fidelitate super hoc
observanda.
VI. Idus. Augusti. Apud Genevillam.
V. Idus. Augusti. Apud Fraxinos.
IIII. Idus. Augusti. Apud Sanctam Katherinam. Les 3 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de et dictus episcopus nobiscum. .
Et dictus episcopus nobiscum.
III. Idus. Augusti. Fecimus sermonem in atrio Sancti Gervasii, Domino
adiuvante, et pernoctavimus apud Deivillam.
II. Idus. Augusti. Apud Deivillam.
Idus. Augusti. Ibidem. Les 3 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de dictus episcopus nobiscum..
Dictus episcopus nobiscum.
XIX. Kl. Septembris. Apud Rothomagum, et reverendi patres Belvacensis
et Altisiodorensis episcopi nobiscum, et episcopus Belvacensis vesperas, ipsa die, in
maiori ecclesia celebravit.
{196v} XVIII. Kl. Septembris. Nos, una cum dictis episcopis, celebravimus festum assump
tionis Beate Marie Virginis apud Rothomagum, et iidem episcopi pernoctaverunt ibidem in
domo nostra, et nos in domo cantoris.
XVII. Kl. Septembris. Apud Deivillam, cum dictis episcopis.
XVI. Kl. Septembris. Apud Fraxinos, cum eisdem.
XV. Kl. Septembris. Apud Calvum Montem, cum eisdem.
XIIII. Kl. Septembris. Apud Braiellam, in manerio episcopi Belvacensis, cum expensis
eiusdem, ipso presente, cum domino Altissiodorensi episcopo.
XIII. Kl. Septembris. Nos et episcopus Belvacensis comedimus cum dicto episcopo Altissiodorensi apud Gornayum super Arundam, et pernoctavimus ibidem.
XII. Kl. Septembris. Noviomi.
XI. Kl. Septembris. Ibidem, domino rege ibidem existente cum multis Francie prelatis.
X. Kl. Septembris. Ibidem et aperuimus capsam in qua dicitur esse corpus
beati Eligii in ecclesia cathedrali, et in ea invenimus quedam ossa corio invo
luta et quedam scripta, dictis Altissiodorensi et Belvacensi episcopis ibidem existentibus.
IX. Kl. Septembris. Apud Compendium, et ibi locuti fuimus cum domino rege.
VIII. Kl. Septembris. Apud Pontem Sancte Maxentie, et ibidem in ecclesia parrochiali celebravimus missam, Domino adiuvante, et proposuimus verbum
Dei, quamplurimis parrochianis ibi existentibus.
VII. Kl. Septembris. Apud Bellum Montem super Ysaram.
VI. Kl. Septembris. Apud Pontisaram.
Sanctus Mellonus. Croix. .
V. Kl. Septembris. Proposuimus verbum Dei apud Sanctum Mellonum Pontisarensem, Deo dante,
et ibidem visitavimus. Prebende non debent residentiam ; unicus canonicus,
videlicet dominus Lucas, erat ibi presens et residentiam tunc temporis faciebat. Ibi sunt
x vicarii, unus dyaconus, unus subdyaconus, duo capellani. Non erat
ibi sindicus vel procurator ; precipimus quod unus constitueretur. Non habe
bant pallas altarium nec ornamenta sufficienter ; precepimus hec emendari.
Capse in quibus dicuntur requiescere corpora quorumdam Sanctorum et Sancti Melloni, adeo
putrefacte erant et vetustate consumpte, quod Vix poterant manu contingi ;
precepimus hoc emendari, et quod libri ligarentur. Iniunximus dicto domino Luce
ne amodo capitulum alibi teneretur quam in ecclesia Sancti Melloni vel in villa
Pontisarensi, et quod ornamenta, toallias et pannos veteres plicari, conser
vari, reparari, mundius et melius solito procuraret. Item, vicarius
magistri Petri de Minciaco solus erat contrarius et rebellis in quibusdam constitu
tionibus ecclesie observandis. Statuimus quod quociens probabiliter in hiis delinqueret
unum denarium diete admitteret, et quod constitutiones conscriberentur predicte.
{197r} Item, dominus Petrus, vicarius magistri Guillelmi, incontinentis, inhonestate qualibet
precipue garruitate erat multipliciter notatus, et ibat de nocte : prece
pimus quod omnes vicarii honeste per villam incedant, plus solito in ecclesia
sileant et cantori, quantum ad officium ecclesie faciendum, obediant et quod cantor offi
cium provideat et ordinet. Lucas vicarius enormibus actibus multimodis erat
turpiter infamatus et alias ipsum pluries ab hiis monuimus abstinere, nec se
super hiis emendavit. Radulphus vicarius, Johannis de Montluco, ibat per villam in supertunicali fisso.
Iniunximus eidem ut cappa clausa, sicut decet presbyterum uteretur. Item monuimus Henricum
vicarium magistri P. de Mincy, quod non impediat divinum officium sicut antea fecerat,
et concorditer cum sociis se habeat. Monuimus etiam super eisdem Robertum de Gradu. Item, dictus
Petrus, vicarius dicti magistri Guillelmi confessus fuit se tenuisse Petronillam multo
tempore, sed eam, ex quo nupsit, carnaliter non cognovit. Et postmodum iuravit
ad Sancta Dei ewangelia, manu ad pectus posita, et promisit nobis quod si decetero
ipsum super incontinentia culpabilem inveniremus de qua non posset canonice se pur
gare, beneficiumque habent haberet pro resignato. Presentibus fratre Adam Rigaudi, magistris Ricardo
de Sappo, canonico Rothomagensi, Radulpho de Sancto Gildardo, et Johanne de Morgneval, clerico
nostro.
Sanctus Petrus. Croix. .
Eadem die, visitavimus prioratum Sancti Petri. Ibi erant quinque monachi ; omnes erant sa
cerdotes. Invitaverant quosdam ad potus equales. Precepimus quod amplius hoc
facere non presumerent. Prior habebat quemdam nepotem cui largiebatur bona ecclesie,
licentia a suo abbate super hoc non obtenta. Precepimus ipsum amoveri, et quod
prior eidem amplius nichil daret cum ipse incontinens diceretur. Prior non erat
ibi presens.
Ipsa die, recepimus a domino Luca, canonico dicti loci, pro capitulo, nomine procuracionis,
centum solidos parisienses in quibus annuatim nobis tenentur, cum hospitio parato, stra
mine ad lectum, lignis, ciphis, parapsibibus et aliis utenlibus domus ratione procuracionis
et pernoctavimus ea die apud Sanctum Martinum iuxta Pontisaram.
IIII. Kl. Septembris. Apud Bordellum de Vineto.
Velliacum.Croix..
III. Kl. Septembris. Procurati fuimus apud Velliacum a priore
dicti loci.
Noion. Croix. .
II. Kl. Septembris. Visitavimus prioratum de Noione. Ibi erant
vi monachi, et unum miserat prior in Angliam. Debent esse vii.
Omnes erant sacerdotes. Utebantur et usi fuerant carnibus communiter, pre
ter necessitatem. Interdiximus eis esum carnium, nisi quatenus regula permittit.
Habent in redditibus vc libras ; debebatur eis tantum quantum debebant sed
oportebat continuo eos apponere bene centum libras in vinis emendis
pro anno sequenti. Ipsa die, presentata fuit nobis Aelicia, priorissa Sancti Pauli iuxta Rothomagum, a priorissa Monasterii Villaris ; que quidem electa fuerat a conven
tu dicti loci. Ipsa die, procurati fuimus a priore prioratus antedicti.
{197v} Kl. Septembris. Confirmavimus electionem Monasterii Villaris factam de
Aelicia, priorissa Sancti Pauli iuxta Rothomagum, a priorissa et conventu dicti loci
iusticia mediante, apud Noion super Andelam.
Ipsa die, pernoctavimus apud Sanctam Katherinam, cum expensis nostris.
IIII. Non Septembris. Constituti coram nobis Odo, Garnerus, Hen
ricus, presbyteri Beate Marie Rotunde Rothomagensis, et Robertus
rector ecclesie memorate, iuraverunt tactis sacrosanctis ewangeliis se ob
servaturos ordinationem factam de assensu et voluntate domini regis
super reformatione status ecclesie supradicte, et quod non contravenient in fu
turum. Et prestacioni huius iuramenti interfuerunt viri venerabiles Symon,
archidiaconus, Guillelmus, thesaurarius Rothomagenses, P. de Ons, archidiaconus Maioris Caleti in eadem ecclesia, Gaufridus Revelli, decanus ecclesie Beate Marie Rotunde.
