Anno domini millesimo ducentesimo quinquagesimo - [Visitaciones diocesis] Constanciensis

{63r} VIII. Id. Augusti. Intravimus diocesim Constanciensem, et pernoctavimus apud Sanctum Severum, cum
expensis nostris.

VII. Id. Augusti. Ibidem, cum expensis monasterii. Ibi sunt xvii monachi. Habent tres prioratus. Unum
cura mare, et duos in Anglia. Omnes sunt sacerdotes, preter quatuor. Non confitentur quolibet mense. Carnes
comedunt passim aliquando, relicto refectorio. Habent in redditibus circa dcc libras ; nichil debent.
Habent pensiones circa xl libras l libras. Habent xii patronatus ecclesiarum.***

VI. Idus. Augusti. Pernoctavimus apud Villam Dei de Saltu Capre, et procurati fuimus ab Hospitalariis. Eadem
die, ad nos accedens magister Nicholaus de Hostehanis, verba subsequencia protulit coram nobis : Cum a venerabili
patre felicis recordacionis G., Dei gracia, Constanciensi episcopo, vacans prebenda in Constanciensi ecclesia, michi Nicho
lao de Hostehanis canonice sit collata, ac idem episcopus per annulum suum me de eadem investiverit et per
tinentibus ad eandem, et in ipsa ecclesia fuerit procurator meus, racione dicte prebende, per vicarium ipsius
episcopi, nomine meo, specialiter installatus, et dicte ecclesie canonici, a me super hoc requisiti, recusent et recusaverint
contra iusticiam me recipere in canonicum et in fratrem, pro sue libito voluntatis,  [sic] [ad] sedem apostolicam
legitime appellavi. Appellavi etiam ad apostolicam sedem, ne me, non vocato spreto, seu non admisso, proce
dant ad electionem, seu ad alios actus communes, seu tractatus capituli, cum vellem, possem et deberem perso
naliter interesse. Appellavi etiam, ne occasione prosecucionis iuris mei, seu possessionis memorate prebende, aliquis exe
cutor, vel alius, aliquam sentenciam in me ferret, seu contra me in preiudicium iuris mei aliquid attemptaret.
Quas appellaciones omnes et singulas a me legitime interpositas, pater reverende O., Dei gracia, Rothomagensis ar
chiepiscope, coram vobis innovo, et adhuc, ob causas predictas et singulas, in scriptis appello, supponens me et mea
protectioni sedis apostolice, supplicans ut presenti scripto, in testimonium, sigillum vestrum faciatis apponi. Actum apud
Villam Dei de Saltu Capri, anno Domini millesimo cc quinquagesimo, die lune ante festum Beati Laurencii.***

V. Id. Augusti. Apud Hambiam, cum expensis monasterii. Invenimus quod ibi sunt xvii monachi.
Quatuor habent prioratus. In uno ipsorum, commoratur monachus solus. Iniunximus abbati ut eum revocaret ad claustrum,
vel ei socium adiungeret. Item, similiter de alio solo commorante in alio prioratu, versus Constancias.
Non habent sufficientes calices, quia non est ibi nisi unus calix. Non habent constituciones pape Gregorii. Parum
confitentur. Non habent cameras privatas in dormitorio. Non servant ieiunia regule. Carnes comedunt
semel ad minus ; qualibet ebdomada. Habent in redditibus dc libras. Redditus non sunt, bene conscripti. Non est
aliquis deputatus ad recipiendum hospites. Non computant secundum statuta pape Gregorii. Monachi dicunt
quod debent mc libras. Habent patronatus ecclesiarum vi. Item, monachi dicunt quod prior debet fieri per
conventum.