Ipsa die, pernoctavimus apud Deivillam.
Sanctus Victor in Caleto.Deux croix..
III. Non. Septembris. Procurati fuimus apud Sanctum Victorem in Caleto.
II. Non. Septembris. Visitavimus ibidem. Ibidem erant xx monachi ; duo
ex ipsis erant in Anglia. Omnes erant sacerdotes, sex exceptis. Quidam cleri
cus de Burgo Balduini nomine Nicholaus, qui moram fecerat ibidem per vigin
ti septimanas, ut dicebant monachi erat vitio incontinentie multipliciter
infamatus, et cum mulieribus coniugatis et solutis de villa se notabiliter commis
cebat et cum scandalo. Abbas per annum et amplius non computaverat generaliter
cum conventu, male faciebat providere infirmis. Raro aut nunquam surgebat ad
matutinas, preter ad matutinas duodecim lectionum. Non frequentabat refectorium, nec
unquam iacuerat in dormitorio. Male dabatur elemosina et fuerat diminuta. Iniunximus
abbati ut hec omnia emendaret, dictumque Nicholaum clericum amoveret et alios ser
vientes inutiles et novicios ac infames mutaret. Item, precepimus abbati ut
infra octo dies sequentes, cum conventu vel aliquibus electis a conventu, de statu domus
generaliter computaret, et compotum factum inter eos et arrestum sub sigillo conven
tus nobis transmitteret. Item, precepimus eidem quod negotia, officia, ut pote coquinarii,
generaliter per quosdam monachos suos tractari faceret et non per clericos seculares, et quod ex
pense cotidiane in scriptis redigerentur, et de ipsis fieret et redderetur compotus
coram abbate et aliquibus electis a conventu. Dictus abbas compotum factum cum coonventu
suo sub sigillo dicti conventus nobis misit infra dies octo sibi ad hoc prefixos,
apud Alacrem Montem, prout in sequenti pagina continetur sub hoc
signo Croix stylisée...
{198r} Longa villa. Croix..
Ipsa die, procurati fuimus apud Longamvillam.
Non. Septembris.
VIII. Idus. Septembris.
VII. Idus. Septembris. Les 3 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de apud Alacrem montem. .
Apud Alacrem Montem.
VI. Id. Septembris. In nativitate Beate Marie Virginis celebravimus
missam, et fecimus sermonem in ecclesia Beate Marie de Alacri Monte.
Ipsa die, benediximus abbatissam Monasterii Villaris in ecclesia memorata
Domino adiuvante.
V. Idus. Septembris.
IIII. Idus. Septembris.
III. Idus.Septembris.
II. Idus. Septembris. Les 4 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Ibidem..
Ibidem.
Croix stylisée. Travail
Déplacé au folio 197v? .Anno Domini mo cco quinquagesimo octavo, die martis post nativitatem Beate Marie
Virginis, computavit abbas Sancti Victoris in Caleto, coram conventu suo, de
valore dicte domus, in bladis et denarius de anno nuper preterito. Valor bladorum
fuit cxv modii, videlicet xxx modii mistilionis xxv modii ordei et lx
modii avene. Expensa bladi fuit in molta xxxviii modii ; in cervisia
xxviii modii ; in prebendis xxx modii ; in pensionibus ii modii in seminibus
viii modii ; in venditione ix modii avene. Valor denariorum fuit iiiic libre
et l libre, et c libre de Anglia. Summa vc libre et l libre. Summa expense denariorum
fuit pro coquina pro vino, pro edificiis, pro ferraturis equorum, pro quadrigis,
pro vestimentis et calciamentis monachorum, in premiis famularum, in pen
sione abbatis Guillelmi, in quadraginta libris pro decima domini regis, in terris
emptis, vio libre iiii libre et xv solidi et ita expensa superavit valorem in
liiii libris et xv solidis. Status domus talis est. Debentur domui in bladis
et denariis vixx libre et domus debet viixx libras et iiii libras.
Bellus Beccus. Croix + une croix effacée..
Idus. Septembris. Apud Bellum Beccum.
XVIII. Kl. Octobris. Accessimus ad prioratum de Sygi, proponentes ibidem, cum
Dei adiutorio, visitationis officium exercere, monuimusque priorem eiusdem loci
*** ut nos ad procurationem admitteret, cum nos parati essemus facere
quod nobis ex officio incumbebat quod quidem noluit facere dictus prior sed
voluit appellare et in scriptis, et invenimus ianuas prioratus clausas, et
nequaquam intrare nos permisit.
{198v} Bellus Locus.Deux croix..
XVIII. Kl. Octobris. Procurati fuimus apud Bellum Locum. Summa procurationis viii libre xii solidi ii denari.
Ipsa die, visitavimus ibidem. Ibi erant xiiii canonici. Omnes sarcerdotes,
preter duos. Non erat ibi prior, quia decesserat non erat mensis elapsus
dederamus eis licentiam eligendi. Tres erant ibi sorores converse
et due ancille. Non erant certi de statu domus tamen credebant se de
bere quingentas libras et amplius sed quibus personis ignorabant.
Precepimus eis ut quamcitius possent, eligerent aliquem in priorem et
sollicite ad invicem conferrent quantum debebant, et quibus, et pro
quibus, nosque de hiis infra diem electionis facerent certiores sub sigillo
capituli.
Sanctus Laurentius in Leonibus.Deux croix..
XVII. Kl. Octobris. Procurati fuimus apud Sanctum Laurentium in Leonibus.
XVI. Kl. Octobris. Visitavimus ibidem. Ibi erant xiiii canonici.
Omnes erant sacerdotes preter duos. Precepimus quod quolibet mense
communicent illi qui non sunt sacerdotes, et quod statuta regule frequenter
in capitulo legantur. Item, precepimus quod unus clamaret alium. Habent
sex conversos et iiiior conversas. Debebant c libras. Omnes canonici
asserebant quod frater Petrus Biaugendre interfuerat presens, quando et
ubi quidam clericus fuit a latronibus spoliatus, et consilium et auxilium pre
buit huic facto, et quod ipse minas inferebat priori de ipso occidendo, et
de domibus comburendis.Trait..
Ipsa die, pernoctavimus apud Gornayum cum expensis nostris.
Capitulum Gornacensis.Deux croix..
XV. Kl. Octobris. Visitavimus capitulum Gornacense. Ibi sunt ix canonici. In
venimus ibi residentes solummodo Mathiam et magistrum Johannem de Parisius cum deca
no. Alia invenimus satis in bono statu. Verumtamen capitulum erat multis debitis oneratum.
Precepimus eis ut aliquod appenderent vel fieri facerent iuxta altare maius, ad reponendum
pissidem ubi reponatur corpus domini.
Hospitale.Croix. .
Eadem die, vocavimus fratres domus Dei eiusdem loci, in monasterio Sancti Yldeverti. Ubi
coram nobis venerunt capellanus dicte domus et tres fratres, et dixerunt nobis quod
in dicta domo sunt sex fratres, sex sorores. Habent in redditibus, in molendino de Welebue xviii modiis bladi, et eius custodiam, et apud Cui, xx minas
tam bladi quam avene. Non servant regulam. Debebant xv libras ; bene habent in reddi
dibus estimando communiter, circa lx libras. Habent unum pratum et nemus unum. Fratres
et sorores confitentur cui volunt ad libitum. Nullus sunt parrochie. Item, precepimus
decano de Cui et decano de Gornaio ut statuerent loco nostri quod fratres et
sorores dicte domus voto castitatis se astringerent, et sine proprietate viverent et come
derent in communi. Item, capellanus eiusdem loci haberet curam eorum, et propter hoc aliquo
modo tempo satisfacerent presbytero Beate Marie, in cuius parrochia commorantur.
{199r}Sanctus Albinus.Deux croix..
Ipsa die, visitavimus prioratum monialium de Sancto Albino. Ibi erant xv
moniales. Ibi est quedam parrochia, et moratur ibi parrochialis presbyter et cele
brat apud eas. Inhibuimus priorisse ne aliquam recipiant nec velent
sine speciali mandato nostro, et si hoc facerent, eam sic receptam pro non mo
niali haberemus. Precepimus expresse ne parentes comedant nec bibant
in domo, nec moniales cum eis.***
Leprosaria.Deux croix..
Ipsa die, fecimus visitari leprosariam dicti loci per dominum Wilardum, priorem aule puellarum, et invenit ibi tres fratres et totidem sorores et unum capellanum.
Quidam clericus erat ibi leprosus, Nicholaus nomine, qui rexerat domum diutius, et co
medebat frequnter in villa una cum capellano memorato, et ibidem bona domus
deferebat. Precepimus eidem Nicholao ne amplius se intromitteret de rebus tractandis, et ca
pellano ne comederet cum leprosis. Habebant sex equos, ducentas bidentes, sex
vaccas ; debebant xx libras. Satis habebant estauramenta usque ad nova,
ut credebant. Item, tradidimus eis Gaufridum, qui manebat ante portam domus
sue ad tractandum negotia et ad faciendum excoli terras ad tempus, ad probandum
quomodo in hiis se haberet.***
Novus mercatus.Deux croix..
Ipsa etiam die, procurati fuimus apud Novum Mercatum.
Et eadem die, visitavimus ibidem. Ibi erant tres monachi, debent
esse quatuor. Omnes erant sacerdotes. Non habebant statuta pape Gregorii scripta.
Male servabant ieiunia precepimus hoc emendari. Utebantur passim
carnibus. Interdiximus eis esum carnium, nisi quatenus regula permittit, et conscientie sue
reliquimus, et super hiis que in hec commiserunt adirent abbatem suum ut cum
ipsis dispensaret, vel penam in statutis contentam sustinerent. Abbas Sancti Ebrulphi appropriavit, propria auctoritate sua, abbacie, redditus cuiusdam ville ver
sus eandem abbatiam, quos comes de Roumara, contulerat prioratui de Novo Mercato, et ipsos redditus dicti prioratus usibus propriis voluit applicari.***
Sanctus Martinus de Hez.Deux croix.
XIIII. Kl. Octobris. Visitavimus Sanctum Martinum de Hez. Ibi erant
duo monachi sacerdotes. Non jacent in uno loco propter infirmitatem prioris.
Prior erat suspensus propter decimam domini regis. Debebant xx libras ; habent
in redditibus circa xlv libras.
Ipsa die, habuimus a priore de Leonis Curia iiiior libras parisienses, nomine procurationis, quas annu
atim debemus ab et habere cum domibus et utensilibus, secundum quod in compromissione con
tinetur et ibidem pernoctavimus ipsa die.
{199v} Leonis Curia.Deux croix..
XIII. Kl. Octobris. Visitavimus dictum prioratum de Leonis Curia. Ibi erant
duo monachi cum priore. Utuntur culcitris. Male servant ieiunia regule.
Utuntur similiter carnibus preter necessitatem, et super hoc dicebant a suo abbate
licentiam se habere. Habent in redditibus c libras ; debebant c libras. Crede
bant se habere satis estauramenta.***
Serantum. Croix..
Ipsa die, pernoctavimus apud Serantium, et habuimus lxx solidos parisienses, nomine pro
curationis, forragium pro equis, stramen pro familia et equis utensilia domus
et ligna ad que nobis nomine pro procuratione tenentur annuatim.***
XII. Kl. Octobris. Visitavimus ibidem. Ibi erant tres monachi Sancti Geremari Flaviacencis. Omnes erant sacerdotes. Utuntur culcitris passim et carnibus, preter
necessitatem. Precepimus hoc emendari de consilio sui abbatis. Redditus domus
non erant conscripti. Precepimus quod eos facerent conscribi. Debebant circa l libras
habebant satis estauramenta, ut credebant.
Frater Odo, permissione divina, Rothomagensis ecclesie minister indignusTravail
Encoder ministre de l'église de Rouen?, dilectis in
Christo filiis subpriori et conventui Belli Loci salutem eternam in Domino Ihesu Christo. Cum
vobis et ecclesie vestre de fratre Ricardo dicto de Bosco concanonico vestro duxerimus pro
videndum, curam animarum vestrarum committentes eidem, vobis mandamus quatinus ipsum re
cipiatis in priorem et eidem ut priori decetero intendatis, alioquin sententias quas
in vos rite tulerit faciemus, auctore Domino, usque ad satisfactionem condignam fir
miter observari. Datum et actum apud Serantium Buticularii, die jovis post octabas
nativitatis Beaee Marie Virginis, anno Domini mo cco quinquagesimo octavo.
Cornucervinum.Deux croix..
Ipsa die, visitavimus prioratum Sancti Laurentii in Cornu Cervino. Ibi erant tres
monachi cum priore. Non multum bene observabant ieiunia regule. Utebantur car
nibus et super hoc dicebant indulgentiam se habere. Debebant xxx libras, et bene
debebantur eis x libre. Satis habebant estauramenta. Omnia alia invenimus satis in
bono statu.
Ipsa die, pernoctavimus apud Gisetium, procuratique fuimus a priore Sancti Laurentii in Cornu Cervino.
XI. Kl. Octobris. Ibidem celebravimus sacros ordines, Domino adiuvante, et
pernoctavimus apud FraxinosA déterminer.. iuxta Meullentum.
X. Kl. Octobris.
IX. Kl. Octobris.
VIII. Kl. Octobris.
VI. Kl. Octobris.
V. Kl. Octobris. Les 6 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius..
{200r} IIII. Kl. Octobris.
III. Kl. Octobris.
II. Kl. Octobris. Celebravimus, cum Dei adiutorio, magnam missam primas et
secundas vesperas in capella domini regis in festo reliquiarum, eodem ibidem domino rege cum
quibusdam Francie prelatis existentibus. Les 3 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius..
Kl. Octobris.
VI. Non. Octobris. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius..
Ipsa die, inspici fecimus inquisitiones de mandato nostro factas per decanum de Walemont, super vita, moribus et conversatione, ac aliis articulis Roberti de Ros presbytera nobis ad
ecclesiam Omnium SanctorumA déterminer.. presentati. Quibus inspectis inventum fuit quod ab extraneo episcopo or
dinem sacerdotii susceperat presbyter memoratus, licentia a suo episcopo super hoc non obten
ta ; et ideo ipsum noluimus recipere ad ecclesiam supradictam.
V. Non. [sic] [Octobris]
IIII. Non. [sic] [Octobris]
III. Non. [sic] [Octobris] Les 3 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius..
II. Non. [sic] [Octobris.] Apud Sanctum Clodoaldum, domino rege ibidem existente.
Non. Octobris. Arripuimus iter ad scacarium Cadomense, nos et magister Odo
de Lorreio, et pernoctavimus apud Medontam.
VIII. Idus. Octobris. Apud Ebroycas.
VII. Idus. Octobris. Apud Bellum Montem Rogeri.
VI. Idus. Octobris. Apud Lexovias.
V. Idus. Octobris. Apud Troartium.
IIII. Idus. Octobris. Apud Cadomum.
III. Idus. Octobris.
II. Idus. Octobris.
Idus. Octobris.
XVII. Kl. Novembris.
XVI. Kl. Novembris. Les 5 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Ibidem in scacario..
Ibidem, in scacario.
XV. Kl. Novembris. Apud Lexovias.
XIIII. Kl. Novembris. Apud Beccum Helluini.
XIII. KI. Novembris. Apud Deivillam.
XII. Kl. Novembris. Rothomagi, et pernoctavimus in castello domini regis, ratione scacarii.
XI. Kl. Novembris. Ibidem, et pernoctavimus in manerio nostro.
{200v} X. Kl. Novembris. Celebravimus festum Sancti Romani, et pernoctavimus in castello domini regis.
IX. Kl. Novembris. Ibidem.
VIII. Kl. Novembris. Ibidem.
VII. Kl. Novembris. Ibidem.
VI. Kl. Novembris. Fecimus sermonem in ecclesia Beate Marie Rothomagensis, Domino adiu
vante, et pernoctavimus apud Ermentruvillam.
V. Kl. Novembris. Ibidem.
IIII. Kl. Novembris. Celebravimus sanctam synodum Rothomagensem. Qua die, non ad
misimus excusationem abbatis Gemeticensis super eo quod celebrationi dicte sancte synodi non in
terfuit ipsa die. Sequenti die, iniunximus decanis coram nobis in camera nostra iuxta
capitulum ecclesie existentibus, quod integre levarent penas statutas a sacerdotibus qui ad capitula et
kalendas sine causa legitima non venirent, alioquin eas ab ipsis decanis integre exigeremus
et acciperemus. Item, precepimus eisdem quod compellerent presbyteros, precipue curatos,
deferre cappas clausas.