IIII. Id. Augusti. Apud Sanctum Laudum, cum expensis monasterii.

III. Id. Augusti. Ibidem, cum expensis nostris, et visitavimus ibidem. Invenimus quod ibi sunt viginti
quinque canonici. Omnes sunt sacerdotes preter quinque. Non confitentur omnes abbati, set de ipsius licencia ; alii confitentur.
Bis tantum confitentur generaliter in anno. De cotidianis, cotidie multi exeunt in curiam illicenciati.
Habent m libras in redditibus, et debent circa vixx libras. Redditus non sunt conscripti. Debent pensiones
circa viii libras. Quasi omnes habent proprium et emunt vinum, etiam quando est infra monasterium, quilibet secundum quod habet.
Infirmi bene non exhibentur. Ordinavimus et abbati iuiunximus quod infirmos secundum quod erunt exhibeat, et secundum
monasterii facultates. Item, ordinavimus quod huiusmodi taberna omnino removeretur. Item, inlribuimus ne aliquis, ab alio
seculari, vel religioso, aliquid donum accipiat, sine abbatis licencia. Item, si quid cum licencia acceperint, incontinenti
tradant abbati. Item, mulieres multociens veniunt ad monasterium, in cameris, et ibidem bibunt, videlicet
alique de maioribus burgensibus ville, et canonicorum aliqui bibunt cum ipsis bibere videlicet coquinarius ; huiusmodi introitum
mulierum interdiximus et inhibemus ne aliqua mulier introducatur, et ne aliquis canonicorum cum ipsis bibere presumat. Item,
invenimus quod abbas dure se habet circa parentes canonicorum, quando veniunt ad monasterium, ut videant parentes suos, et
hoc est causa quedam, quia habent proprietatem. Item, quando veniunt parentes sui, accipiunt pitancias suas de diebus
{63v} sequentibus, ut dent parentibus suis; istud inhibuimus. Claustrum non bene servatur. Seculares passim intrant claus
trum.***

II. Id. Augusti. Ibidem.

Id. Augusti. Ibidem^a Les 2 lignes sont regroupées par une accolade suivie de Cum expensis nostris...

Cum expensis nostris.

XVIII. Kl. AugustiSeptembris. Constanciis.***

XVII. Kl. AugustiSeptembris. Ibidem, cum expensis capituli, et visitavimus capitulum. Invenimus quod
ibi sunt viginti sex canonici et septem persone, videlicet quatuor archidiaconi, cantor, magister scolarum
et thesaurarius. Scolasticus, cantor, thesaurarius, debent perpetuam residenciam. Non habent
marrencias, nec deficientes in officio puniuntur. Omnes canonici, licet non sint subdiaconi, se
dent in altis stallis, exeunt de choro passim et sine licencia, et alte loquuntur loquuntur de choro
in chorum. Non visitant thesaurum. Ordinavimus quod illud visitant de anno in annum. Non servan
tur munda ornementa ecclesie. Magister Guillelmus de Oissel est ebriosus, propter senectutem suam.
Nicholaus de Faleisia, Richardus de Tresgoz, negociator est. Magister Richardus Trigale factor
est melleiarum. Avisardus, Thomas Faber, Johannes Faber, Johannes de Cadomo infamati sunt de incon
tinencia.***

XVI. KI. Septembris. Apud Sanctum Paternum, cum expensis prioratus. Visitavimus, et invenimus quod ibi sunt duo monachi
de monte Sancti Michaelis in Periculo Maris. Carnes comedunt et utuntur culcitris ; usum predictorum eisdem
interdiximus. Habent in redditibus circa mille libras, de quibus reddunt monasterio suo octingentas
libras; nichil debent.***

XV. Kl. Septembris. Fuit apud Briquevillam, cum expensis Johannis Paeinnel, archidiaconi Constanciensis.

XIIII. Kl. Septembris. Apud Perers, cum expensis monasterii, sive prioratus. Nulli sunt ibi monachi.***

XIII. Kl. Septembris. Apud monasterium de Exaquio, et visitavimus ibidem. Invenimus quod ibi sunt
xxxvi monachi. Apud Sanctum Martinum des Iz^bIncertitude. commoratur unus monachus solus. Item, in aliis
duobus prioratibus. Iniunximus abbati quod det eis socios, vel revocet eos ad claustrum. [illisible]
tentant quolibet mense. Non observant ieiunia regule, et maxime itinerantes ; eis interdiximus
esum carnium et iniunximus ut ieiunia regule plenius observarent. Habent nulle libras in
redditibus m cccc libras ; debent circa cccc l libras. Iniunximus abbati quod ad minus bis in
{64r} anno, coram aliquibus a conventu electis, computet de statu domus.***