Item, ipsa die, indiximus Arnulpho rectori ecclesie de Freauvilla, purgationem ma
nu septima super vitio incontinentie, de qua est multipliciter infamatus, ad quam faciendum
assignavimus ei diem ordinum natalis subsequentis.
Ipsa die, pernoctavimus apud Fraxinos.
II. Kl. Novembris. Ibidem.
Kl. Novembris. Ibidem. Celebravimus festum Omnium Sanctorum et missam in
ecclesia parrochiali, et ibidem, cum Dei adiutorio, sermonem fecimus.
Pennes.Deux croix..
Kl. Novembris. Procurati fuimus apud Pennes. Ibidem visitavimus eadem die. Ibi
erat prior novus, tres monachi cum eo. Quidam ex eis utebantur culcitris. Ter in eb
domada datur elemosina apud eos omnibus venientibus ad eam. Aliquotiens ute
bantur carnibus preter necessitatem. Monuimus priorem ut ab earum esu iuxta regulam absti
neret. Debebant circa c libras. Parum habebant vini. Satis credebant habere bladum et
avenam usque ad nova.
IIII. Non. Novembris. Apud Sanctum Martinum Pontisarensem, cum expensis nostris.
III. Non. Novembris.
II. Non. Novembris. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius..
Ipsa die Guido, quondam rector ecclesie de Hadencort in manu nostra dictam ecclesiam
spontaneus resignavit.
Non. Novembris.
VIII. Idus. Novembris.
VII. Idus. Novembris
VI. Idus. Novembris. Ipsa die, celebravimus missam apud Sanctum Dyonisium in anniversa
rio regis Ludovici, domino rege ipsius filio exisiente. Les 3 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius..
{201r} V. Idus. Novembris.
IIII. Idus. Novembris.
III. Ius. Novembris.
II. Idus. Novembris.
Idus. Novembris.
XVIII. Kl. Decembris.
XVII. Kl. Decembris.
XVI. Kl. Decembris.
XV. Kl. Decembris.
XIIII. Kl. Decembris.
XIII. Kl. Decembris.
XII. Kl. Decembris. Apud Sanctum Martinum Pontisarensem.
XI. Kl. Decembris. Ibidem.
Cum expensis nostris.***
Ipsa die, convocatis ibidem rectoribus et capellanis archidiaconatus Pontisarensis coram nobis, de ipsis nostram synodum celebravimus, et in eorum presentia,
magistro Radulpho, vicario nostro, et Reginaldo, presbytero Sancti Andree Pontisarensis,
vices nostras commisimus quo ad visitandum loco nostri, et etiam corrigendum
ea que viderint corrigenda in archidiaconatu predicto. Item, inhibuimus capellaniarum
capellanis in dicto archidiaconatu constitutis, ne missas suas celebrare presumant, antequam
rectores ipsarum ecclesiarum, prelecto ewangelio, sermonem populo compleverint ; super
quo dicti rectores coram nobis querimoniam non modicam faciebant. Item, predictis
ecclesiarum rectoribus firmiter. Iniunximus et etiam precepimus, quod missas suas
adeo inciperent tempestive quod, eis more debito celebratis, dicti capellani
hora competenti missas suas valeant celebrare. Item, capellanis memoratis.
Iniunximus quod servicio et processionibus maxime diebus dominicis et festivis intersint cum
rectoribus supradictis. Item, quod eosdem rectores iuvarent in casu necessitatis,
in baptismis et visitationibus infirmorum. Necnon aliorum sacramentorum et
missarum officiis celebrandis.***
Vicum.Deux croix..
X. Kl. Decembris. Pernoctavimus apud Vicum, et habuimus unum modium
avene a presbytero de Guadencort, in quo nobis tenetur. Idem presbyter annuatim, cum
ad locum accesserimus supradictum.
{201v} Villacellis.Croix..
IX. Kl. Decembris. Visitavimus prioratum de Villacellis. Priorissa non
erat ibi. Numerus monialium erat xxii, quarum quinque erant absentes, tres con
verse. Dicebant quod debebant esse xx, et priorissa duas receperat con
tra voluntatem quarumdam ex conventu, et ampliavit numerum de duabus contra inhibitionem nostram. Credebant
se habere satis bladum et avenam usque ad augustum. Habebant octo vaccas et
quatuor vitulos, sex equos et tres pullos. Nesciebant quantum debebant,
et statum domus aliquantulum ignorabant. Nos vero postmodum, habito consilio super
eo quod dictas mulieres, videlicet unam de Medunta, in sororem et neptem abbatis Gemeticensis, in monialem receperat priorissa contra inhibitionem nostram, ut dictum est
per decanum de Maigniaco, moneri fecimus priorissam predictam ut si de man
dato vel assensu abbatisse Sancti Cirici cui subsunt ipsa et conventum de Villacellis
dictas mulieries receperat de remittendis dictis mulieribus prout, inferius continetur.
Frater Odo, permissione divina, Rothomagensis ecclesie minister indignus dilecto in
Christo filio, decano de Magniaco, salutem eternam in Domino Ihesu Christo. Ex debito nostri offi
cii in prioratu de Villarciaus nuper visitantestionis officium exercentes, invenimus prioris
sam eiusdem prioratus recepisse quamdam mulierem de Medunta in sororem, et quamdam nep
tem abbatis Gemeticensis in monialem eiusdem loci, contra inhibitionem quam feceramus eidem
priorisse et suo conventui, in ultima visitatione precedente, ne ultra quam habebant nu
merum personarum presumerent aliquam recipere personam in monialem eiusdem monasterii,
seu sororem, sine nostra licentia speciali, volentes per hec utilitati eiusdem monasterii
providere, cum ad paucarum numerum personarum vix suppetant ipsius facultates; quod cum
factum sit in preiudicium eiusdem prioratus et contemptum nostri, ut pote in elusionem pre
dicte nostre inhibitionis, nolentes oculis conniventibus pertransire, tenore presentium
tibi mandamus quatinus, ad priorissam et conventum predictas personaliter accedens,
eandem priorissam auctoritate nostra moneas, ut dictas personas ad abbatiam Sancti Cirici cui sub
sunt, si de mandato vel assensu eiusdem abbatisse predictas duas personas recepit, eadem
priorissa sine dilatione remittat, sumptibus eiusdem abbatisse exibendas, vel si dictam
mulierem de Medunta receptam inveneris sine conscientia abbatisse predicte, et dictam nep
tem de conscientia ipsius abbatisse, dictam priorissam moneas de reducendo eandem
mulierem ad statum quem antea obtinebat, et de mittendo dictam neptem ad
dictam abbatissam, prout superius est expressum. Moneas insuper priorissam et con
ventum predictos, ut pueros quos in domo sua nutriunt contra nostram inhibitionem
diu est eisdem factam, de eadem domo eicere non postponant. Prefatam priorissam
ad facienda premissa, et eorum aliquodlibet monitione competenti premissa auctoritate
nostra censura qua convenit cornpellendo. Quid autem super hoc feceris vel etiam inveneris
nobis fideliter rescribere non postponas Croix. . omittas. Datum etc.
{202r} Ipsa die, pernoctavimus apud Gaaniacum, cum expensis nostris.
VIII. Kl. Decembris. Fecimus sermonem in ecclesia de Guiseignies, et
ibidem missam audivimus, Deo dante, et pernoctavimus apud Fraxinos ipsa die.
VII. Kl. Decembris.
VI. Kl. Decembris.
V. Kl. Decembris.
IIII. Kl. Decembris. Les 4 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de apud Fraxinos. .
Apud Fraxinos.
III. Kl. Decembris. Apud Pontem Arche, in castello domini regis.
II. Kl. Decembris. Ibidem. Celebravimus benedictionem nuptialem cum Dei ad
iutorio, inter Rogerum de Pratellis et filiam quondam Nicholai Arrode Parisiensis,
et ipsa die, pernoctavimus apud Rothomagum.
Kl. Decembris. Prima dominica adventus Domini, predicavimus in ecclesia Rothomagensi,
et pernoctavimus ibidem in manerio nostro.
V. Non. Decembris. Apud Deivillam.
Gemeticus. Croix. .