XII. Kl. Septembris. Apud Blancham Landam, ordinis Premonstracensis abbacie.***

XI. Kl. Septembris. Apud Sanctum Salvatorem. Visitavimus ibidem, et invenimus quod ibidem
sunt xxv monachi et xiiii extra. Habent prioratus vi. Itinerantes non servant ieiunia
regule. Panis elemosine nimis grossus est. Ita quod homines non possent comedere ex eo ; promiserunt
quod bene emendarent. Ibi sunt duo advocati qui expendunt plura quam deberent, et sunt
insufficientes, et notati de incontinencia. Habent circa mille libras in redditibus; nichil de
bent. Immo debetur eis multa que reliquit abbas defunctus. Abbas non computat. Ordinavimus
quod abbas computet bis in anno, et Offil officiales quolibet mense, et fiant scripta de com
poto. Debent pensiones circa xx libras. In prioratibus foraneis non observant ieiunia regule et edul
lio carnis utuntur. Interdiximus eis esum carnium, et iniunximus abbati ut eis faciat, regule
ieiunia observare, et a carnibus abstinere.***

X. Kl. Septembris. Apud Montem Burgi, cum expensis monasterii. In crastino, visitavimus. Invenimus quod ibi sunt
xxxvii monachi  [sic] [et] iiiior prioratus. In quolibet sunt duo monachi. Item, in Insulis est unus monachus
solus ; ordinavimus quod revocetur, vel detur ei socius. Omnes sunt sacerdotes, preter novicios. Raro cele
brant missas suas. Iniunximus abbati quod  [sic] [hoc] corrigerent. Plene non servant silencium, et maxime
servientes in refectorio. Iniunximus abbati ut id emendet. Aliquando illicite comedunt carnes ;
eis interdiximus esum carnium, nisi quatenus regula permittit. Item, in prioratibus carnes comedunt ;
id eis interdiximus. Hospitalitas bene non servatur. Ordinavinius quod id emendaretur. Habent
in redditibus circa iiiim libras. Redditus non sunt conscripti. Ordinavimus quod scriberentur in registris.
Officiales non computant. Statuimus quod computent quolibet mense particulariter, et bis in anno genera
liter, coram aliquibus electis a conventu, secundum stauta pape Gregorii. Nichil debent. Debent pensiones
circa xxx libras.***

IX. Non Kl. Septembris. Apud Ivetot, in domo archidiaconi Johannis de Essayo, cum expensis suis.

{64v} VIII. Kl. Septembris. Apud Heauvillam, cum expensis prioratus. Ibi sunt monachi de Maiori Monasterio
duo. Requisivimus ab ipsis utrum insimul dicerent officium divinum ; dixerunt quod sic, et quod dormiunt simul. Utuntur
culcitris. Requisiti utrum confiterentur; dixerunt quod sic, unus alteri. De statu domus nichil sciebant
dicere, quia prior erat novus, nec adhuc ibi non fuerat moratus per quatuor dies.***

VII. Kl. Septembris. Visitavimus prioratum de Wauvilla. Quatuor sunt ibi monachi de Cirisiaco ;
non habent regulam. Iniunximus priori ut quandam regulam quereret scriptam. Item, utuntur culcitris, et passim comedunt
carnes. Interdiximus eis usum culcitrarum et esum carnium, nisi quatenus eis regula permittit. Item,
non servant ieiunia regule ; precepimus eis ut ea plenius obsevarent. Habent in redditibus viixx libras ;
debent circa xl libras. Item, iniunximus priori ut sepius cura suis monachis computaret. Pernocta
vimus apud Chareborc, cum expensis monasterii de Cesaris Burgo.***

VI. Kl. Septembris. Venimus apud Cesaris Burgum, ordinis Sancti Augustini. Ibidem pernoctavimus, cum
expensis monasterii prioris de Wauvilla. Ibi sunt xxvii mon canonici. Apud Barbelleu moratur solus canonicus ; ordinavimus
quod revocetur, vel detur ei socius. Omnes sunt sacerdotes, preter sex. Seculares passim intrant claustrum ;
statuimus quod apponatur custos ad hostium claustri et quod seculares arceantur a claustro. Item, mulieres
intrant, ecclesiam, usque ad altare ; ordinavimus quod arceantur omnino et teneantur hostia clausa, ne introeant.
Non est aliquis institutus qui recipiat hospites ; ordinavimus quod aliquis ad hoc statuatur. Habent in redditibus
circa dccc libras. Abbas non computat de statu domus ; statuimus quod baillivus quolibet mense computet
cum abbate, coram aliquibus electis a conventu parliculariter, et generaliter bis in anno. Invenimus quod bladum
non mensurabatur in reposicione orreorum ; statuimus quod aliquis canonicus recipiat dicta blada, et mensu
ret. Debent circa viic libras. Abbas ebriosus est. Abbas non bene facit ordinern tenere, non iacet in dor
mitorio, non surgit ad matutinas, non comedit in refectorio, licet satis potins sit. Item,
plus equitat quam necessitas monasterii requirit, immoderate expendit, habet inhonestam fami
liam, Beaulabaille, Richardum et Guerardum, non est sapiens dispensator honorum temporalium. Infirmi
non exhibentur. Facit superfluas expensas. Item, ballivus multa expendit pro quodam fratre suo, clerico, qui, ut dicitur,
de falsitate reprehensus fuit. Ibi.***

Ibi pernoctavimus, cum expensis prioris de Wauvilla.***

V. Kl. Septembris. Apud Montem Burgi, cum expensis nostris.

IIII. Kl. Septembris. Apud Sanctum Cosmam, prioratum de Cligniaco, cum expensis prioratus. Prioratum tenet
magister Richardus Anglicus.***

III. Kl. Septembris. Apud Bohum. Ibi sunt monachi de Maiori Monasterio viii. Omnes sunt sacerdotes, preter duos.
Ipsos monuimus, quia exempti sunt. Habent in redditibus cc octoginta libras.

II. Kl.  [sic] [Septembris.] Ibidem, cum expensis prioratus de Santineyo, quia locus non erat sufficiens.

Visitavimus ipsum prioratum de Sanctineyo. Ibi sunt duo monachi de Sancto Nicholao Andegavensi. Non habebant
regulam scriptam. Iniunximus priori ut eam scribi faceret in brevi. Non servant ieiunia regule. Ordinavimus
ut melius observarent. Item, aliquando utuntur carnibus. Iniunximus eis ut a carnibus abstinerent. Petrus, socius
prioris, infamatus est de incontinencia de quadam coniugata ; iniunximus priori ut cum remitteret ad monas
terium et alium haberet. Ipsa die, venimus apud Marchesies et procurati fuimus, cum expensis monasterii, sive prioratus.***

Kl. Septembris. Visitavimus apud Marchisi, cum expensis prioratus et invenimus ibi tres monachos de Colomeriaco.
Non habent regulam. Iniunximus eis quod unam quererent. Item, utuntur culcitris et carnibus ; interdiximus eis
culcitras et esum carnium, nisi quatinus eis regula permittit. Item, non servant ieiunia regule. Ordinavimus
eis ut melius observarent. Habent in redditibus cc libras ; debent circa lx libras. Item, iniunximus pri
{65r}ori. Ut statum domus sociis suis signaret, ita quod scirent que et quanta, et a quibus debent,
et que et quanta, et a quibus eis debentur. Ipsa die, venimus apud Sanctum Fromondum et pernoctavimus
ibidem, cum expensis prioratus.***