IIII. Non. Decembris. Procurati fuimus apud Gemeticos.
III. Non. Decembris. Visitavimus ibidem, proposito primitus \verbo Dei. Ibi erant
xlix monachi. Iniunximus priori ut sollicitus esset super eo quod unus clamaret
alium. Triginta eorum erant sacerdotes. Item, plerique eorum erant negligentes
de confitendo quolibet mense, prout hoc eisdem preceperamus. Iniunximus tamen pri
ori ut antequam comederet, nobiscum super hoc loqueretur. Item, officiales et ballivi
non reddebant elemosinario vetera vestimenta in receptione novorum, et
abbas dixit quod hoc ex sua licentia procedebat, et credebat quod ea vetera pau
peribus erogabant. Precepimus abbati, quod non perrnitteret diminui panem
elemosine, nec mensuras vini in refectorio singulis monachis liberandi. Item, abbas
dixit nobis in capitulo quod reposuerat prout eam pluries monueramus, duos monachos
apud Genevillam. Item abbas promisit nobis quod similiter reponeret duos monachos apud Guiseignies, infra sequentem augustum. Item, quidam erat ibi monachus, Hamo nomine,
qui irreverenter et infrunite Verbisque contumeliosis in capitulo loquebatur,
quod quidem valde nobis displicuit. Item abbas et prior dixerunt quod non poterant reponi mona
chi apud Cotevrart propter tenuitatem dicte domus. Item male provisum fuerat infirmis. Precepimus *** hoc conveni
enter emendari. Elemosina datur quolibet die omnibus venientibus ad eam.
Ipsa die, pernoctavimus ibidem, cum expensis nostris.
{202v} Sanctus Wandregisilus. Deux croix. .
II. Non. Decembris. Procurati fuimus apud Sanctum Wandregisilum.
Non. Decembris. Visitavimus ibidem, facto sermone a nobis in capitulo. Ibi invenimus
xxxv monachos. Abbas, qui profectus erat in Angliam, habebat secum tres mo
nachos et duo erant leprosi supra montem Omnes erant sacerdotes, pre
ter iiiior. Item, quidam monachi comedebant aliquotiens cum hospitibus, ita
tarde quod ob hoc averterent completorio non poterant interesse : pre
cepimus priori quod ab huiusmodi diligentius caveretur, ita quod horas
conventuales non amitterent. Item iniunximus quod quibuslibet sex
ebdomadis
fieret compotus coram conventu, vel coram aliquibus electis a conventu. Debe
bant circa viic libras ; preterea habebant quoddam manerium apud Sanctam Austrebertam, quod quidem tenebant heredes Johannis Marescalli defuncti, de quo
nichil perceperunt per annos plurimos. Item, consueverunt habere coria, san
guinem et quatuor pedes, quorumdam animalium de quibus habere amplius nichil
possunt. Item, abbas maritavit nepotem el neptim postquam prefectus
fuit in abbatem, et credunt quidam quod aliqua de bonis ecclesie largitus sit eisdem,
et super omnibus hiis alloquendus est abbas et monendus, et quod sepius fiant
compoti.
Ipsa die, celebravimus magnam missam conventualem ibidem, et pernoc
tavimus, cum expensis nostris.***
VIII. Idus. Decembris. Apud Deivillam.
Mons leprosorum.Deux croix..
VII. Idus. Decembris. Visitavimus apud Montem Leprosorum. Ibi erant
x canonici cum priore residentes. Ibi erant xix leprosi, xv leprose,
xvi sorores sane. Quatuor sunt ibi conventus, unus est canonicorum
alius fratrum sanorum. Tertius leprosorum quartus leprosarum. Debebant circa iiic libras ;
habebant satis estauramenta usque ad nova. Invenimus alia, per Dei graciam, satis
in bono statu.
Ipsa die, pernoctavimus apud Deivillam, cum expensis nostris.
Aula puellarum.
VI. Idus. Decembris. Visitavimus domum Aule Puellarum, a nobis proposito
primitus verbo Dei. Ibidem invenimus decem sorores leprosas et unam
sanam. Ibi est prior procurator et admministrator omnium bonorum dicte domus.
Semper dicuntur matutine media nocte, ad quas surgunt sorores quando volunt
nec possunt ad hoc compelli. Item, diebus mercurii, veneris et sabbati, quaque die isto
rum trium dierum vel aliis diebus, quando non comeduntur carnes, habent singule quinque
ova et tria allectra, et allis diebus portiones carnium. Precepimus siquidem pri
ori ur fierent eis pitantie sine retractatione et diminutione prout fieri consue
vit. Habebant vaccas, porcos, oves et equos, et equas in nemore et percipiunt
in vicecomitatu annuatim ducentas libras et habent granchiam apud Quevilly,
cuius valorem annuum estimant xxx libras, et terras ante portam. Habent etiam prata que
eis sufficiunt bene pro suis animalibus pascendum ad usum domus. Nichil debebant ;
dixit tamen nobis prior secreto, quod habebat, tam in debitis bene solubilibus quam in
pecunia penes se, circa octoginta libras turonenses et plus. Demum precipimus
eidem quod infirmarie melius providere curaret.
{203r} Ipsa die, pernoctavimus apud Deivillam cum expensis nostris.
Eadem die, cum Florentius, presbyter, rector ecclesie de Limez, coram nobis
constitutus, confessus esset spontaneus se cum parrochiana propria crimen adulterii
perpetrasse. Iniunximus eidem quod infra octabas instantis epyphanie Domini, limina Beatorum
Petri et Pauli visitaret et Romam adiret, nobisque a penitentiario domini pape litteras repor
taret de itinere sic peracto, et interim in ecclesia sua faceret deserviri.
Pratum.
V. Idus. Decembris. Visitavimus prioratum Beate Marie de Prato. Ibi
erant xvi monachi. Omnes erant sacerdotes, preter duos. Precepimus
quod statuta pape Gregorii sepius legerentur. Fuerant ibi xxiiii monachi ante
combustionem domus sue. Item, non observantur bene ieiunia. Precipimus hoc emendari.
Elemosina ter in ebdomada datur ibidem omnibus venientibus ad eam. Debebant circa
viic libras abbati : verumtamen abbas receperat in Anglia pro eis lx marchas stellingorum.
Debebant alibi circa iiiic libras credebant habere estauramenta satis usque ad
nova. Omnia alia invenimus satis in bono statu.
Ea die, pernoctavimus apud Deivillam, cum expensis nostris.
Magdalene Rothomagensis.Croix..
IIII. Idus. Decembris. Visitavimus domum Beate Marie Magdalene Rothomagensis. Ibi in
venimus decem canonicos commorantes xxiiii sorores sex conversi erant
ibi, sed non morabantur omnes in domo. Unus canonicus erat solus apud Sanctum Nicholaum BelvacensemIncertitude... Prior non inspexerat in archis canonicorum et sororum
prout eidem alias iniunxeramus. Precepimus eidem iterato quod in ipsis pluries videret,
ne aliquid propietatis haberent. Debebant circa iiiixx libras. Item fatres et sorores
consuetudinarie confitentur et communicant tredecim vicibus quolibet anno. Item,
precepimus quod particulares compoti expensarum cotidianarum fierent coram
pluribus de domo fratribus et sororibus magis credibilibus diligenter. Item, inhi
buimus expresse priori, ne hospitaretur in domo aliquos ullo modo clericos vel laicos secula
res, nec permitteret seculares secum comedere, nec cum fratribus ibidem. Item, inhibuimus
ne decetero sororem aliquam de novo reciperet vel faceret sine nostra licentia speciali
nec canonicum, nec conversum.
Ipsa die, pernoctavimus apud Deivillam, cum expensis nostris.
Sanctus Amandus.Deux croix..
III. Idus. [sic]
[Decembris]
Visitavimus Sanctum Amandum. Ibi erant xliiii moniales
velate, et sex velande. Precepimus quod omnes, maxime iuniores, quolibet
mense semel ad minus confiteantur et communicent. Item, quod una ignoscat
alii iniuriam et offensam antequam presumat communicare. Item, quod illa que custodit
ingressum claustri, sive portam, caveat diligenter ne monialis aliqua
cum seculari singulariter colloquatur, sed sit presens. Item, precepimus abbatisse quod frequenter vide
at in archis monialium nec permittat eas aliquid proprietatis habere. Habebant quinque
{203v} pedissecas. Item, inhibuimus ne moniales darent elemosinarias, fresellas,
aurarias, vel aliquid tale, sine licentia abbatisse. Item, iniunximus ab
batisse quod sepius de expensis cotidianis faceret computari, et
quod generalis compotus fieret coram maioribus de conventu. Debe
bant iiiic libras pro suis operibus sumptuosisDeux croix dans la marge gauche...
Ipsa die, pernoctavimus apud Deivillam, cum expensis nostris.