IIII. Non. Septembris. Visitavimus ipsum prioratum. Ibi sunt xv monachi de Cerisiaco. Omnes sunt,
sacerdotes. Seculares aliquando mirant claustrum. Ordinavimus quod a claustro et a choro arceantur, quantum
poterint bono modo. Monachi absque licencia exeunt in curiam. Iniunximus priori, ne aliquem sine licencia  [sic] [sua]
vel alterius qui ordinem tenuerit, exire permittat, et qui illicenciatus exiverit, graviter puniatur.
Itinerantes non observant ieiunia regule. Iniunximus eisdem ut plenius observarent ; quod si quis
in hoc deliquerit, secundum statutum domini Gregorii pape, puniatur. Item, invenimus quod semel in quindena
carnibus utebantur ; eisdem interdiximus esum carnium, nisi quatenus regula permittit. Item, iniunximus
priori quod aliquem monachum ad hoc idoneum statuat qui recipiat hospites, prout decet. Item,
eidem iniunximus quod redditus prioratus integre conscribi faciat in registro. Habent in redditibus
quingentas libras , et debent circa xl libras. Ipsa die, pernoctavimus apud Nuvylliacum, Baiocensis
diocesis, cum expensis episcopi, de gracia.

Ordinacio monasterii de Cesaris Burgo. Frater Odo, permissione divina, Rothomagensis ecclesie minister indignus, dilecto filio, viro venerabili, magistro Johanni, archi
diacono Constanciensis ecclesie, salutem eternam in Domino Ihesu Christo. Ex officii nostri debito, visitando nostram provin
ciam, ad ecclesiam de Cesaris Burgo accedentes. Ibidem invenimus reformanda que sub tergiversacione per
transire volumus nec debemus. In primis, ordinamus quod ad officium claustri apponatur custos diligens, qui seculares arceat
quantum poterit bono modo. Item, statuimus quod chori claudantur ostia, ita quod seculares non introeant et maxime
mulieres, que divinum officium impediunt et conventum. Item, prout iuris est, iniunximus quod canonicus, qui
solus est apud Bareflou, revocetur ad claustrum, vel ei detur competens socius et inonestus. Item, iniun
gimus quod statuatur aliquis canonicus qui hospites recipiat et eisdem provideat sicut decet. Item,
statuimus quod .., abbas, coram conventu vel aliquibus ab ipso electis, de statu monasteri computet, de
cetero, bis in anno ad minus. Item, quod baillivus de misiis et receptis coram aliquibus similiter a conventu
electis, semel in mense ad minus computet cum abbate. Item, volumus, ob causas aliquas, quod ballivus a ballivia
absolvatur, ad ipsum nullatenus assuresumendum, nisi de nostra licencia speciali. Item, volumus quod canonicus aliquis sta
tuatur qui blada, cum venerint, recipiat cum mensura, et reponat in horrea mensurata, et de ex
pensa bladorum, quolibet mense, reddat plenius racionem. Item, statuimus quod infirmi in infirmitorio
bene et honeste exhibeantur, prout eorum exiget necessitas, secundum monasterii facultates. Item, abbati,
iniungimus ut, melius quam consueverit, sequatur conventum in ecclesia, claustro, refectorio, dormitorio
et aliis, prout debet. Item, quod canes non habeat ; inhibemus nisi canes tantummodo ad perdices. Immo,
prout promisit nobis, ipsos prorsus abiciat infra mensem. Item, quod familiam inhonestam eiciat, et super
fluos servientes quos hactenus dicitur habuisse. Item, volumus et ordinamus quod aliam sibi cameram
eligat, que per claustrum a secularibus nullatenus adeatur, et illam quam modo habet, pro infirmatorio habeatur.***