Eadem die, opposuit se dominus Hugo de Fontibus, miles, dominus Sancti Richarii,
presentationi facte ab abbate Sancti Victoris in Caleto, ad ecclesiam Sancti Richarii
predicti, dicens se esse patronum ecclesie memorate.***
Sanctus Audoenus Rothomagensi.Croix.
II. Idus. Decembris. Visitavimus abbatiam Beati Audoeni Rothomagensis, facto ibidem
a nobis sermone. Ibi erant l monachi commorantes, et extra erant xxx.
Mercerii et apotecarii aliquociens veniebant, et ingrediebantur claustrum, secum
ibidem afferentes res quasdam monachis vendendas ; quod quidem inhibuimus amplius
fieri non permitti. Omnes monachi erant sacerdotes, preter sex. Item, inhi
buimus, prout alias fecimus expresse, ne monachi comederent cum secularibus
in clausura monasterii. Item, in prioratibus utuntur carnibus et male ser
vant ieiunia regule. Item, redditus elemosine erant nimis tenues, et ra
ra fiebat ibi elemosina et paucis dabatur, et elemosinarius erat nimis onera
tus in inveniendo papiros in capitulo, et oleum ad quatuor lampades. Consuluimus
abbati quod exoneraret elemosinarium de predictis, et eidem dimitteret redditus
liberos et communes, elemosinamque augmentare curaret. Debebant vm
viiic libras xxvii libras xii solidos vi denarii. Debebantur autem eis iiim iiiixx xiii libre
xi solidi xi denarii et ita facta collatione, superabat illud quod debebant ea que eisdem
debebantur in iim viic xxxiiii libris vii denariis. Preterea quia intelleximus
priorem nimis frequenter in absentia abbatis equitasse eundo de loco
ad locum videlicet apud RonquerolesIncertitude. Plusieurs possibilités.. et Sanctum MichaelemIncertitude. Plusieurs possibilités... Precepimus eidem quod con
ventum diligentius frequentaret, maxime in absentia abbatis. Item, inhi
buimus eidem ne cum hospitibus comederet ut solebat. Item, iniunximus co
quinario quod cibos et fercula infirmorum et debilium in infirmaria existen
tium, horis debitis faceret diligentissime preparari. Istud autem inordinate
et minus provide aliquociens factum fuit. Item monuimus eos in communi
quod nos admitti facerent ad visitationem et procurationem in prioratu de
Sygi qui quidem nichil certum nobis super hoc responderunt.
Ipsa die, pernoctavimus apud Deivillam, cum expensis nostris.
{204r}Sanctus Georgius.Deux croix..
Idus. Decembris. Procurati fuimus apud Sanctum Georgium.
Minuti fuimus ipsa die.
XIX. Kl. Januarii.
XVIII. Kl. Januarii.
XVII. Kl. Januarii.
XVI. Kl. Januarii.
Ibidem, cum expensis nostris.
XV. Kl. Januarii. Visitavimus ibidem, sermone prius facto. Ibi erant xxxv mo
nachi commorantes. Nicholaus de Rothomago erat apud Ulteriorem Portum. Omnes
erant sacerdotes, preter quinque. Iniunximus quod unus clamaret alium et quod
elemosina maior ibidem fieret. Plura debentur eis quam debeant.
Ipsa die, pernoctavimus apud Deivillam, cum expensis nostris.
Sanctus Laudus. Croix..
XIIII. Kl. Januarii. Visitavimus prioratum Sancti Laudi Rothomagensis. Ibi
erant xvi canonici commorantes, et iiiior in prioratibus suis forensibus. Omnes
erant sacerdotes preter unum. Precepimus priori quod moneret sepe ca
nonicos suos, ut missas privatas, plus solito celebrarent. Item, iniunximus prio
ri et subpriori quod punirent eos quos scirent suos socios non clamasse, quia
in hoc defectum invenimus. Item, precepimus priori quod videret in archis et
scriniis canonicorum, nec permitteret eos habere aliquid proprietatis. Debebant
iiic l libras. Habebant bladum usque ad nova, sed non habebant avenam ; vina
satis habebant. Habent in redditibus viic libras. Nunquam faciebant elemosinam
generalem, et hoc erat propter debita quibus onerati fuerant multo tempore.
Item, male providebatur infirmis, licet hoc precepissemus alias e
mendari.
Pernoctavimus ibidem, et procurati fuimus ipsa die.
XIII. Kl. Januarii. Celebravimus sacros ordines in monasterio fatrum minorum Rothomagensium, et pernoctavimus apud Ermentruvillam, et in dictis ordinibus
ordinatus fuit electus Sagiensis in ordinem sacerdotis.
XII. Kl. Januarii. Fecimus sermonem in maiori ecclesia Rothomagensi, astantibus
Lexoviensi, Constanciensi, Abryncensi, et dicto electo, ac clero et populo.
Quo facto dictum electum, auctore Domino, consecravimus, et comedimus
una cum eo et dictis episcopis in domo nostra, pernoctavimus que apud Ermentruvillam ipsa die.
{204v} XI. Kl. Januarii. Apud Rothomagum.
X. Kl. Januarii. Ibidem.
IX. Kl. Januarii. Ibidem. Celebravimus festum nativitatis Domini, et dicti
quatuor episcopi nobiscum interfuerunt dicto festo.
VIII. Kl. Januarii. Apud Deivillam.
VII. Kl. Januarii. Apud Altifagum, cum expensis nostris.
VI. Kl. Januarii.
V. Kl. Januarii.
IIII. Kl. Januarii.
III. Kl. Januarii.
II. Kl. Januarii.
Kl Januarii.
IIII. Non. Januarii.
III. Non. Januarii.
II. Non. Januarii.
Non. Januarii. Les 9 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de apud Alacrem Montem. .
Apud Alacrem Montem.
Visitatio presbyterorum decanatus de Evremodio.Encadré..
VIII. Idus. Januarii. Accessimus ad prioratum de Evremodio ubi presbyteros
decanatus de Evremodio visitavimus, et invenimus quod presbyter de Wanchy
erat infamatus de quadam muliere vidua de Rothomago, et habuit puerum.
Item, presbyter de Douvrent infamatus erat de incontinentia, et habuit puerum. Item,
presbyter de Martini Ecclesia suspectus habebatur de quadam ancilla que morabatur ante
domum suam. Item, presbyter Beate Marie de Sauceio infamatus de multis mulieribus.
Item, presbyter Sancti Sulpicii infamatus erat de incontinentia, de frequentatione taberna
rum, et non deferebat cappam clausam. Item, presbyter de Berengevilla contentiosus
erat et rixabatur cum parrochianis suis. Item, presbyter de Ercheigny, presbyter Sancti Martini, presbyter Sancti Martini de Boissoy, presbyter de Aquosis, erant negotiato
res et mercatores. Item, presbyter Sancti Laurentii Parvi de incontinentia erat infamatus.
Item, presbyter de Parfundeval et magister Michael de Juncaria celebraverunt divina
bis in die. Item, statuimus quod infra sequentes cyneres, omnes haberent cappas
clausas, alioquin divina non presumerent in antea celebrare, nisi de voluntate
nostra et decani. Item precepimus quod kalende et capitula singulis mensibus te
nerentur, prout fieri consuevit. Vocavimus autem aliquos de dictis presbyteris ad diem
alteram coram nobis. Item, presbyter de Bailly erat impotens ; precepimus quod haberet co
adiutorem. Die vero sequenti, iniunximus presbytero de Martini Ecclesia quod amoveret
{205r} a domo sua quandam ancillam que serviebat ei de qua quidem suspectus habe
batur. Item, presbytero Beate Marie de Sauceio quod amoveret pueros suos quos
habebat in domo sua et quod quondam mulierem de Deppa, nec quandam can
delariam, amplius non receptaret, nec haberet, et quod infra mediam qua
dragesimam sequentem faceret se absolvi ab excommunicationibus quibus erat
occasione decime innodatus. Item, iniunximus presbytero Sancti Sulpicii quod tabernas evi
taret, et non biberet ad garseil, et infra [illisible] instantes cyneres haberet cappam.
Item, iniunximus Crabello, presbytero de Ercheigny, quod non mercaretur nec negotiationibus
vacaret. Item, presbytero Sancti Laurentii Parvi, quod haberet cappam clausam, et quod se a
quadam muliere coniugata, quam cognoverat antequam esset sacerdos, custodiret.
Item, precepimus presbytero de Berengervilla quod non contenderet cum parrochianis
suis.
VI. Idus. Januarii. Arnulphus, rector cuiusdam portionis ecclesie Sancti Petri de Freauvilla, in iure coram nobis in aula nostra apud Alacrem Montem constitutus
dictam portionem suam spontaneus in manu nostra resignavit. Presentibus viris
venerabilibus R. archidiacono minoris Caleti, magistro Johanne de Noynlello, canonico Rothomagensi
fratribus Adam Rigaudi et Harduino et decano de Evremodio ac Johanne
de Morgneval, clerico nostro.
Ipsa die, emendavit nobis Nicholaus de Capeval iunior hoc quod accepe
rat perdices in garenna nostra cum cane.
Eadem die, pernoctavimus apud Alacrem Montem.
Visitatio decanatus de Buris.Encadré..
V. Id. Januarii. Visitavimus presbyteros decanatus de Buris, in ecclesia
Beate Marie Alacris Montis et invenimus quod Johannes Gratus, presbyter de Esquequevilla, fuerat graviter infamatus de quadam garcia, de qua habet puerum.
Item, vendebat vinum parrochianis suis, et notatus erat ludo taxillorum. Iniunximus
eidem ne amplius dictam garciam secum permitteret conversari nec vinum ven
deret ut solebat, a ludoque talorum abstineret. Invenimus quod presbyter de Aulagia erat multipliciter infamatus de Mabilia muliere coniugata. Item presbyter
de Mellevilla erat prodigus. Item presbyter de Richardivilla suspectus habebatur
de sororia sua. Item, presbyter Sancti MartiniIncertitude.. suspectus habebatur de monialibus Sancti Sydonii que domum suam nimis frequentabant. Item, precepimus quod kalende et
capitula frequentius tenerentur.
Ipsa die, pernoctavimus apud Alacrem Montem.
IIII. Idus. Januarii.
III. Idus. Januarii.
II. Idus. Januarii.
Idus. Januarii. Les 4 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de apud Alacrem Montem..
Apud Alacrem Montem.
{205v}Visitatio decanatus de Longuavilla.Encadré..
XIX. Kl. Februarii. Visitavimus presbyteros decanatus de Longuavilla. Invenimus quod presbyter de Calceia aliquociens receperat meretrices, et
erat super hoc infamatus. Item, presbyter de Roumesnilio notatus erat de sor
tilegio, et tenebat filiam suam propriam in domo sua. Item, presbyter de Appevilla erat ebriosus et potator. Item, presbyter Sancti Albini inhonestas vestes
deferebat, et parum aut nunquam deferebat cappam clausam. Item, presbyter de
Bosco Huelini litigiosus erat et parum celebrabat et dicebat quod non
poterat propter dolorem capitis et oculorum orbitatem. Item, presbyter de Castaneto erat lusor talorum, et habebat filiam suam in domo. Hec omnia correxi
mus et precepimus emendari. Item, precepimus omnibus et singulis presbyteris
in communi, ut a verbis turpibus, scurrilibus et icosis, maxime coram laicis
abstinerent, et quod hii [sic]
[qui]
non habebant cappas clausas, eas emerent infra
mediam quadragesimam subsequentem.
Visitatio decanatus Augi.Encadré..
XVIII. Kl. Februarii. Apud Augum cum expensis nostris.
XVII. Kl. Februarii. Visitavimus ibidem presbyteros decanatus Augi. Invenimus
quod Balduinus presbyter Sancti Remigii in Campania, erat graviter de incontinentia
infamatus, et dedit nobis ibi litteras de resignando portionem suam quando
nos vellemus. Item, magister Matheus, socius eius, vagabundus est et lusor
talorum. Item, presbyter de Bernoumesnillo infamatus est de incontinentia.
Item, Gaufridus, presbyter Vallis Regis, est incontinens, et precepimus decano
quod inquireret super eo, maxime super quadam muliere de Gamachiis. Item ca
pellanus domini Johannis de Sancto Martino infamatus erat de multis et de
mertimonia. Item presbyter de BuivillaIncertitude.. litigiosus est. Item, presbyter de Septem Molis erat infamatus de Eufemia, et tenetur nobis solvere decem
libras turonenses, si contingat eum recidivare.
Ipsa die, pernoctavimus ibidem cum expensis nostris.
XVI. Kl. Februarii. Apud Alacrem Montem.
XV. Kl. Februarii. Ibidem.
XIIII. Kl. Februarii. Apud Mortuum Mare super Alnam cum expensis nostris.
Visitatio decanatus Novi Castri.Encadré..
XIII. Kl. Februarii. Visitavimus presbyteros decanatus Novi Castri in ecclesia Beate Marie subtus castrum Mortui Maris, et invenimus quod presbyter de Bello Becco notatus erat de incontinentia ; correctus tamen fuerat per archidiaconum.
Item, presbyter de Salicosa Mara infamatus erat de quadam muliere coniugata.
Item, interdiximus omnibus tabernas, et precepimus quod omnes haberent cappas
clausas.
{206r} Vistatio decanatus Fulcardi Mondis. Encadré...
XII. Kl. Februarii. Visitavimus presbyteros decanatus Fulcardi Montis in
predicto ecclesia, et invenimus quod presbyter de Menillo David infamatus erat
de quadam muliere de Buxeria, et quia, coram nobis constitutus, noluit re
cognoscere veritatem. Precepimus fieri inquisitionem per decanum, utrum dicta mulier
de Buxeria habuit consuetudinem conversandi cum dicto presbytero, et utrum alia mulier con
versata fuit cum eo suspecte ab anno et citra, et utrum super hiis vel eorum aliquo
aliquo sit scandalum et assignata fuit eidem dies ad hoc faciendum ad vigiliam Beate Aga
thes, et dedimus ei in quadam cedula omnes predictos articulos. Item, presbyter de Gilemervilla infamatus erat de multiplici inhonestate, et inquiri precepimus per
decanum, utrum dictus presbyter sit ebriosus et utrum frequentet tabernas, et utrum male
inhonesteque se gerat per villas vicinas. Item utrum sit scandalum de premissis ;
assignataque fuit ei dies super hoc, dies mercurii post purificationem. Item, [illisible] dominus Duran
dus, presbyter Mortui Maris, fuerat infamatus de incontinentia, de mertimonio,
de colligendo pedagio, vel thelolieo. Item, vendebat vinum in domo sua. Item,
hospitabatur pro lucro, et tenebat firmas. Interdiximus ei hec omnia,
et precepimus quod se deliberaret de firma magistri Odonis de Sancto Dyonisis.
Item, presbyter de Cloes infamatus erat de quadam muliere precepimus abstinere.
Item, presbyter de Bosco Gaufridi comederat cum presbytero Sancti RichariiIncertitude. Plusieurs possibilités.., contra inhibi
tionem archidiaconi, et post penam appositam. Item, presbyter de Lupi Cauda erat in
continens presbyter de Proba Villa similiter. Item, presbyter de Moncellis non residebat
in ecclesia sua, et erat frequenter suspensus, et erat lusor talorum ut dice
batur. Item, presbyter de Veteri Rothomago tenebat secum pueros suos. Item,
presbyter de Aubeignimont parum curabat de capitulis et kalendis, et monitio
nibus sibi factis, et tamen causas aliquas sue absentie in premissis secreto
nobis dixit. Item, presbyter de Caable male ibat ad capitula, nec residebat
in ecclesia ut debebat. Item, particeps erat venditionis nemorum. Iniunximus
ei ne se intromitteret de mercimonio nemorum, nec aliarum rerum, et quod
resideret in ecclesia ut debebat.
Ipsa die pernoctavimus ibidem cum expensis nostris.
XI. Kl. Februarii. Ibidem, et predicavimus in aula castri.
Visitatio decanatus Albe Mallie.Encadré..
X. Kl. Februarii. Ibidem, visitavimus presbyteros decanatus de Alba Mallia,
et invenimus quod Guillelmus presbyter de Folloy, erat
incontinens et confessus fuit coram nobis se
quamdam parrochianam suam uxoram
carnaliter cognovisse, et ob hoc pro
{206v} misit nobis quod, abinstanti synodo penthecostes in antea, ecclesiam suam pro resignata
habebit quandocunque ex parte nostra super hoc fuerit requisitus. Item, monuimus presbyteros, qui
non habebant cappas clausas, quod easdem infra mediam quadragesimam habere curarent.
IX. Kl. Februarii.
VIII. Kl. Februarii.
VII. Kl. Februarii.
Apud Alacrem Montem.
VI. Kl. Februarii. Apud Belencombre, cum expensis nostris.
V. Kl. Februarii. Apud Bellum Locum, cum expensis nostris.
IIII. Kl. Februarii.
III. Kl. Februarii.
Apud Fraxinos.
II. Kl. Februarii.
Kl. Februarii. Apud Vernonem.
IIII. Non. Februarii. Ibidem. Celebravimus festum purificationis Beate Virginis, in
capella domini regis, eodem ibi existente, et sermonem fecimus, Deo dante.
Item, impendimus munus benedictionis fratri Hugoni abbati Belleosanne.
III. Non. Februarii.
II. Non. Februarii.
Non. Februarii. Les 3 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Ibidem domino rege existente. .
Ibidem, domino rege existente.
VIII. Idus. Februarii.
VII. Idus. Februarii. Les 2 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de apud Fraxinos. .
Apud Fraxinos.
VI. Idus. Februarii. Apud Sanctam Katherinam.
V. Idus. Februarii. Dominica septuagesime, fecimus sermonem in ecclesia Rothomagensi,
et pernoctavimus ibidem.
Clerici Albanensis.Croix..
IIII. Idus. Februarii. Vocavimus coram nobis clericos Albanenses, et invenimus
quod bene et honeste se habuerant et habebant. Verumtamen redditus eorum
erant male venientes, ut pote in ruinosis domibus assignati, et tunc
tradidimus eis Stephanum, archidiaconum Wlcassini Francie, provisorem, consultorem
et ordinatorem usque ad annum.
Ipsa die, pernoctavimus apud Goy.
III. Idus. Februarii.
II. Idus. Februarii.
Idus. Februarii. Les 3 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de apud Fraxinos. .
Apud Fraxinos.
{207r} XVI. Kl. Martii. Apud Genevillam, cum expensis nostris.
XV. Kl. Martii. Apud Poissiacum.
XIIII. Kl. Martii.
XIII. Kl. Martii.
XII. Kl. Martii.
XI. Kl. Martii.
X. Kl. Martii.
IX. Kl. Martii.
VIII. Kl. Martii. Les 7 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius. .
Ipsa die, examinavimus Guillelmum, presbyterum, presentatum nobis ad ecclesiam de Rothoirs presentibus Symone, archidiacono Rothomagensi, magistro Petro de Albamallia, canonico Rothomagensi, fratre Adam Rigaudi, et Johanne de Morgneval, clerico nostro, et examinatus fuit
in legenda libri geneseos, ibi videlicet Ade vero non inveniebatur adiutor similis eius
inmisit ergo Dominus Deus soporem in Adam cumque obdormisset, tulit unam de costis
eius et replevit carnem pro ea. Requisitus ut construeret et exponeret in
romana lingua, dixit sic : Ade, Adans, vero, adecertes, non inveniebatur, ne trou
voit pas, adiutor, aideur, similis, samblables, eius, de lui. Requisitus quomodo declina
tur inmisit dixit sic : Inmitto, tis, si, tere, tendi, do, dum, inmittum, tu, inmisus,
inmittendus, tor, teris, inmisus, tendus. Item, dixit Dominus, notre sire, inmisit,
emicia, soporem, encevisseur, in Adam. Item, requisitus quod declinaret replevit,
dixit sic : reppleo, ples, vi, re, reppleendi, do, dum, repletum, tu, replens,
repleturus, repleor, ris, tus, repleendus. Item, fecimus ei sillabicari repleen
di, dixit Repleendi. Item, examinatus fuit in cantu ibi. Voca operarios, et
nescivit cantare.
VII. Kl. Martii.
VI. Kl. Martii.
V. Kl. Martii.
IIII. Kl. Martii. Les 4 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de Parisius. .
III. Kl. Martii. Apud Sanctum Clodoaldum.
II. Kl. Martii. Apud Poissiacum.
Kl. Martii. Apud Meduntam.
VI. Non. Martii. Apud Vernonem.
{207v} V. Non. Martii.
IIII. Non. Martii.
III. Non. Martii.
II. Non. Martii.
Non. Martii.
VIII. Idus. Martii. Les 6 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de apud Fraxinos. .
Apud Fraxinos.
Ipsa die in presentia nostra constitutus Johannes, capellanus de Monchy,
capellam ipsam capellanum in manu nostra spontanee resignavit. Presentibus :
fratribus Johanne de Rothomago, Adam Rigaudi, Harduino, de ordine minorum, E
vrardo, canonico Noviomensi, et magistro Gervasio dicto Rasoir, clericis nostris.
VII. Idus. Martii.
VI. Idus. Martii.
V. Idus. Martii.
IIII. Idus. Martii.
III. Idus. Martii. Les 4 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de apud Fraxinos..
Apud Fraxinos.
Ipsa die, coram nobis constitutus magister Nicholaus de Conde, procurator Fiscannensis,
in modum et super hiis que secuntur appellavit a nobis. Quia vos, reverende pater,
Rothomagensis archiepiscope, Robertum de Corcellis, presbyterum, ad ecclesiam Omnium Sanctorum Fiscannensium,
liberam et vacantem, a viro religioso et honesto W., Dei gratia, abbate Fiscannensi,
ad quem ius patronatus eiusdem ecclesie pertinere dinoscitur, infra tempus statutum
a jure canonice [illisible] presentatum, minus iuste et sine causa rationabili ad
eandem recipere recusastis, ac etiam recusatis in predicti abbatis ac monasterii Fiscannensis preiudicium nonmodicum et gravamen. Ego magister Nicholaus de Conde,
clericus et procurator ipsius abbatis, sentiens ipsum et monasterium predictum super
hoc indebite pregravari, nomine ipsius abbatis et monasterii Fiscannensis, sedem
apostolicam in scriptis appello, et apostolos peto cum instantia, predictam ecclesiam Omnium Sanctorum et ius quod habemus in ea sub protectione domini pape supponentes.***
Anno Domini mo cco quinquagesimo octavo, die mercurii ante dominicam qua cantatur Oculi mei,
appellavit a nobis magister Nicholaus de Conde, clericus et procurator abbatis monasteriiFiscannensis, nomine ipsius abbatis et monasterii Fiscannensis, et gravaminibus contentis in
cedula presentibus hiis annexa, et sub forma contenta in eadem. Cui appellationi
non duximus deferendum, pro eo quod dictus Robertus de Corcellis per consiliarios nostros
bis examinatus, in litteratura insufficiens est inventus.
II. Idus. Martii.
Idus. Martii.
XVII. Kl. Aprilis.
XVI. Kl. Aprilis.
XV. Kl. Aprilis.
XIIII. Kl. Aprilis.
Apud Fraxinos. Les 6 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de apud Fraxinos. .
Tanto autem tempore.
{208r} XIII. Kl. Aprilis. Ibidem.
Ipsa die, confessus fuit magister Hugo, qui se gerebat pro rectore ecclesie de BarvillaIncertitude. Plusieurs possibilités.., se ratam habere resignationem quam fecerat nobis, apud Gisecium,
de ecclesia supradicta, secundum quod in littera super hoc confecta, sigillo suo que sigillata continetur
Presentibus : fratre Adam Rigaudi, magistro Johanne de Noyntello, canonico Rothomagensi, Evrar
do, canonico Noviomensi, magistro Gervasio et Henrico de Andeliaco, clericis nostris.***
XII. Kl. Aprilis.
XI. Kl. Aprilis.
X. Kl. Aprilis.
IX. Kl. Aprilis.
VIII. Kl. Aprilis.
VII. Kl. Aprilis.
VI. Kl. Aprilis.
V. Kl. Aprilis.
IIII. Kl. Aprilis. Les 9 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de apud Fraxinos..
Apud Fraxinos.
Ipsa die celebravit sacros ordines vice nostra Fulco, Dei gratia, Lexoviensis episcopus apud
Noionem super Andelam.
III. Kl. Aprilis.
II. Kl. Aprilis.
Kl. Aprilis.
IIII. Non. Aprilis.
III. Non. Aprilis.
II. Non. Aprilis.
Non. Aprilis.
VIII. Idus. Aprilis.
VII. Idus. Aprilis.
VI. Idus. Aprilis.
V. Idus. Aprilis.
IIII. Idus. Aprilis.
III. Idus. Aprilis.
II. Idus. Aprilis. Les 14 alinéas sont regroupés par une accolade suivie de apud Fraxinos. .
Apud Fraxinos.
Idus aprilis. Ibidem et tunc fuit dies Sancti Pasche domini.